شفاف: تاثیر حذف کامل یارانه ها بر هزینه ماهیانه خانوار 4 نفره نمونه

علی حق: مطابق قانون هدفمندکردن یارانه ها دولت موظف است در چارچوب یک برنامه زمانبندی 5 ساله یارانه اقلام مصرفی همانند، آب، برق، بنزین، گاز، نان، برنج، روغن، شکر و شیر را حذف کرده و این اقلام را به قیمت تمام شده یا وارداتی بر پایه بهای بازار جهانی عرضه کند. حال اگر فرض کنیم دولت با اجرای کامل قانون هدفمندکردن یارانه ها تمام یارانه های مورد الزام قانون را حذف کند، برای یک خانوار نمونه 4 نفره که در قالب الگوی بهینه مصرف کند با فرض تورم صفر حذف یارانه ها، اتفاق های زیر رخ خواهد داد:

نان

قیمت هر قرص نان بر اساس نان لواش در حال‌حاضر 30 تومان است که در صورت حذف یارانه‌ها 60 درصد افزایش می‌یابد. بدین ترتیب هر قرص نان لواش 48 تومان عرضه خواهد شد. حال اگر هر خانوار 4 نفره روزانه 6 قرص نان لواش مصرف کند، در حال حاضر ماهیانه 5 هزار و 400 تومان هزینه مصرف نان دارد که در صورت حذف یارانه، به 8 هزار و 640 تومان افزایش می یابد.

برنج

سرانه مصرف برنج در حال‌حاضر 14 کیلوگرم در ماه برای هر خانوار 4 نفره است که در حال‌حاضر با عرضه یارانه دولتی هر کیلو 700 تومان است که با حذف یارانه تا 1300 تومان افزایش می‌یابد. بدین ترتیب هزینه مصرف برنج از 9 هزار و 800 تومان به 18 هزار و 200 تومان رشد می کند.

روغن

متوسط مصرف روغن هم‌اینک 5 کیلوگرم در ماه برای هر خانوار نمونه است که قیمت یارانه‌ای آن هر کیلوگرم 800 تومان و بودن یارانه 2 هزار تومان است. بر این اساس قابل پیش بین است که هزینه مصرف روغن از 4 هزارتومان فعلی تا 10 هزارتومان بالا می رود.

شکر

متوسط مصرف شکر برای خانوار 4 نفره ماهانه 8 کیلو گرم است که در حال‌حاضر هر کیلوگرم 450 تومان است که با حذف یارانه هزار تومان می‌شود. لذا هر خانوار چهار نفره به جای 3 هزار و 600 تومان فعلی باید 8 هزارتومان هزینه کند.

شیر

متوسط مصرف شیر هم اینک به ازای هر کیلوگرم 250 تومان، ماهانه 4 کیلوگرم است که با حذف یارانه قیمت آن به 750 تومان افزایش می‌یابد. بدین ترتیب هرخانوار 4 نفره باید به جای یکهزار تومان، 3 هزار تومان هزینه کند.

آب

در بررسی ارائه شده برای خانوار نمونه 4 نفره در ماه مصرف 30 متر مکعب آب، سطح مصرف بهینه در نظر گرفته شده است. در حال‌حاضر قیمت هر متر مکعب آب، 92 تومان محاسبه می‌شود که قیمت تمام شده آن از سوی دولت 500 تومان اعلام شده است. براین اساس هزینه مصرف آب خانوار چهار نفره از 2 هزارو 760 تومان فعلی به 15 هزارتومان بالغ می شود.

برق

برای خانوار نمونه 4 نفره در ماه مصرف 250 کیلووات برق میزان بهینه مصرف است. قیمت تمام شده هر متر مکعب برق 77 تومان اعلام شده است ولی در حال‌حاضر 16 تومان اعمال می‌شود. بنابراین یک خانوار چهار نفره باید هزینه 4 هزارتومانی برق خود را تا سطح 19 هزار و 250 تومان افزایش یافته بداند.

گاز

در بررسی ارائه شده برای خانوار نمونه 4 نفره در ماه مصرف 250 متر مکعب گاز در نظر گرفته شده است. قیمت تمام شده هر متر مکعب گاز هم از سوی دولت در سال اول اجرای طرح 120 تومان خواهد بود که در حال‌حاضر 10 تومان محاسبه می‌شود. لذا یک خانواده چهار نفره که در قالب الگوی بهینه مصرف رفتار می کند ناگزیر خواهد بود به جای 2 هزار و پانصد تومان فعلی 30 هزارتومان بابت مصرف گاز پول خرج کند.

بنزین

همچنین با رعایت سهمیه به نسبه متعادل بنزین یعنی 100 لیتر در ماه و افزایش قیمت بنزین از 100 تومان فعلی به 600 تومان، در ماه 50 هزارتومان هزینه بنزین ایرانی ها خواهد شد.

اگر دولت در قالب یک سناریوی شوکوار اقدام به حذف یکباره یارانه اقلام اساسی کند، البته با فرض هزینه صفر مرسولات پستی و سفرهای خانوارها با هواپیما به جای هزینه کرد 43 هزار و 60 تومانی فعلی باید در ماه 172 هزار و 90 تومان کنار گذاشته شود. این بدان معناست که هزینه ماهانه خانوار نمونه 129 هزار و 30 تومان افزایش می یابد.