روز: بی اعتنایی میرحسین موسوی و مهدی کروبی به تهدیدات مکرر مسئولان حکومتی برای “توبه” کردن، اصولگرایان حاکم را ناچار ساخته تا به جای درخواست توبه از رهبران جنبش سبز، از لزوم گفت و گو برای بازگشت آنها به مجموعه نظام سخن بگویند.

در چند روز گذشته دو عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز (تشکل محوری روحانی جناح راست) از “ضرورت گفت و گو” با افرادی که “از نظام کنار رفته اند” سخن گفتند. در همین حال ائمه جمعه مهم ترین شهرهای سیاسی و مذهبی ایران یعنی تهران و قم نیز در خطبه های نماز جمعه خود خواستار گفت و گو با کسانی شدند که “از نظام جدا شده اند.”

عقب نشینی جریان حاکم از درخواست “توبه” رهبران جنبش سبز و صحبت از گفت و گو با آنها در شرایطی مطرح می شود که پس از راهپیمایی های 22 بهمن و 9 دی 1388 اکثریت قریب به اتفاق مقامات حکومتی و منصوبان به جریان اصولگرا، خواستار توبه میرحسین موسوی، مهدی کروبی، محمد خاتمی و دیگر رهبران مخالفان دولت و در عین حال محاکمه آنها به اتهام آنچه “خیانت به کشور” و “ضدیت با ولایت فقیه” می خواندند، شده بودند.

احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان، سید احمد علم الهدی، امام جمعه مشهد و عضو مجلس خبرگان رهبری، محمدعلی جعفری، فرمانده کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، شیخ محمد یزدی، نایب رئیس مجلس خبرگان رهبری، محمدرضا باهنر، نایب رئیس سابق مجلس همراه با بسیاری دیگر از مقامات حکومتی یا چهره های نزدیک به جریان حاکم از جمله افرادی بودند که خواستار توبه آنهایی که “سران فتنه” می خوانند، شده بودند.

اعضای مجلس خبرگان رهبری نیز در بیانیه پایانی اجلاس هفتم خود که در اسفند 88 برگزار شد، با بیان اینکه “فرصت توبه و بازگشت برای سران مخالفان در ايران به پايان رسيده است” خطاب به رهبران جنبش سبز هشدار دادند: “صبر انقلابی مردم شريف ايران و نظام جمهوری اسلامی ـ که نشانگر ظرفيت بالا و توان مديريت بحران است ـ پس از دادن فرصت‌های متعدد به سران فتنه، برای توبه و بازگشت به دامن انقلاب و آرمان‌های امام خمينی در ‌٩ دی به پايان رسيد و با زدن مهر مردودی بر کارنامه‌ی آنان، برای هميشه، آنان را از ذهنيت سياسی خود حذف نمودند.”

به دنبال بالا گرفتن هشدارها و تهدیدات برای توبه رهبران جنبش سبز، روزنامه کیهان در شماره یکشنبه 5 اردیبهشت 89 خود، مدعی شد: “خبرهای موثق حاکی از آن است که یکی از سران فتنه قصد دارد توبه کند.”

این روزنامه در عین حال نوشت: “به این فرد گفته اند اگر هم دستهایت را بالا ببری و توبه کنی، باز هم به خاطر اقداماتی که علیه نظام انجام داده ای محاکمه خواهی شد!”

شما توبه کنید

این در حالی است که میرحسین موسوی و مهدی کروبی در دیدار مشترکی که یک روز بعد از خبر کیهان یعنی شش اردیبهشت داشتند، با انتقاد از وضعیت کشور گفتند: “از ما می خواهند که توبه کنیم البته توبه خوب است اما آیا آن همه کشتار، دروغ، شکنجه، تجاوز به حقوق مردم حیف و میل بیت المال توبه نمی خواهد؟ آنهایی باید توبه کنند که چنین رفتارهای ناروایی را در حق مردم ایران انجام داده اند. یک روز میگویند باید جمعیت را زیاد کرد، روز بعد میگویند جمعیت تهران زیاد است و باید ۵میلیون نفر از تهران را خارج نمود، روز بعد میگویند میخواهد زلزله بیاید! در مورد زلزله هم میگویند مردم توبه کنند تا زلزله نیاید. آخرش هم که زلزله نمی آید میگویند دعاها اثر کرد! مگر مردم مسخره افکار و اعمال کودکانه و بدور از خرد شما هستند؟ آیا این همه گرفتاری اقتصادی و بیکاری که همچون طاعون کشور را مبتلا کرده است کافی نیست؟ در حال حاضر برای همین مردم چه برنامه ی شفاف و سودمندی پیاده کرده اید که میخواهید با آن پشتوانه، آن چند میلیون نفری که با تبلیغات شما در آینده به نسل این جامعه افزوده شوند را به سرو سامان رسانید؟ این چه روشی است که این آقایان در پیش گرفته اند؟”

این تنها پاسخ رهبران جنبش سبز به درخواست توبه نبود. مهدی کروبی در روز هفتم مردادماه نیز با ارسال نامه ای سرگشاده خطاب به آیت الله جنتی، دبیر شورای نگهبان را “شریک دزدان رای مردم” خواند و با متهم کردن او و همفکرانش به “مهندسی انتخابات” و “سرکوب مردم” گفت: “به خدا پناه ببرید و از عقوبت آخرت بیمناک باشید. توبه کنید و از محضر ملت رشید ایران طلب بخشش نمایید. امید است مردم و خدای بزرگ از گناهان شما در گذرند.”

اکنون با تاکید رهبران جنبش سبز بر عقب نشینی نکردن از مطالباتشان و نیز پایان نیافتن اعتراضات به نتایج اعلام شده انتخابات دهم ریاست جمهوری، علیرغم تبلیغات گسترده، مقامات و رسانه های حکومتی درباره “پایان فتنه سبز”، حاکمان جمهوری اسلامی خود را برای گفت و گو با مخالفانشان آماده می کنند.

تلاش برای گفت و گو

در همین راستا، رهبر جمهوری اسلامی چهار روز پیش در دیدار با مسئولان و کارگزاران نظام، با تاکید بر لزوم برقراری “وحدت” در کشور، تصریح کرد که: “باید کسانی را که جزو مجموعه بوده اند اما بر اثر اشتباه یا غفلت، کنار افتاده اند با نصیحت و دلالت به راه برگرداند.”

هرچند آیت الله خامنه ای دیروز در دیدار با دانشجویان بسیجی، منظور خود از وحدت را “اتحاد بر مبنای اصول” خواند و گفت “هر کس اصول را قبول ندارد، از دایره وحدت خارج است” اما موضع گیری بعدی برخی از چهره های نزدیک به او، گمانه های دیگری را به ذهن متبادر می کند.

در همین زمینه دیروز اسدالله بادامچیان، قائم مقام حزب موتلفه اسلامی از برنامه ریزی این حزب برای “نشست‌هاي مشترك با جريانات مختلف سياسي اعم از اصولگرا و اصلاح طلب در راستاي تاكيدات اخيرمقام معظم رهبري جهت ايجاد وحدت در كشور” خبر داد.

بادامچیان در سخنان خود اشاره ای به نام اشخاص یا گروه های اصلاح طلبی که این حزب قرار است با آنها برای وحدت نشست مشترک برگزار کند نکرد اما افزود: “حزب موتلفه قصد دارد اقدامات جدی در این راستا طراحی کند.”

وی در گفت و گو با ایسنا اظهار داشت: “دو مركز مطالعات و تحقيقات و مركز سياسي حزب موتلفه، جلسات متعددي را در راستاي اجرايي كردن توصيه‌هاي رهبر معظم انقلاب براي ايجاد وحدت در كشور و جذب حداكثري و دفع حداقلي تا كنون داشته و از اين پس خواهند داشت.”

به جز بادامچیان، سید رضا اکرمی و غلامرضا مصباحی مقدم دو عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت مبارز که هر دوی آنها نماینده تهران در مجلس نیز هستند، از ضرورت گفت و گو با مخالفان دولت سخن گفتند.

مصباحی مقدم در گفت و گو با ایلنا با تاکید بر اینکه انجام میانجیگری باید نه از سوی “مقام های رسمی”، که از سوی کسانی که “دارای نفوذ کلام هستند” صورت بگیرد، در مورد منتقدان حکومت گفت: “باید این افراد را با گفت‌وگو قانع کرد، چرا که تا زمانی که افراد قانع نشوند به جامعه باز نخواهند گشت.”

به جز مصباحی مقدم، سیدرضا اکرمی نیز در مصاحبه با همین خبرگزاری گفته بود: “پس از حوادث انتخابات پیشنهاد کرده بودم که عده‌ای از بزرگان از قبیل آقایان ناطق نوری، مهدوی کنی و علی لاریجانی با افراد مختلف گفت‌وگو کرده و ماجرا را تمام کنند، اما این پیشنهاد مورد قبول قرار نگرفت.”

به گزارش بی بی سی، انتشار این سخنان پس از آن صورت گرفته که هاشم بوشهری در خطبه های نماز جمعه قم، از لزوم “گردآوردن افرادی که به هر دلیلی از ما جدا شدند” سخن گفته است و کاظم صدیقی در خطبه های نماز جمعه تهران، پیشنهاد داده “کارگروه هایی” به سراغ “کسانی که از نظام جدا شده‌اند” بروند و ببینند “درد و مشکل آنها کجاست”.

در همین ارتباط، علی مطهری، نماینده اصولگرای منتقد دولت هم به خبرگزاری ایلنا گفته است که تقصیر اصلی جدا شدن عده ای از نظام، به عهده “گروهی از حامیان دولت است که به دنبال حذف شخصیت‌های مخالف خود در عرصه انقلاب هستند و در این زمینه بی‌رحمانه عمل می‌کنند و از هر وسیله‌ای استفاده می‌کنند”.

وی تصریح کرده است که این گروه از حامیان دولت باید “ظلم‌هایی را که به برخی شخصیت‌ها در بحران اخیر شد، جبران کنند”، و ادامه داده که غیر از آنها، “بقیه گروه ها معمولا به دنبال وحدت بوده‌اند”.

صحبت از وحدت و گفت و گو با رهبران مخالف دولت در شرایطی از سوی جریان حاکم بیان می شود که سایت رجانیوز (زیر نظر کمیته ویژه رسانه ای دولت احمدی نژاد) در سرمقاله خود با اشاره به رهبران جنبش سبز و در تحلیل سخنان آیت الله خامنه ای، نوشت: “با همان مبناي ديني «اشداء علي الكفار رحماء بينهم» وحدت كلمه در ميان مؤمنين به نظام و چارچوب‌هاي آن (ولو با شدت و ضعف در ايمان)‌ مفهوم پيدا مي‌كند نه وحدت با كفار و يا منافقاني كه امروز از سر حيله‌گري و يا استيصال و يا تطهير خود و يا طلب‌كاري از نظام، خط و نشان مي‌كشند و ژست وحدت مي‌گيرند و با بزرگ كردن خطر دشمن خارجي كه خود عملاً پياده نظام آن هستند، مؤمنان به انقلاب را متهم به تفرقه مي‌كنند.”

پیش از این میرحسین موسوی، کاندیدای معترض به نتایج انتخابات دهم ریاست جمهوری در پیش نویس منشور سبز که منتشر کرده بود، با تاکید بر ایستادگی بر حقوق ملت، آمادگی خود را برای گفت و گو با هدف برون رفت کشور از بحران اعلام کرده بود.