دویچه‌وله: شرایط دشوار بازرسی تأسیسات اتمی در ایران موضوع اصلی اجلاس شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. مقام‌های ایرانی با مخالفت مداوم با ورود بارزسان آژانس به ایران مانع از نظارت مؤثر آنها بر تأسیسات اتمی شده است.

نمایندگان ۳۵ کشور عضو شورای حکام آژانس بین‌المللی روز دوشنبه (۱۳ سپتامبر / ۲۲ شهریور) در وین کنفرانس چندروزه‌ی خود را آغاز می‌کنند. یکی از موضوع‌های اصلی کنفرانس مسئله‌ی اختلاف اخیر با دولت جمهوری اسلامی در مورد ممانعت از ورود بازرسان آژانس بین‌المللی به ایران است.

یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی در گزارش اخیر خود درباره ایران که دوشنبه‌ی گذشته انتشار داد، از دشواری‌های فزاینده در همکاری جمهوری اسلامی با آژانش انتقاد کرده بود. مقام‌های ایران در ماه‌های اخیر بارها از پذیرش بازرسان آژانس بین‌المللی خودداری کرده‌‌اند و آژانس ناگزیر بوده برای آنها جایگزین پیدا کند.

دیپلمات‌های مستقر در مقر آژانس در وین به انتقاد می‌گویند که هر چند ایران حق دارد یک بازرس آژانس را نپذیرد، ولی با این عمل خود مانع از کار آژانس بین‌المللی می‌شود.

ایران مانع ورود بازرسان می‌شود
بین‌المللی انرژی اتمیمقامات جمهوری اسلامی در طول سا‌ل‌های گذشته مانع از ورود ده‌ها بازرس آژانس بین‌المللی به ایران شده‌اند. در تابستان امسال نیز دولت جمهوری اسلامی مانع از ورود دو کارمند آژانس به ایران شد، زیرا از گزارش‌های پیشین این دو نفر درباره برنامه اتمی ایران رضایت نداشته است‌. این بازرسان در مورد ناپدید شدن قطعه‌ای برای آزمایش‌های اتمی گزارش داده بودند، ولی ایران وجود این قطعه را به کلی انکار می‌کند.

سایمون اسمیث، نماینده بریتانیا در آژانس بین‌المللی روز جمعه (۱۰ سپتامبر) در انتقاد از این وضعیت گفت: «از نظر من این امر به معنای رویکرد مخالفت‌جویانه‌ی غیرعادی ایران در برابر کار بازرسان است.» به همین دلیل بسیاری کشورها قصد دارند انتقاد و نگرانی خود را در این زمینه در اجلاس شورای حکام مطرح سازند.

از نظر دیپلمات‌ها، مخالفت مداوم با ورود بازرسان به ایران، بر امر نظارت و کنترل تاسیسات اتمی تأثیر منفی می‌گذارد. در چنین صورتی تیم‌های نظارتی، بازرسان پرتجربه‌ی خود را از دست می‌دهند و بازرسان جدید تحت فشار بسیار قرار می‌‌‌گیرند. از آنگذشته تعویض پرسنل زمان زیادی را به خود اختصاص می‌دهد.

شکستن پلمب تأسیسات اتمی در ایران

یوکیا آمانو، مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در آخرین گزارش خود درباره برنامه هسته‌ای ایران با اشاره به عدم همکاری ایران با آژانس تصریح کرد که از ماه فوریه گذشته تا ژوئیه امسال،‌ ۲۲ کیلوگرم اورانیوم در نطنز تا ۲۰ درصد غنی‌سازی شده است.

در این گزارش همچنین آمده است که ایران از ورود دو بازرس با تجربه برای کنترل فعالیت‌های هسته‌ای جلوگیری کرده و از سوی دیگر پلمپ تاسیسات اتمی در ماه‌های اخیر چهار بار شکسته شده است.

بسیاری کشورهای غربی گمان دارند که جمهوری اسلامی تحت پوشش فعالیت اتمی صلح‌آمیز در صدد دستیابی به سلاح هسته‌ای است. مقامات ایران این اتهام را رد می‌کنند.

DK/MM