خُسن آقا: طبارشناسی لاریجانی‌ها و دیگر شیعیانی که از عراق به ایران آمدند.
عصرایران: این تلقی موجب شد تا دولت عثمانی به شیعیان عراق اخطار کند که یا مذهب تشیع را ترک کنند که در آن صورت شناسنامه عثمانی در یافت خواهند کرد و یا شناسنامه ایرانی از سفارت ایران در بغداد بگیرند.
عصر ایران؛ حسن هانی زاده – اظهارات غیر مسولانه یکی از نمایندگان پارلمان عراق در مورد این که این کشور حق ایران را برای دریافت غرامت از عراق به رسمیت نمی شناسد نشان می دهد که برخی شخصیت های عراق همچنان تحت تاثیر ادبیات سیاسی رژیم بعث صدام قرار دارند.

اخیرا” سامی اتروشی “نماینده پارلمان عراق در اظهاراتی سخیف و عجیب مدعی شده که عراق تنها به پرداخت غرامت به دولت کویت پایبند است و هیچگونه حقی برای ایران در این زمینه قائل نیست.

این در حالی است که بند 7 قطعنامه 598 شورای امنیت بر تعیین میزان خسارات جنگی و مشخص کردن آغاز کننده جنگ تاکید دارد که بعدا سازمان ملل صدام را به عنوان آغاز گر جنگ علیه ایران معرفی کرد.

بر آوردهای اولیه نشان می دهد که عراق در طول 8 سال جنگ بیش از یک هزار میلیارد دلار آسیب فیزکی به تاسیسات زیر بنائی جمهوری اسلامی ایران وارد کرده در حالی که خون هر یک از شهدای ایران با هیچ معیار مالی قابل سنجش نیست.

به دور از تعارفات ومجاملات دیپلماتیک اساسا بررسی اجمالی تاریخ روابط ایران وعراق در طول 5 قرن گذشته نشان می دهد که عراق همواره کشور مزاحمی برای ایران بوده و هست.

وجود بیش از 1400 کیلومتر مرزآبی وخاکی ،ترکیب جمعیتی عراق ، وجود اماکن متبرکه شیعی در عراق وعلقه های فرهنگی موجب شده تا روابط دو کشور ایران وعراق در طول تاریخ شاهد فراز وفرودهائی باشد.

تا قبل از سقوط دولت عثمانی جنگ های متعددی میان صفوی ها و عثمانی ها رخ داد که گاهی با پیروزی صفوی ها وگاهی با پیروزی عثمانی ها همراه بود.از آنجائی که عراق هیچگاه در طول تاریخ نتوانسته سیاست های داخلی وخارجی خود را به دور از تاثیر گذاری قدرت های خارجی تنظیم کند لذا این سیاست ها تابعی از متغیرات منطقه ای و بین المللی بوده وهست.

در اواخر دوران حکومت قاجاریه به علت ضعف سیاسی ایران دولت عثمانی فشارهای خود را بر روی شیعیان عراق افزایش داد.

عثمانی ها هیچگاه مذهب تشیع را در عراق به رسمیت نشناختند وشیعیان عراق را بخشی از ساختار اجتماعی ایران تلقی می کردند.

این تلقی موجب شد تا دولت عثمانی به شیعیان عراق اخطار کند که یا مذهب تشیع را ترک کنند که در آن صورت شناسنامه عثمانی در یافت خواهند کردویا شناسنامه ایرانی از سفارت ایران در بغداد بگیرند.

بسیاری از شیعیان عراق ناچار شدند تا تابعیت ایران را بپذیرند وبه عنوان شهروند درجه دو در عراق زندگی کنند وبسیاری دیگر نیزترجیح دادند تا از رهگذر دریافت شناسنامه عثمانی از مزایای اجتماعی ومادی آن بر خوردار شوند.

حتی تا زمان رژیم منفور صدام کسانی شهروند اصلی عراق بشمار می رفتند که شناسنامه عثمانی داشته باشند وکسانی که فاقد این نوع شناسنامه بودند به عنوان شهروند درجه دو محسوب می شدند.

در طول 80 سال گذشته قدرت همواره در دست اقلیت سنی بوده زیرا اتکاء سیاسی این مجموعه به محیط عربی اطراف عراق نوعی پشتوانه خارجی وبرون مرزی برای این اقلیت فراهم می کرده است.

تنها در دوران کوتاه حکومت عبدالکریم قاسم که از سال 1958 آغاز وتا سال 1963ادامه داشت به دلیل این که قاسم از یک مادر شیعی زاده شده بود اکثریت شیعه توانستند عقاید مذهبی خود را بطور آشکار بیان کنند.

در این مدت کوتاه شیعیان عراق جایگاه اجتماعی وسیاسی خود را تا اندازه ای باز یافتند که این امر نگرانی هائی برای رژیم های عرب اطراف عراق وحتی مصر دوران جمال عبدالناصر ایجاد کرد.

پس از قتل دردناک عبدالکریم قاسم توسط بعثی ها وپان عربیست ها به رهبری عبدالسلام عارف ، شیعیان بار دیگر دچار انزوای سیاسی شدند

با روی کار آمدن حکومت شوم بعثی ها در عراق محاصره وسرکوب شیعیان تشدید شد تا جائی که دولت مزدور بعث از سال 1968 هزارن شیعی را به بهانه وابستگی به ایران از عراق اخراج کرد.
ملت ایران در طول تاریخ 500 سال گذشته تا کنون همواره یک نگاه عاطفی و دوستدارانه نسبت به شیعیان عراق داشته و دارد و در این راه متحمل فشارهای سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی شده است.

اما آیا این نگاه عاطفی وانسانی ملت ایران ،متقابلا از سوی شیعیان عراق نسبت به مردم ایران وجود داشته؟
مسلما خیر ، زیرا منش روانی عمده شیعیان عراق بگونه ای است که ایران را به عنوان حیاط خلوت خود تلقی می کنند ودر هنگام گرفتاری به ایران پناه می برند.نمونه بارز نگاه شیعیان عراق نسبت به ایران جنگ 8 ساله تحمیلی بود
در این جنگ شیعیان که بیش از 82 در صد ازبدنه فرو دست ارتش عراق را تشکیل می دادند تا آخرین گلوله با رزمندگان اسلام می جنگیدند و هر گاه جان خود را در خطر می دیدند تسلیم می شدند.

اگر غیر از این بود این شیعیان در همان روز اول جنگ به رژیم صدام اجازه نمی دادند که جنگ ظالمانه 8 ساله ای را به ملت ایران تحمیل کند.

اکنون که رژیم بعث عراق سر نگون شده وفرصتی فراهم شده تا شیعیان پس از 80 سال در ساختار قدرت وسرنوشت ملی خود شریک شوند متاسفانه هیچگونه حرکت قابل قبولی که نشانه قدر شناسی این مجموعه از ملت ایران باشد ،شاهد نیستیم.
شیعیان عراق ، باید قدر برادر و همسایه خود ایران را بدانند و متوجه این معنا باشند که در منطقه ، همچنان ، این ایران است که بر پایه آموزه های دینی ، آنان را مورد حمایت قرار می دهد و در روزگاران سختی و مضیقه ، دست یاری به سویشان دراز می کند و البته این سیاست را نیز نه از سر منت که به عنوان یک دستور دینی اجرا می کند.

با این حال ، اظهارات نسنجیده و توهین آمیز برخی شخصیت ها ی سیاسی عراق مانند ایاد علاوی ، سامی اتروشی ، حسن العلوی ، ظافر العانی ، وفیق السامرائی وعدنان الدلیمی علیه ایران متاسفانه با سکوت غیر قابل توجیه شیعیان عراق همراه بوده است.
البته ما بر آن نیستیم که چون اکثریت عراقی ها شیعه اند بر این مبنا از دادن غرامت به ایران حمایت کنند بلکه مبنای غرامت ، فارغ از گرایش های مذهبی ، همان جنگی است که کشوری به نام عراق علیه کشور دیگری به نام ایران آغاز کرد و قانوناً می بایست غرامت را بدهد. بلکه سخن ما بر این است که چرا شیعیان که باید منادی حقمداری باشند ، در برابر این حق خوری آشکار برخی سیاستمدارانشان سکوت کنند و مردم ایران را از خود برنجانند؟

اکنون که مساله دریافت غرامت ایران از عراق مطرح شده دولت وپارلمان عراق نه تنها پاسخ قابل قبولی در این زمینه نمی دهند بلکه شخصیت های سیاسی عراق با وقاحت تمام حقوق قانونی وبین المللی ایران رادر زمینه دریافت غرامت انکار می کنند.

صرف نظر از بافت مذهبی و اجتماعی عراق به نظر می رسد که جمهوری اسلامی به دور از احساسات مذهبی باید برای استیفای حقوق خود از عراق به سازوکارهای ملی خود تکیه کند.

ایران می بایستی از ابزار های بین المللی و قانونی برای دریافت غرامت از عراق بهره بگیرد زیرا سازمان ملل رژیم عراق را متجاوز شناخته و ایران را مستحق دریافت غرامت جنگی از عراق دانسته است.

تعارفات رایج دیپلماتیک ، انگاره های عاطفی وسپردن چنین موضوع مهمی به زمان ،موجب تضییع حقوق ملت ایران خواهد شد وبه همین دلیل باید نهادهای مسوول جمهوری اسلامی قویا موضوع غرامت جنگی ایران را که یک حق ملی است ،با مقامات عراقی در میان بگذارند و آن را به عنوان یک مطالبه جدی و تعارف ناپذیر پیگیری کنند.