بی‌بی‌سی: یک دادگاه نظامی در ایران دو تن از متهمان پرونده کهریزک را به اتهام ضرب و جرح عمدی منجر به قتل، به “قصاص نفس” محکوم کرده است.

روابط عمومی سازمان قضایی نیروهای مسلح ایران روز چهارشنبه ۹ تیر (۳۰ ژوئن) با صدور اطلاعیه ای اعلام کرد که دادگاه نظامی یک تهران این دو تن را مسئول قتل امیر جوادی فر، محسن روح الامینی و محمد کامرانی شناخته و آنها را علاوه بر “قصاص نفس”، به تحمل حبس، انفصال موقت از خدمت، پرداخت جزای نقدی، تحمل شلاق تعزیری و پرداخت دیه هم محکوم کرده است.

بر اساس این اطلاعیه، ۹ متهم دیگر پرونده هم به اتهامات مختلف به تحمل مجازات هایی چون تحمل حبس، پرداخت دیه و جزای نقدی، انفصال موقت از خدمت و تحمل شلاق محکوم شده اند.

یکی از متهمان پرونده هم به دلیل “عدم احراز جرم” از اتهامات وارده تبرئه شده است.

این احکام غیر قطعی و قابل تجدیدنظرخواهی است.

هویت محکومان در اطلاعیه سازمان قضایی نیروهای مسلح اعلام نشده است، اما این سازمان پیش تر اعلام کرده بود که متهمان این پرونده “از رده ها و قسمت های مختلف نیروی انتظامی و افراد مرتبط” بوده اند.

علی جوادی فر، پدر امیر جوادی فر (جوانی که در جریان اعتراضات انتخاباتی سال گذشته بازداشت و در اثر ضرب و جرح در بازداشتگاه کهریزک کشته شده بود) به بی بی سی فارسی گفت که در میان متهمان، مأموران انتظامی با درجه های مختلف از گروهبان تا سرتیپ حضور داشتند.

“مأموران نیروی انتظامی از گروهبان تا سرتیپ در دادگاه حضور داشتند که هر کدام به نوعی در بازداشتگاه مسئولیت داشته اند، یکی رئیس بازداشتگاه بوده و یکی افسر نگهبان…”

پدر امیر جوادی فر

به گفته او یکی از زندانیان غیر سیاسی کهریزک که به عنوان “ارازل و اوباش” در بازداشت به سر می برده و به عنوان “وکیل بند” انتخاب شده بوده هم در میان متهمان حضور داشته است.

آقای جوادی فر گفت که مجازات این متهمان، کشته شدگان را به زندگی باز نمی گرداند، اما اعضای خانواده کشته شدگان خواهان شناسایی و محاکمه آمران بدرفتاری در بازداشتگاه کهریزک هستند.

سازمان قضایی نیروهای مسلح اعلام کرده است که احکام مجازات بر اساس “نظریات پزشکی قانونی، تحقیقات انجام شده و سایر مستندات” و پس از برگزاری چندین جلسه دادگاه با حضور شاکیان، اعضای خانواده کشته شدگان، متهمان و کلای طرفین صادر شده است.
سابقه بازداشتگاه کهریزک

بازداشتگاه کهریزک سال ها پیش و هنگامی ساخته شد که نیروی انتظامی ایران به “پاکسازی” محله جرم خیز خاک سفید در شرق تهران پرداخت.

در سال های اخیر و در جریان اجرای طرح امنیت اجتماعی، این بازداشتگاه بار دیگر مورد استفاده قرار گرفت و به محل نگهداری کسانی تبدیل شد که از نظر پلیس “ارازل و اوباش” شناخته می شدند.

در جریان حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری ایران در سال ۱۳۸۸، تعداد زیادی از بازداشت شدگان تجمعات اعتراضی روز ۱۸ تیر ماه به بازداشتگاه کهریزک منتقل شدند و در آنجا مورد ضرب و جرح و شکنجه قرار گرفتند.

حکومت ایران کشته شدن دست کم سه تن از این بازداشت شدگان را در اثر ضرب و جرح مأموران پذیرفته است.

آیت الله علی خامنه ای، رهبر ایران روز پنجم مردادماه، دستور تعطیل شدن بازداشتگاه کهریزک را به دلیل “غیراستاندارد” بودن صادر کرد.

در گزارشی که کمیته ویژه مجلس شورای اسلامی برای پیگیری حوادث پس از انتخابات تهیه کرد و اواخر دی ماه از جلسه علنی مجلس قرائت شد، سعید مرتضوی، دادستان عمومی و انقلاب وقت تهران به عنوان صادرکننده دستور انتقال بازداشت شدگان به بازداشتگاه کهریزک معرفی شد.

آقای مرتضوی گفته بود که دلیل انتقال بازداشت شدگان به کهریزک، “فقدان ظرفیت زندان اوین” و علت مرگ کشته شدگان هم ابتلا به بیماری مننژیت بوده است، اما کمیته ویژه مجلس در گزارش خود هر دو این اظهارات را خلاف واقع اعلام کرد.

آقای مرتضوی در حال حاضر ریاست ستاد مبارزه با قاچاق ارز و کالا را به عهده دارد و به اتهاماتی که در گزارش کمیته ویژه مجلس علیه او مطرح شده بود، رسیدگی نشده است.
کشته شدگان کهریزک

امیر جوادی فر، محسن روح الامینی و محمد کامرانی سه جوانی بودند که حکومت ایران کشته شدن آنها را در اثر ضرب و جرح در بازداشتگاه کهریزک به رسمیت شناخت.

گفته می شود که علاوه بر این ها، دست کم دو تن دیگر از بازداشت شدگان هم پس از آزادی، در اثر صدمات وارده توسط مأموران بازداشتگاه کهریزک جان خود را از دست داده اند.

آقای روح الامینی فرزند عبدالحسین روح الامینی، دبیرکل حزب عدالت و توسعه ایران اسلامی و از حامیان محسن رضایی در دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران بود.

در گزارش کمیته ویژه مجلس در مورد شرایط منجر به کشته شدن او آمده بود: “مرحوم روح الامینی در مسیر انتقال از کهریزک به اوین وضعیت وخیمی داشته که هر چه بازداشت شدگان به مأموران محافظ در این خصوص متذکر شده اند، آنان بدون توجه از این مسئله گذشتند. انتقال از کهریزک به اوین با اتوبوس های نامناسب و با ازدحام بسیار زندانیان، آن هم در اوج گرما در ساعت ۱۰ صبح تا ۲ بعدازظهر انجام شد و در اوین نیز علیرغم وخیم بودن وضعیت مرحوم روح الامینی از ساعت ۱۴ الی ۱۷ در نوبت قرنطینه بوده و در ساعت ۱۷ پزشک وی را جهت مداوا به بیمارستان اعزام نمود.”

نحوه کشته شدن امیر جوادی فر هم در این گزارش چنین توصیف شده بود: “ایشان در زمان دستگیری مورد ضرب و شتم قرار گرفته و قبل از انتقال به کهریزک مداوا گردیده ولی با این حال نامبرده از لحاظ جسمی ضفیف شده بود و توان مقاومت در برابر صدمات جسمی و روحی بازداشتگاه کهریزک را نداشته است و در چهار روز حضور در کهریزک یک بار به پزشک وظیفه زندان مراجعه کرده که مداوای خاصی نسبت به ایشان انجام نمی پذیرد. به هر حال ایشان با حالت وخیم سوار اتوبوس می شود و در همان آغاز حرکت اتوبوس ها نامبرده وضعیت بحرانی پیدا نموده و در بیرون از اتوبوس جان می دهد.”

پزشک وظیفه بازداشتگاه کهریزک که در این بخش از گزارش به او اشاره شده، ظاهرا رامین پوراندرجانی بوده است که جسد او اواخر آبان ماه در خوابگاه محل خدمتش پیدا شد.

سرتیپ اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده پلیس ایران همان زمان گفت که آقای پوراندرجانی “احتمالا” خودکشی کرده است، چرا که برای ارائه توضیحات در مورد وقایع کهریزک به دادسرای نظامی احضار شده و “آنگونه که در وصیتنامه اش نوشته”، به صدور حکم زندان به مدت پنج سال تهدید شده بود.

کمیته ویژه مجلس در مورد سومین کشته شده کهریزک هم در گزارش خود نوشته بود: “مرحوم محمد کامرانی پس از دستگیری بدون بازجویی به زندان کهریزک منتقل می شود و در آنجا نیز همچون سایر زندانیان مورد ضرب و شتم و تحقیر قرار می گیرد. وی تحمل صدمات وارده را نداشته و پس از بازگشت به زندان اوین به بیمارستان لقمان منتقل می شود و در بیمارستان نیز رسیدگی لازم صورت نمی گیرد. وضعیت بحرانی نامبرده پس از ۳۰ ساعت از انتقال به بیمارستان به خانواده وی اطلاع داده می شود. آنها همان شب فرزند خود را به بیمارستان مهر منتقل نموده، اما انتقال ایشان ثمره ای نداشته و وی در بیمارستان مهر جان خود را از دست می دهد.”