دویچه‌وله: انتشار استعفانامه میرحسین موسوی از مقام نخست‌وزیری از چندگانگی دیرین بین مسئولان جمهوری اسلامی پرده برداشته است. یک تحلیل‌گر سیاسی می‌گوید نشر این سند نشان می‌دهد که مشکلات کشور ریشه‌‌ در آغاز و نه در انتخابات دهم دارد.

سعید رضوی فقیه، روزنامه‌نگار و فعال سیاسی می‌گوید که نزاع عملی و نظری از همان آغاز تاسیس جمهوری اسلامی وجود داشته و به مرور پیچیده‌تر شده است. او نابسامانی‌های سیاسی کشور را به زخمی تشبیه می‌کند که به مرور زمان عفونی و عمیق شده‌ و نیاز به درمان جدی دارد.

دویچه‌وله: انتشار استعفا نامه‌ محرمانه آقای موسوی درسال ۶۷ چه چالشی را در سامان سیاسی جمهوری اسلامی آشکار می‌کند؟

سعید رضوی‌فقیه: این استعفانامه بیش از هرچیز نشان می‌دهد که سیستم جمهوری اسلامی به‌رغم یکپارچگی ظاهری خود، چه تکثری از نظر دیدگاه‌های سیاسی و روش‌های اداره کشور دارد. این از دلایلی است که به ما می‌گوید نزاع‌های درونی جمهوری اسلامی چقدر جدی است. نزاعی که از آغاز بوده و هم‌چنان ادامه دارد.

و شما چه محوری را در این نزاع درونی برجسته‌تر و پایدارتر می‌دانید؟

تاکید آقای موسوی در این استعفانامه بر قانونمند نبودن فعالیت‌های اجرایی حکومت و نابسامانی‌ در امور سیاسی است. عدم اطلاع یا هماهنگی با رییس دولت در اقدام‌های داخل یا خارج از کشور، ازآغاز تاسیس جمهوری اسلامی، به گسیختگی امور و تحمیل‌ هزینه‌های فراوان به کشور و ملت منجر شده است. آقای موسوی در شرایط کنونی نیز به اجرای بی‌تنازل قانون اساسی تاکید می‌کند. وقتی رییس جمهور در سخنرانی‌های علنی خود در برابر مردم، مجلس را تهدید به عدم اجرای مصوبات آن می‌کند، اینجا ما متوجه می‌شویم که هنوز در همان شرایطی هستیم که استعفانامه نوشته شده است.

آقای موسوی اخیرا گفته بود که روزی دلایل استعفای خود را خواهد گفت. فکر می‌کنید خارج از نوشته منتشر شده، ناگفته‌های دیگری نیز در بین هستند؟

به گمان من بله! آقای موسوی چالش‌های زیادی در آن دوران با جریان‌ها و بلوک‌های مختلف قدرت داشته است. اختلاف‌های زیادی میان ایشان و آقای خامنه‌ای بر سر تعیین سفیر و پیشنهاد وزیر، اختیارات نخست وزیر و این‌که نمایندگی در مجالس بین‌المللی با ایشان باشد یا رییس جمهور، وجود داشته است. برخی از این اختلاف‌ها منتشر شده‌اند و برخی دیگر نه. طبعا ما همه این جنبه‌ها را در متن استعفای آقای موسوی نمی‌بینیم.

فکر می‌کنید با انتشار این سند، مرزبندی میان مهندس موسوی و آقای خامنه‌ای به چه سمتی خواهد رفت؟

من فکر می‌کنم انتشار عمومی این استعفانامه چیزی به اختلافات این دو نفر اضافه نمی‌کند. طی یک‌سال گذشته، مرزبندی میان ایشان ورهبری جمهوری اسلامی بسیار قاطع و مشخص شده و مسئولیت‌های هرکدام نسبت به حوادث جاری کشور، حساس‌تر و پررنگ‌‌تر از آن چیزی است که ما در استعفانامه می‌بینیم. انتشار این نامه نشان می‌دهد که مشکلات کشور ما بسیار ریشه‌ای‌تر از آن است که تابعی از انتخابات دهم باشد. این مشکلات از همان آغاز تاسیس جمهوری اسلامی، تشکیل دولت موقت و تشکیل نهادهای رسمی جمهوری اسلامی شروع شده‌اند و به نظر من، این عفونت زخمی عمیق است که بالاخره روزی باید درمان شود.

آخرین سوال این‌که آیا انتشار این سند می‌تواند انرژی جدیدی به جنبش اعتراضی بدهد؟ آیا وجهه آقای موسوی به‌این وسیله بالاتر می‌رود؟

من نخست بگویم که پایان یافتن اعتراض‌های خیابانی به معنای پایان جنبش سبز نیست. جنبش سبز در آگاهی مردم جا گرفته و انتشار هراز چند گاهی این نامه‌ها و اسناد نشان می‌دهد که هنوز پتانسیل زیادی برای تغییر و خواست‌های مدنی وجود دارد. انتشار این نامه‌ها دست‌کم برای افزایش خودآگاهی مردم ایران بسیار کمک‌کننده است.

مصاحبه‌گر: مهیندخت مصباح
تحریریه: بهمن مهرداد