بی‌بی‌سی: در حالیکه اوضاع سیاسی قرقیزستان در پی نا آرامی های روز گذشته همچنان مبهم است، رهبران مخالف از فرار رئیس جمهوری خبر داده و خواستار دستگیری او شده اند.

بامداد روز پنجشنبه، 19 فروردین (8 آوریل)، سخنگویان رهبران مخالف دولت قربان بیک باقی یف، رئیس جمهوری قرقیزستان، اعلام کردند که وفاداری نیروهای مسلح را کسب کرده و با تسلط بر مراکز اصلی دولتی در بیشکک، پایتخت، یک دولت انتقالی را برای اداره امور این کشور تشکیل داده اند.

رهبران مخالف همچنین از مردم خواسته اند تا با یافتن آقای باقی یف و مقامات ارشد دولت سرنگون شده او، این اشخاص را دستگیر کنند و برای رسیدگی جرایم و تخلفات آنان، به ماموران دولت انتقالی تحویل دهند.

به گفته مخالفان، قربان بیک باقی یف دست کم همراه با یکی از وزیران خود به مناطق جنوبی کشور گریخته و در نظر دارد با تجهیز حمایت محلی، مقاومت در برابر دولت انتقالی را سازمان دهد.

رزا آتونبایوا، از رهبران مخالف دولت باقی یف و از وزیران خارجه سابق قرقیزستان، گفته است که دولت انتقالی دستور انحلال پارلمان را صادر کرده و در نظر دارد با تدوین قانون اساسی جدید، زمینه برگزاری انتخابات آزاد را ظرف شش ماه آینده فراهم آورد.

با اینهمه، هنوز اوضاع داخلی قرقیزستان مبهم است و مشخص نیست که در نقاط مختلف این کشور چه کسانی اختیار امور را در دست دارند.

در حالیکه مخالفان گفته اند که نخست وزیر قرقیزستان از سمت خود استعفا داده، اطلاعی از محل اختفای آقای باقی یف در دست نیست و اطلاعیه ای هم از طرف او صادر نشده است.

تا کنون هیچ کشور خارجی دولت انتقالی را به رسمیت نشناخته است و به خصوص موضعگیری ایالات متحده و روسیه در قبال اعلام تشکیل دولت انتقالی مشخص نیست.

آمریکا و روسیه هر دو دارای پایگاه های نظامی در خاک قرقیزستان هستند و روسیه این کشور را بخشی از حوزه نفوذ منطقه ای خود محسوب می کند.

ایالات متحده از پایگاه هوایی خود در قرقیزستان به منظور پشتیبانی تدارکاتی از نیروهای ناتو در افغانستان استفاده می کند.

روز گذشته سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، از نا آرامی در قرقیزستان ابراز نگرانی کرد و خواستار بازگشت آرامش به این کشور شد.

در اطلاعیه وزارت خارجه ایران آمده است که دولت جمهوری اسلامی “با توجه به روابط دوستي و همکاري که با جمهوري قرقيزستان دارد خواهان بازگشت هر چه سريع تر ثبات داخلي اين کشور و جلوگيري از خونريزي و به خطر افتادن ثبات و امنيت در منطقه حساس و مهم آسياي مرکزي است.”

تکرار تاریخ؟

خبر سقوط مراکز اصلی دولتی در پایتخت قرقیزستان در پی یک روز نا آرامی و خشونت در بیشکک و چند شهر دیگر این کشور انتشار یافت.

روز سه شنبه، تظاهرکنندگان مخالف دولت قربان بیک باقی یف در شهر تلاس دست به راهپیمایی زدند و با تصرف ساختمان فرمانداری، فرماندار را برای مدتی به گروگان گرفتند و در خلال ساعات شب، با ادامه تجمع در خیابان ها، به آتش زدن لاستیک و حمله به ساختمان های دولتی ادامه دادند.

بامداد روز چهارشنبه در بیشکک، چند صد تن تظاهرکننده با در دست داشتن پرچم های آبی رنگ، در برابر دفاتر یکی از احزاب مخالف دولت اجتماع کردند و در نظر داشتند تا برای طرح درخواست کناره گیری رئیس جمهوری، از این محل تا کاخ ریاست جمهوری دست به راهپیمایی بزنند.

با انتشار خبر دستگیری گسترده رهبران مخالفان و توسل نیروهای امنیتی به خشونت برای جلوگیری از این راهپیمایی، تظاهرات بیشکک به سرعت گسترش یافت و با حضور دهها هزار تن از معترضان و مقابله نیروهای انتظامی با آنان، به خشونت کشیده شد.

در اواخر روز چهارشنبه گزارش شد که ماموران محافظ مراکز حساس حکومتی به سوی راهپیمایان آتش گشوده اند و چندین نفر را کشته و زخمی کرده اند در حالیکه گزارش هایی از حمله مردم خشمگین به نیروهای پلیس و به آتش کشیدن ساختمان های دولتی هم انتشار یافته بود.

همزمان، گزارش هایی از تصرف ایستگاه رادیو و تلویزیون دولتی در بیشکک انتشار یافت و در ساعات بعدی، برخی از رهبران مخالفان از سقوط مراکز عمده دولتی در پایتخت و اعلام همبستگی نیروهای مسلح خبر دادند.

در صورتیکه سقوط دولت به رهبری قربان بیک باقی یف تایید شود، این دومین بار طی پنج سال اخیر است که رهبر این جمهوری سابق اتحاد شوروی در پی اعتراض مردم به بی کفایتی، خودکامگی و فساد حکومتی از کار برکنار می شود.

در ماه فوریه سال 2005 تظاهراتی به منظور اعتراض به نتیجه اعلام شده انتخابات پارلمانی و تقلب در این انتخابات برگزار شد و با مقاومت عسگر آقایف، رئیس جمهوری وقت برای لغو نتیجه انتخابات، اعتراضات گسترده و سرنگونی آقای آقایف و فرار او به خارج در ماه مارس را در پی آورد.

آقای آقایف پس از مدتی مذاکره با رهبران مخالف سرانجام از سمت خود رسما استعفا داد.

با سقوط دولت وقت، قربان بیک باقی یف با برنامه ای حاوی بهبود شرایط اقتصادی، تحکیم دموکراسی و نظارت مردم و مبارزه با فساد حکومتی به ریاست جمهوری انتخاب شد اما به گفته مخالفان، نه تنها به این وعده ها عمل نکرد بلکه زمینه را برای فساد گسترده نهادها و افراد وابسته به خود فراهم آورد.

در ماه سپتامبر سال گذشته، انتخابات ریاست جمهوری در قرقیزستان برگزار و اعلام شد که آقای باقی یف با کسب بیش از هفتاد درصد آرا، در این انتخابات پیروز شده اما نامزدهای مخالف، این انتخابات را آمیخته با تقلب و نتیجه آن را مخدوش اعلام داشتند.

در خلال ماه های بعد، دولت به منظور تحکیم قدرت خود، به محدود کردن فعالیت سیاسی مخالفان، محدودیت های رسانه ای و سرانجام بازداشت رهبران مخالف در ماه گذشته روی آورد که زمینه اعتراضات پراکنده و سرانجام تظاهرات گسترده دو روز گذشته را فراهم ساخت.

به نظر می رسد که آقای باقی یف تلاش داشته است با توسل به خشونت و سرکوب مخالفان، از تکرار وقایع سال 2005 جلوگیری کند اما در این اقدام ناکام ماند در حالیکه مردم با توجه به موفقیت در سرنگونی رئیس جمهوری قبلی، شکیبایی کمتری در برابر آنچه که بی کفایتی و فساد حکومت می دانستند از خود نشان دادند.

ظاهرا رهبران مخالف نیز در نظر دارند برخلاف وقایع سال 2005، در برابر رئیس جمهوری برکنار شده موضع قاطعانه تری اتخاذ کنند