دویچه‌وله: در ایران نگرانی‌ها از تشدید اثرات تحریم‌های اقتصادی فزونی می‌گیرد. برخی منابع ایرانی از «نقشه راه آمریکا و متحدانش برای محاصره اقتصادی ایران» سخن می‌گویند که تحریم نفتی ایران در مرکز آن قرار دارد.

وبسایت خبری «عصر ایران»، که به محافل میانه‌روی اصولگرایان نزدیک است، در گزارشی نوشته است، آمریکا و متحدانش، از استرالیا و شرق آسیا تا قلب اروپا و همسایه‌اش کانادا، هم اکنون سیاست آشکار «تنگ‌تر کردن حلقه تحریم‌ها به منظور فشار حداکثری به ایران» را دنبال می‌کنند.

به باور نویسندگان این وبسایت، آمریکا و متحدانش امیدوارند «محدودیت‌های اقتصادی، هزینه بازی را برای ایران به حدی بالا ببرد که تهران در نهایت بدین نتیجه برسد که بین “هزینه و فایده”های برنامه هسته‌ای‌اش توازن معقولی وجود ندارد و بر این مبنا، از آن دست بکشد و از موضع ضعف، در مقام مذاکره قرار گیرد.»

غربی‌ها برای بازداشتن ایران از ادامه‌ی پیگیری برنامه‌ی هسته‌ای‌اش دو راه بیشتر ندارند: راه نخست حمله‌ی نظامی به ایران است و راه دوم، فشارهای اقتصادی.

به نظر «عصر ایران»، گزینه جنگ در شرایط کنونی نمی‌تواند عملیاتی شود، زیرا به حدی پرهزینه است که هیچ کدام از طرف‌های ماجرا، به جز در مقام تهدید، چندان بدان نمی‌اندیشند. متحدان منطقه‌ای غرب مانند سعودی‌ها نیز بر این نکته واقف‌اند که «آتش، در خانه همسایه محدود نخواهد ماند و نه دودش که شعله‌هایش به آنها نیز آسیب های جدی وارد خواهد کرد.»

بنابراین تنها گزینه مطلوب غرب «فشارهای بی‌امان اقتصادی» علیه ایران است که به نظر «عصر ایران»، هم‌اکنون «سیاست رسمی و اعلامی و اعمالی» آنهاست.

تحریم نفتی، حلقه اصلی فشار

در اعمال فشارهای اقتصادی علیه ایران، تحریم‌های نفتی و فشار بر صنعت نفت و گاز که مهم‌ترین منبع درآمد ایران است، در جایگاه نخست قرار دارد.

به نوشته‌ی «عصر ایران»، هم‌اکنون، هشت کشور چین، ژاپن، هند، کره جنوبی، اسپانیا، پرتغال، یونان و ترکیه، خریداران عمده نفت ایران هستند. این کشورها روزانه یک میلیون و ۷۰۰ هزار بشکه نفت از ایران می‌خرند. با این حال، اگر میزان خرید نفتی این کشورها از ایران را به صورت نمودار رسم کنیم، منحنی آن رو به افول ترسیم خواهد شد.

ایران تا همین اواخر سومین تامین‌کننده‌ی نفت چین بود، ولی اکنون به جایگاه هشتم تنزل یافته است. آخرین اخبار نیز حاکی از آن است که واردات نفت چین از ایران در یک ماه گذشته ۷۴ درصد کاهش یافته است.

بنابر گزارش «عصر ایران»، کشورهای اروپایی مشتری نفت ایران آرام آرام در حال تغییر طرف‌های نفتی خود هستند و دور از انتظار نیست که وابستگی نفتی خود را در مدت زمان کوتاهی به طور کامل از ایران قطع کنند و از دیگران بخرند. ژاپن و کره جنوبی هم در همداستانی با اروپا، تردیدی به خود راه نخواهند داد. چین نیز که با آن همه ادعای شراکت تجاری و اقتصادی، عملا خرید خود را کاهش داده است. هندی‌ها نیز از ترس تحریم‌ها، نه تنها واردات نفت از ایران را کاسته‌اند، بلکه از صادرات بنزین به ایران نیز دست کشیده‌اند.

در این میان، نکته تامل برانگیزی که وبسایت عصر ایران به آن اشاره کرده، کاهش تدریجی ظرفیت تولید نفت ایران است. فقدان سرمایه‌گذاری‌های بین‌المللی در صنعت نفت ایران که خود نتیجه بلافصل مناقشه اتمی ایران و تحریم‌های بین‌المللی است، موجب تحلیل توان تولید نفت ایران شده است.

عصر ایران می‌نویسد: «معنی تلخ این گزاره آن است که با ادامه روند کنونی، ایران، آرام آرام بزرگترین منبع درآمدی‌اش یعنی صادرات نفت را از دست می‌دهد و این برگ برنده اقتصادی و سیاسی را بی‌سروصدا واگذار می‌کند. کما اینکه طی ۴ سال اخیر، تولید نفت خام ایران از ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه به ۳ میلیون و ۷۰۰ الی ۸۰۰ هزار بشکه در روز رسیده است.»

«نقشه راه غرب»

وبسایت عصر ایران در نتیجه‌گیری از داده‌هایی که در گزارش خود آورده است، می‌نویسد: «همه اینها را که کنار هم بگذاریم به این نتیجه می‌رسیم: غرب و متحدانش در آسیا و خاورمیانه، برای تشدید فشارهای اقتصادی علیه ایران، بی‌گدار به آب نزده‌اند. آنها برای محاصره کامل اقتصادی ایران، نفشه راهی تنظیم کرده‌اند و در مرحله کنونی در صدد قطع وابستگی‌های کشورهای مختلف به اقتصاد ایران از جمله نفت ایران هستند. اگر این مرحله با توفیق همراه باشد، راحت‌تر می‌شود کشورهایی مانند چین را در تحریم‌های همه‌جانبه همراه و همگام ساخت چه آنکه اگر این کشورها مطمئن شوند ایزوله کردن ایران تاثیر منفی بر آنها نمی‌گذارد، برای حضور در محاصره اقتصادی ایران تردیدهای کمتری خواهند داشت.»

MM/BB