یک بام و دو هوا در قبال فیسبوک و تویتر، برای اینسو و آنسوی مرزها
کلمه: فیسبوک و تویتر را در ایران عامل براندازی میدانند اما در مصر و تونس نگران توقف فعالیت آنها هستند
کلمه – سارا پردیس: در حالی که تحولات در مصر و کشورهای منطقه همچنان ادامه دارد، کارشناسان و صاحبنظران از نقش بسیار مهم شبکه های اجتماعی به ویژه توییتر و فیس بوک در این تحولات خبر می دهند .تاثیری که از آن به عنوان موتور محرکه انقلاب در کشورهای منطقه به ویژه مصر و تونس نام می برند .
برخی صاحبنظران تا آنجا پیش می روند که از انقلاب مصر و تونس به عنوان انقلاب توییتری هم یاد می کنند . آنها معتقدند توییتر و فیسبوک به عنوان ابزاری ارتباطی توانسته اند موتور انقلاب را در این دو کشور روشن کنند.
عکس / نقش اینترنت در انقلاب مصر
با اینکه دولت ها در این کشورها با قطع اینترنت سعی کردند از تاثیر گذاری این شبکه های اجتماعی مجازی کم کنند اما کارشناسان می گویند دولت این کار را خیلی دیر انجام داد و زمانی به قطع اینترنت روی آوردند که تمام قرارهای مهم گذاشته شده بود و مردم اتفاقا دیگر پای اینترنت کاری نداشتند و باید در خیابانها حضور پیدا می کردند .اکنون در مصر با وجود گذشت ۱۳ روز از اعتراضات هنوز این شبکه های اجتماعی نقش بسیار مهمی را در دگرگونی های این کشور بازی می کنند.
همه شبکه های خبری دنیا نقش شبکه های اجتماعی را در شعله ور کردن آتش اعتراض مردم مصر مورد تاکید قرار داده اند. سازماندهی های نخست برای تظاهرات گسترده در قاهره توسط یک گروه از جوانان مصری در فیسبوک صورت گرفت. در تونس نیز یک گروه از دانشجویان با راه انداختن صفحات فیسبوکی مختلف به گزارش لحظه به لحظه وقایع پرداختهاند که اعضای آن به صد ها هزار نفر می رسد عددهایی که در اوج شور و شوق انتخاباتی ایران نیز در صفحات فیس بوک دیده نشد.
نگرانی هواداران دولت در ایران از تعطیلی شبکه های اجتماعی در مصر
نقش شبکه های مجازی در تحولات مصر را بیشتر کارشناسان و شبکه های خبری معتبر دنیا تایید می کنند. بیشتر این کارشناسان معتقدند که این شبکه ها علاوه بر اطلاع رسانی و سازماندهی گسترده ی آنلاین به گسترش اگاهی جوانان مصری نیز که در تحولات این کشور نقش اساسی دارند افزوده اند .
در این روزها فعالان آنلاین از تونس اطلاعات خود را در اختیار معترضان مصری می گذاشتند و علاوه بر تبادل تجربیات به یکدیگر آگاهی هم می دادند، اینکه مثلا چگونه معترضان میتوانند از نوشابه کوکاکولا به عنوان یک روش محافظت از خودشان در برابر گاز اشک آور پلیس استفاده کنند، یا در مواردی که معترضان بازداشت میشدند چگونه به کمک آنها بشتابند.
اما روزنامه ای همچون کیهان مثل همیشه در این باره هم به دروغ متوسل می شود. ین روزنامه در روزهای گذشته در صفحه نخست خود می نویسد: فیس بوک خود را از خدمات دهی به معترضان مصری کنار کشیده است.
این در حالی است که فیس بوک نیز مانند گذشته یکی از شبکه های مجازی فعال درمصر قلمداد می شود و شبکه توییتر به خاطر مسدود شدن در مصر به ارائه خدمات تلفنی به مردم این کشور پرداخت.
این روزنامه در ادامه مدعی می شود اما شبکه فیس بوک در دوران به قول این روزنامه فتنه ۸۸ به دستور وزارت خارجه آمریکا تمامی تعمیرات و برنامه ریزی های خود را به حال تعلیق درآورد تا به آشوبگران در ایران خدمات بدهد، اکنون علاقه کمی از خود برای حمایت از معترضان مصری نشان می دهد. خبری که از پایه و اساس دروغ و جعلی بوده است.
معلوم نیست چرا این روزها، روزنامه ای مانتد کیهان و یا سایتهای خبری وابسته به دولت با عنوان خبرنگاران جنگ نرم تا این حد به نقش مهم شبکه های اجتماعی و تاثیر آن در انقلاب مصر می پردازند و به خدمات دهی آنها توجه نشان می دهند . در حالی که در دیگر مواقع و به خصوص زمانی که کاربران ایرانی به این شبکه ها رجوع می کنند نقش آنها را بر اندازانه و یا غیر مهم ارزیابی می کنند .معلوم نیست چرا فیس بوک و توییتر در ایران از ابزارهای انقلاب مخملی تلقی می شود و در مصر نه!معلوم نیست چرا خودشان در ایران فیس بوک و توییتر را فیلتر کرده اند اما از پایان فعالیت این شبکه در کشوری دیگر تا این حد نگران اند. به این می گویند منطق دوگانه!
فیس بوک و تویتر به عنوان یک ابزار در اطلاع رسانی اخبار مخالفان دولت و پوشش تجمع های اعتراضی بسیار موثر بودند. اما تفاوتی که در زمینه نقش این شبکه های اجتماعی در کشورهای مثل مصر و تونس با کشور ما وجود دارد سطح دسترسی بالای کاربران به اینترنت است تا جایی که در تونس بیش از سی و پنج درصد و در مصر بیش از بیست درصد از مردم از اینترنت استفاده میکنند. آمار کاربران فیسبوک در تونس بسیار بالاست و از هر دو کاربر اینترنت یکی عضو فیسبوک است.
در هر دو کشور نیز نیروهای امنیتی کوشش بسیاری برای مغشوش کردن فعالیتهای اینترنتی مخالفان کردند و اینترنت و شبکههای ارتباطی، در هنگام به اوج رسیدن جنبش مردم قطع شدند اما این مساله تاثیری بر کند شدن جریان رخدادهای انقلابی شان نداشت.
در ایران هم با وجود اینکه نمی توان از نقش شبکه های اینترنتی در سازماندهی و اطلاع رسانی به ویژه در آغاز اعتراضات جنبش سبز غافل شد اما نباید سطح پایین دسترسی به اینترنت و به خصوص سرعت لاک پشتی و فیلترینگ گسترده سایتهای اینترنتی و شبکه های اجتماعی را از یاد برد.
همچنین برخی از منتقدان معتقدند که شبکههای اجتماعی در ایران آن گونه که در مصر و تونس به یک نهاد مهم بدل شده اند هنوز مبدل نشده، و نتوانسته اند در عرصه خیابان حضور فعال و تاثیرگذار بیابند. برخی معتقدند این مشکل برای این درایران پیدا شد که کسانی که قرار بود در خیابان ها مبارزه کنند، اساسا کاربران فیسبوک و تویتر نبودند و تنها پیام های آنها را دریافت می کردند.
آیا کاربران شبکه های اجتماعی در مصر و تونس مبارزان اینترنتی اند؟
یکی دیگر از انتقادهایی که به کاربران اینترنتی به ویژه کاربران شبکه های اجتماعی می شود این است که کاربران اینترنت در ایران به مبارزان اینترنتی تبدیل شده اند. کسانی که با تشکیل کمپین های مجازی و شعار و … فقط در این فضا مشغول مبارزه با دولت هستند و این مبارزه را نتوانسته اند به جریان زندگی روزمره و یا خیابانهای شهر راه دهند. البته این اتفاق هر گز در مصر و تونس رخ نداد و کاربران از طریق اینترنت سعی به مبارزه علیه دولت نکردند و تنها از آن به عنوان وسیله ای استفاده کردند تا به تبادل تجربیات و اطلاعات با یکدیگر بپردازند و این اطلاعات را در دنیای واقعی اجرا کنند.
بعد از انتخابات سال ۸۸ روشهای مبارزه اینترنتی و تشکیل صفحات ویژه برای انتقاد به دولت یکی از روشهای رایج مبارزه بود که هر چند نمی توان انجام آنها را بی تاثیر دانست اما نباید از یاد برد که کاربران اینترنت در ایران محدود هستند و تمرکز زیاد بر این فضا ممکن است کاربران را به جزیره ای عمل کردن دراین فضای کوچک تبدیل کند.
اما آنچه را این روزها در مصر و تونس دیدیم نباید فراموش کنیم و باید از آن برای تجربه آموزی استفاده کنیم ، عرصه شبکههای اجتماعی در مصر و تونس جنبش گسترده ای را برای سازماندهی، خبررسانی و در عین حال تجزیه و تحلیل وقایع در این روزها شکل دادند. جوانان مصری شبکه های اجتماعی مانند فیس بوک را فقط وسیله ای برای سرگرمی نمی بینند وبه کارکردهای مهم آن نیز توجه کرده اند، حال آنکه هنوز بخشی از جوانان ما به نقش های اساسی تر این شبکه های اجتماعی به خصوص در مواقع بحرانی پی نبرده اند.
پیام برای این مطلب مسدود شده.