دویچه‌وله: اعتصاب عمومی در کردستان ایران، باعث برانیگختن بحث‌هایی در مورد کردها و جنبش سبز شد. در این باره با مصطفی هجری دبیر اول حزب دمکرات کردستان ایران و طاهر برهون تحیلل‌گر سیاسی کرد مقیم آلمان گفتگو کرده‌ایم.

کردستان در اعتراض به اعدام پنج تن، که چهار تن از آنان کرد بودند، اعتصاب کرد.

برخی از فعالین سیاسی کرد اعتصاب سراسری در شهرهای کرد‌نشین ایران را همراهی بیشتر جنبش‌کرد با جنبش سبز می‌انگارند. اما برخی از آنان که خود را حتی”بخشی از جنبش سبز کردستان” قلمداد می‌کنند هنوز درباره‌ی جنبش سبز تردید نشان می‌دهند. در میان این فعالین کرد و جنبش سبز “دیوار بی‌اعتمادی” هنوز به طور کامل فرو نریخته است.

سی سال بی اعتمادی کردها
طاهر برهون، تحلیل‌گر سیاسی که در پیرامون مسئله‌ی کردستان تحقیق می‌کند، در گفتگو با دویچه‌وله از “۳۰ سال بی‌اعتمادی کردها به حکومت مرکزی و ۳۰ سال بی‌اعتمادی به جنبش‌های سراسری” صحبت می‌کند.

برهون این نگرش سیاسی کردها را این گونه می‌شکافد: «کردستان هنوز با شک و گمان به جنبش سراسری ایران نگاه می‌کند، جنبشی که البته ما امیدواریم سراسری شود. بدون در نظرگرفتن روابط دولت مرکزی با جنبش کرد نباید از این مسئله گله کرد. بسیاری می‌پرسند کردها کجایند؟ ما در پاسخ می‌گوئیم، کردها ۳۰ سال است در مقابل دولت مرکزی ایستادگی کرده‌اند. مثلا مسئله‌ی تجاوزهائی که در کهریزک به همت آقای کروبی افشاء شد، نمونه‌ی اینگونه تجاوزها در کردستان زیاد روی داده است».

طاهر برهون معتقد است که با گذشت حدود یک سال از اعتراض‌ها اکنون “بی‌اعتمادی” بین جنبش سبز و کردها کاهش یافته است.

پشتیبانی با احتیاط کردها از جنبش سبز
دکترمصطفی هجری، دبیراول حزب دمکرات کردستان ایران در گفتگو با دویچه وله درباره‌ی پشتیبانی مشروط کردها از جنبش سبز سخن می‌گوید: «ما از همان ابتدا از جنبش سبز پشتیبانی کردیم. منتهی یک پشتیبانی احتیاط‌ آمیز. این جنبش در چارچوب جمهوری اسلامی است. اصلاح‌طلبان سال‌هاست فعالیت می‌کند. بعد از انتخابات است که جنبش سبز بر آن اساس شکل گرفت. ما بر این باورنیستیم که در چارچوب جمهوری اسلامی ایران اصلاحات انجام بگیرد. رژیم جمهوری اسلامی ایران اصلاح پذیرنیست».

آقای مصطفی هجری در ادامه صحبت‌هایش ضمن اشاره به هماهنگی احزاب سیاسی کردستان در اعتصاب سراسری اخیر و تشدید “مبارزه علیه جمهوری اسلامی” تاکید می‌کند، در کردستان هیچگونه حرکت اعتراضی پیش نمی‌آید، مگر اینکه پرچمدار و پیشرو آن حزب دمکرات کردستان ایران باشد.

هجری: رهبران جنبش سبز سازش می‌کنند
مصطفی هجری از رهبری جنبش سبز انتقاد می‌کند. وی در این رابطه می‌گوید: «اگر روزی مقاومت مردم ایران در مقابل جمهوری اسلامی به نقطه‌ای برسد و به سرنگونی آن بیانجامد. رهبران جنبش سبز− اگر ما آنها را رهبر بدانیم − با جمهوری اسلامی سازش می‌کنند، چون هدف آنها هم حفظ جمهوری اسلامی، تقویت آن و به قول خودشان بازگرداندن دوباره‌ قطاری است که از روی ریل خارج شده. بنابراین هدف و برنامه‌ی آنها با مردمانی که در جهت سرنگونی رژیم هستند، درمغایرت و تضاد کامل قرار دارد.»

مصطفی هجری نتیجه می‌گیرد که “در این نقطه رهبران جنبش سبز با رهبران جمهوری اسلامی هیچ تفاوتی ندارند”.

کارنامه‌ی رهبران جنبش سبز در یک سال
دبیر اول حزب دمکرات کردستان ایران و برخی دیگر از شخصیت‌های سیاسی کرد به سکوت رهبران جنبش سبز در قبال اعدام‌های سیاسی کردها در سال‌های گذشته، از جمله در دوره‌ی ۸ ساله‌ی نخست وزیری آقای موسوی اشاره می‌کنند.

آنها همچنین انتقاد می‌کنند، زمانیکه “رهبران جنبش سبز” در حاکمیت بوده‌اند از حقوق قومیت‌ها دفاع نکرده‌اند.

اما اعتراض رهبران جنبش‌ سبز به اعدام‌های اخیرکردها سبب شکستن برخی از این “دیوارهای بی‌اعتمادی” شده است.

طاهر برهون دراین رابطه می‌گوید: «الآن خوشبختانه از هر دوطرف قدم‌هائی برداشته می‌شود. خانم زهرا رهنورد در پیام بهاری خود گفته است که خودمختاری تجزیه طلبی نیست. رهبران جنبش سبز اعدام‌های اخیر را محکوم کردند. از سوی دیگر احزاب سیاسی کردستان نیز برای نخستین بار در انتخابات شرکت کرده‌اند و اعتراض‌های اخیر کردستان درواقع نوعی چراغ سبزی است به جنبش سبز».

انتظار اقوام از جنبش سبز
اقوام در ایران درخواست‌های مشترکی را طرح می‌کنند و انتظارات مشابهی دارند. طاهر برهون، تحلیل گر سیاسی کرد درباره‌ی انتظار اقوام از جمله کردها از جنبش سبز به دویچه‌وله چنین می‌گوید: «جنبش سبز بایستی پیرامون حل مسئله‌ی ملی و یا قومیت‌ها در آینده‌ی ایران موضع روشنی داشته باشد. کردها روی فدرالیسم متمرکزهستند و انتظار ندارند آقای موسوی صراحتا مسئله‌ی فدرالیسم را مطرح کند، ولی آقای خاتمی گفتند که مسئله‌ی شوراها را می‌توان به دولت‌ها و به پارلمان‌های محلی تشبیه کنیم. اینها گام‌های مثبتی است و بویژه برای آن عده از کردها پیوستن به جنبش سبز را سهل‌تر می‌کند».

دیوار بی اعتمادی در خارج زودتر فرو ریخته
طاهر برهون به هماهنگی و یکپارچگی حرکت‌های اعتراضی ایرانیان در خارج از کشور هم اشاره می‌کند. وی با الگو قرار دادن آن تاکید می‌کند: «هر جائی‌که آکسیونی بوده کردها و دیگر افراد سیاسی اقوام جزو فعالین این اعتراض‌ها بوده‌اند. دلیل آن هم این است که بین نمایندگان اقوام و دیگران همگرائی هست. دیوار بی‌اعتمادی در خارج زودتر فرو ریخته و به همین دلیل همکاری در خارج آسان‌ترهست».

کارشناسان مسائل اقوام بر این باورند که با گذشت حدود یک سال از اعتراض‌های خیابانی در تهران و دیگر کلان شهرهای ایران، هنوز “دیوار بی‌اعتمادی بین جنبش سبز و قومیت‌ها” برهم نریخته است. اما آنها با مثال آوردن اعتصاب عمومی اخیر در کردستان تائید می‌کنند که قومیت‌ها منجمله کردها در آستانه‌ی نخستین سالگرد این اعتراض‌ها بیشتر با جنبش سبزهمراه شده‌اند.

طاهر شیرمحمدی

تحریریه: رضا نیکجو