بی‌بی‌سی: چند کشور جهان تصمیم ایران به ادامه غنی سازی اورانیوم و اقدام برای ساخت مراکز جدید غنی سازی را محکوم کرده اند.

روز دوشنبه، 30 نوامبر (9 آذر)، برنار کوشنر، وزیر امور خارجه فرانسه، در مصاحبه ای با روزنامه فرانسوی فیگارو تصمیم ایران در نادیده گرفتن خواست جامعه جهانی و احداث مراکز جدید غنی سازی اورانیوم را اقدامی بسیار وخیم و خطرناک توصیف کرد.

آقای کوشنر با اشاره به قطعنامه مصوب شورای حکام آژانس بین المللی در محکومیت برخی فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی که روز جمعه گذشته صادر شد، افزود “اصرار ایران در نادیده گرفتن تقاضای یک نهاد عمده مستقل مانند آژانس بین المللی انرژی اتمی حقیقتا بسیار خطرناک است.”

وزیر امور خارجه فرانسه واکنش ایران به قطعنامه شورای حکام را نیز به شدت تقبیح کرد.

در حالیکه شورای حکام ایران را به خاطر آنچه که فعالیت مخفیانه در احداث تاسیسات غنی سازی فردو خوانده محکوم کرده است، روز یکشنبه، مقامات هسته ای جمهوری اسلامی اعلام داشتند که به دستور محمود احمدی نژاد قرار است ده مرکز دیگر غنی سازی در نقاط مختلف ایران احداث شود.

آقای کوشنر در مورد این واکنش جمهوری اسلامی گفت که “به چه دلیل ایران باید برنامه ای برای ساخت ده مرکز جدید غنی سازی اورانیوم را اعلام کند در حالیکه این کشور حتی یک رآکتور هسته ای هم ندارد تا اورانیوم غنی شده را به عنوان سوخت در آن به کار برد؟”

مقامات جمهوری اسلامی همواره تاکید داشته اند که هدف از اصرار بر ادامه غنی سازی اورانیوم در داخل تامین سوخت نیروگاه های هسته ای است اما کشورهای غربی ایران را متهم کرده اند که در پوشش برنامه های صلح آمیز هسته ای، در صدد تولید اورانیوم لازم برای ساخت بمب اتمی است.

دیوید میلیبند، وزیر امور خارجه بریتانیا نیز در واکنش به اعلام تصمیم جمهوری اسلامی به افزایش ظرفیت غنی سازی گفته است که “ایران به جای تعامل با ما به تحریک و فریبکاری دست زده است.”

به سوی ‘انزوای بیشتر’

آقای میلیبند گفت که ایران در واکنش به خواست شورای حکام برای رفع نگرانی جامعه بین المللی در مورد برنامه های هسته ای خود، اعلام کرده که در نظر دارد تاسیسات غنی سازی جدیدی را احداث کند و افزود “این اقدام نمایانگر مشکل بنیادی ما با ایران است.”

وزیر خارجه بریتانیا تاکید کرده است که “ما بارها و بارها گفته ایم که حق ایران برای برخورداری از برنامه غیر نظامی اتمی را قبول داریم اما آنها باید اول اعتماد جامعه جهانی کسب کنند.”

دیوید ملیبیند هشدار داده است که ایران نمی تواند انزوای جهانی خود را دست کم بگیرد و اقدام اخیر این کشور تنها باعث عزم و وحدت نظر بیشتر جامعه جهانی خواهد شد، و افزوده است “من به ایران توصیه می کنم که این واقعیت را درک کند و دستی را که به سوی این کشور دراز شده با صمیمیت بفشارد.”

سخنگوی دفتر ریاست جمهوری آمریکا نیز در واکنش به اعلام احداث مراکز غنی سازی جدید در ایران گفته است که این اقدام مغایر تعهدات بین المللی ایران و نشانه آن است که دولت جمهوری اسلامی در نظر دارد این کشور را منزوی تر از پیش کند.

پیش نویس قطعنامه محکومیت ایران به خاطر فعالیت مخفیانه در ساخت یک مرکز جدید غنی سازی اورانیوم در فردو، نزدیک قم، توسط کشورهای گروه 1+5 شامل آمریکا، روسیه، چین، بریتانیا، فرانسه و آلمان تهیه و به جلسه شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ارائه شده بود.

این قطعنامه با رای مثبت بیست و پنج کشور از سی و پنج کشور عضو شورای حکام به تصویب رسید در حالیکه سه کشور به آن رای منفی و شش کشور رای ممتنع دادند.

اعضای شورا در حال حاضر عبارتند از آمریکا، روسیه، بریتانیا، فرانسه، چین و آذربایجان، آرژانتین، آفریقای جنوبی، آلمان، اسپانیا، استرالیا، افغانستان، اوروگوئه، اوکراین، برزیل، بورکینافاسو، پاکستان، پرو، ترکیه، دانمارک، رومانی، زلاندنو، ژاپن، سوئیس، فرانسه، کانادا، کره جنوبی، کنیا، کوبا، مالزی (رئیس دوره ای شورا)، مصر، مغولستان، هلند، هند و ونزوئلا.

پیش از رای گیری در مورد این قطعنامه، برخی مقامات ایرانی گفته بودند که آن دسته از اعضای شورا که همزمان عضو جنبش غیر متعهدها نیز هستند از سیاست هسته ای ایران حمایت خواهند کرد.

در پی صدور این قطعنامه، مقامات جمهوری اسلامی ساختار شورای حکام را به خاطر تصویب این قطعنامه مورد انتقاد قرار داده و با متهم ساختن کشورهای غربی به اعمال نفوذ در تصمیم گیری های شورا، خواستار تغییر این ساختار شده اند.

مشکلات خارجی و داخلی ایران

جمهوری اسلامی پیش از این هم بر لزوم تغییر در ساختار شورای امنیت سازمان ملل متحد تاکید کرده و صدور قطعنامه های این شورا علیه برنامه هسته ای خود را ناشی از نفوذ قدرت های بزرگ در سازمان ملل عنوان کرده بود.

با صدور قطعنامه جدید شورای حکام، که روسیه و چین نیز به آن رای مثبت دادند، و واکنش ایران به شکل تصمیم به احداث مراکز جدید غنی سازی، این احتمال قوت گرفته که پرونده ایران بار دیگر همراه با امکان وضع تحریم های شدیدتر بین المللی علیه این کشور در شورای امنیت سازمان ملل مطرح شود.

در حالیکه کشورهای غربی از وضع تحریم های جدی تر علیه ایران حمایت کرده اند، تا کنون روسیه و چین، که از اعضای دایم و دارای حق وتو در شورای امنیت هستند، با چنین اقدامی مخالفت ورزیده و خواستار تلاش برای حل و فصل این مساله از راه مذاکره شده بودند.

با اینهمه، مقامات این دو کشور، به خصوص روسیه، در هفته های اخیر از ایران قاطعانه خواسته بودند تا به پیشنهاد آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد معاوضه اورانیوم غنی شده در داخل با سوخت رآکتور تحقیقاتی ایران عمل کند.

در مقابل، تاخیر جمهوری اسلامی در قبول این پیشنهاد باعث ابراز این نظر از سوی برخی منتقدان برنامه های هسته ای این کشور شده بود که هدف اصلی مقامات ایرانی از وعده بررسی پیشنهاد آژانس وقت کشی است با این هدف که برنامه های اتمی خود را در مغایرت با قطعنامه های شورای امنیت همچنان ادامه دهند.

همچنین، واکنش تند ایران به قطعنامه اخیر شورای حکام می تواند باعث تقویت موضع کسانی شود که از سختگیری بیشتر در برخورد با برنامه های اتمی این کشور حمایت کرده اند که از آن جمله می توان مخالفان سیاست باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا، در نرمش بیشتر در برخورد با ایران را نام برد.

در عین حال، به گفته کارشناسان، تصمیم دولت ایران به تاسیس ده مرکز غنی سازی به احتمال زیاد بیش از آنکه جنبه عملی داشته باشد، جنبه تبلیغاتی و سیاسی دارد.

به گفته آنان، ایران امکانات فنی و تولیدی مناسب برای احداث و تجهیز این تعداد مرکز غنی سازی را در خلال چند سال آینده نخواهد داشت و علاوه براین، مساله تامین مواد اولیه لازم برای تبدیل به اورانیوم غنی شده نیز مطرح است.

در خلال چند سال اخیر، رهبران جمهوری اسلامی موفقیت در غنی سازی مقادیری اورانیوم را به عنوان یکی از دستاوردهای مهم خود و گامی اساسی در پیشرفت کشور معرفی کرده اند.