دویچه وله: علی‌رغم تهدیدهایی که از هفته‌ها قبل از سوی دادستانی تهران، نیروی انتظامی و سپاه پاسداران در مورد شرکت در مراسم ۱۶ آذر صورت گرفته بود، در این روز تمامی دانشگاه‌های بزرگ تهران و چند شهرستان، محل تجمع معترضان به دولت بود.

مراسم ۱۶ آذر، روز دانشجو در ایران، امسال از شب قبل از این روز آغاز شد. به گزارش سایت‌های خبری داخلی، از ساعت ۹ شب ۱۵ آذر صدای الله اکبر از بیشتر نقاط شهر تهران شنیده می‌شد.

در نخستین ساعات روز ۱۶ آذر تجمعات دانشجویان در دانشگاه تهران، دانشگاه صنعتی شریف و دانشگاه امیرکبیر، دانشگاه هنر و چند دانشگاه دیگر آغاز شد.

مرتضی سیمیاری، دبیر اجتماعی دفتر تحکیم وحدت، در مورد جو امروز تهران چنین می‌گوید: «درحال حاضر ساعت نزدیک به دو و نیم بعدازظهر است. من امروز از میدان هفت تیر به سمت دانشگاه تهران آمدم. فکر می‌کنم تهران تبدیل شده به یک دژ نظامی. تعداد قابل توجهی نیروهای امنیتی برای برخورد با این جنبش مدنی با همدیگر هماهنگ شده و عزم‌شان را جزم کرده‌اند که برخورد بسیار شدیدتری بکنند که فکر می‌کنم برخوردی معادل با ۱۳ آبان و شاید هم بدتر از آن امروز در تهران صورت بگیرد».

سیمیاری می‌گوید، ماموران انتظامی درهای دانشگاه‌ها را به روی دانشجویان بسته و اجازه خروج به آنان نمی‌دادند: «در حال حاضر چون یک دیوار امنیتی بین دانشگاه و مردم ایجاد شده، احتمال اینکه این‌ها به همدیگر متصل شوند وجود ندارد. دانشگاه هم علاقه ندارد تجمع به خیابان کشیده شود، دانشجوها تمرکزشان در درون دانشگاه است و مردم هم بیرون دانشگاه و اطراف دانشگاه تهران هستند. در حال حاضر فاصله‌ای بین این‌ها بوجود آورده‌اند».

یکی از دانشجویان دانشگاه سوره در خیابان آزادی نیز تایید می‌کند که نیروهای امنیتی درهای دانشگاه را به روی دانشجویان بسته و اجازه خروج از دانشگاه را به آنان نمی‌دادند. این دانشجو از تجمع امروز دانشجویان دانشگاه سوره می‌گوید: «امروز تجمع از ساعت ۱۲ ظهر شروع شد و تا ساعت ۱۲ و ربع بچه‌ها در دانشگاه بودند. از ۱۲ و ربع به بعد دانشجویان تصمیم گرفتند به بیرون دانشگاه بروند. رفتند بیرون دانشگاه و روبه‌روی دانشگاه ایستاده‌اند. مردم همراهی کردند و به دانشجویان پیوستند تا اینکه دیگر نیروهای ویژه ریختند و دانشجویان مجبور شدند برگردند به داخل دانشگاه. وقتی به دانشگاه برگشتند، درها را بستند. نیروهای ویژه جلوی دانشگاه ایستادند و بچه‌ها از پشت نرده‌ها و شیشه‌های جلوی دانشگاه تا رفتن نیروهای ویژه شعار می‌دادند».

به گفته‌ی این دانشجو، عمده شعارهای دانشجویان دانشگاه سوره، “مرگ بر دیکتاتور”، “دولت کودتا، استعفا استعفا” و “احمد زیدآبادی آزاد باید گردد” بوده است.

این شاهد عینی می‌گوید، تا زمانی که دانشجویان با هم بودند، ضرب و شتمی از سوی نیروهای امنیتی صورت نمی‌گرفت، اما به محض اینکه دانشجویان تک تک به خیابان‌های اطراف می‌رفتند، ضرب و شتم و حتی سوال و جواب آغاز می‌شد: «تعدادی از بچه‌ها که رفته بودند بیرون، توسط نیروهای اطلاعاتی جلوشان گرفته می‌شد و حتی آمارهای بعضی از دانشجویان را خواسته بودند که مثلاً آمار فلانی یا بهمانی با این شکل و قیافه را به ما بدهید. به این حد، یعنی تمام کوچه‌های اطراف پر از نیروهای امنیتی بود که دانشجویان را به نوعی محاصره کرده بودند و نمی‌گذاشتند بیرون بروند. حتی وقتی بچه‌ها رفته بودند ماشین‌هایشان را جابه جا کنند، با آن‌ها به شدت برخورد شده بود و حتا بچه‌ها را ضرب و شتم هم کرده بودند».

Bildunterschrift: Großansicht des Bildes mit der Bildunterschrift: تظاهرات دانشجویان دانشگاه تهران، ۱۶ آذر ۱۳۸۸

مردم همراه با دانشجویان

شاهدان عینی از همراهی مردم با دانشجویان در روز ۱۶ آذر می‌گویند. یک کارمند که محل کارش در خیابان ۱۶ آذر تهران است، از حضور گسترده مردم در خیابان و میدان انقلاب می‌گوید: «شرکت ما مشرف به خیابان ۱۶ آذر است. وقتی من رفته بودم پایین‌تر برای انجام کاری، آنجا مردم اجازه‌ی ایستادن نداشتند. ولی تعداد خیلی زیاد بود، ۴۰ هزار نفری بودند. ولی مجبور بودند حرکت کنند و نمی‌توانستند بایستند. به صورت خیلی غیرعادی شلوغ بود. تا الان زد و خوردی مشاهده نمی‌شود، ولی مأمور خیلی هست. مأمورها و لباس‌شخصی‌ها».

دانشجوی دانشگاه سوره نیز از همراهی مردم با دانشجویان این دانشگاه می‌گوید: «مردم تا آنجایی که می‌توانستند همراهی می‌کردند. مثلاً بغل دانشگاه سوره یک مدرسه است که مردم وقتی می‌آمدند بچه‌هایشان را ببرند، ساعتی که مدرسه تعطیل شده بود، جنبش را هم همراهی می‌کردند. ولی نیروهای امنیتی در پراکنده کردن مردم تأثیر داشتند».

مرتضی سیمیاری نیز ضرب و شتم مردم توسط ماموران را به چشم دیده است. او می‌گوید: «ما از خیابان‌های مختلف که می‌آمدیم، برخورد بسیار خشونت‌آمیز و قهرآمیزی نسبت به مردم صورت می‌گرفت. نیروهای نظامی و بخصوص طیف بسیج برخورد بسیار شدیدی با مردم داشتند. دانشگاه تهران، دانشگاه پلی‌تکنیک و دانشگاه شریف، تا آنجایی که من اطلاع دارم و دیدم، فضای‌شان بسیار فضایی امنیتی است. دانشجویان هم پشت در حضور دارند. البته هنوز بیرون نیامده‌اند و البته ما هم امیدواریم که این اتفاق نیفتد».

«شهرستان‌ها و دانشگاه آزاد هم ساکت نبودند»

تجمع مخالفان دولت در روز ۱۶ آذر مختص تهران نبود. به گزارش پایگاه اینترنتی امیرکبیر، دانشگاه رازی کرمانشاه در این روز محل تجمع و سر دادن شعار توسط دانشجویان علیه دولت احمدی‌نژاد بوده است.

این سایت خبری همچنین از حمله نیروهای بسیج به دانشجویان دانشگاه بوعلی همدان خبر داده است.

مرتضی سیمیاری، عضو دفتر تحکیم وحدت، همچنین می‌گوید که دانشگاه تبریز، دانشگاه مشهد و نیز دانشگاه شیراز در این روز محل تجمع دانشجویان معترض بوده است. البته وی تاکید می‌کند که با توجه به قطع بودن اینترنت و نیز تلفن‌های همراه، به دست آوردن جزئیات بیشتر از شهرستان‌ها ممکن نیست.

شاهدان عینی همچنین از اعتراضات دانشجویان دانشگاه آزاد نقل می‌کنند. دانشجویان دانشکده زبان‌های خارجی واحد تهران شمال، امروز با تجمع در محوطه دانشکده و سر دادن شعار به حمایت از جنبش دانشجویی پرداختند.

به گزارش سایت موج سبز آزادی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات نیز روز ۱۶ آذر محل اعتراض دانشجویان به دولت احمدی‌نژاد بود.

دانشجوی دانشگاه سوره، مشخصه جنبش کنونی دانشجویی را پیوستن دانشگاه آزاد و دانشگاه‌های غیرانتفاعی به آن می‌داند: «چیزی که امروز در جنبش دانشجویی هست، که در گذشته اکثراً مختص دانشگاه‌های دولتی بود، در این دوره که دوره‌ی بلوغ و رشدش است، الان کشیده شده به دانشگاه‌های آزاد و غیرانتفاعی که نشان از یک ترکیب جدید را می‌دهد و امیدواریم که آینده‌ی بسیار خوبی در انتظار این جنبش باشد».

میترا شجاعی

تحریریه: بابک بهمنش