دویچه‌وله: مخالفان دولت در ایران خود را برای یک تظاهرات اعتراضی دیگر در اول اسفندماه آماده می‌کنند. محمد رهبر، روزنامه‌‌‌نگار در مالزی، خواست معترضان را اجرای بدون تنازل قانون اساسی و برکناری رهبر جمهوری اسلامی ارزیابی می‌کند.

حکومت ایران از آخرین تظاهرات معترضان در ۲۵بهمن خشمگین است. از فردای ۲۵بهمن گروه‌های و افراد مختلف حامی حکومت و همچنین نمایندگان اصولگرای مجلس ایران خواهان برخورد و حتی اعدام رهبران معترضان به نتیجه انتخابات شده‌اند اما مقام‌های رسمی از اعمال محدودیت‌های بیشتر سخن می‌گویند.

در این شرایط «شورای هماهنگی راه سبز امید» مردم را دعوت کرده است که برای حمایت از رهبران جنبش و همچنین برگزاری مراسم بزرگداشت جان‌باختگاه اعتراضات ۲۵ بهمن در تهران و دیگر شهرها به خیابان بیایند.

به نظر می‌رسد استراتژی مخالفان حکومت در ایران بار دیگر بر حضور و اعتراض خیابانی استوار شده است. این پرسش مطرح است که دلیل اتخاذ چنین تصمیم چیست و چه نتایجی را در نهایت برای معترضان در پی خواهد داشت.

گفت‌وگو با محمد رهبر، روزنامه‌نگار در مالزی

دویچه‌وله: مخالفان حکومت ایران اعلام کرده‌اند که روز اول اسفند برای حمایت از رهبران جنبش و بزرگداشت کشته‌شدگان ۲۵ بهمن به خیابان خواهند آمد‌، فکر می‌کنید به چه دلیل پس از بیش از یک سال عدم تحرک خیابانی بار دیگر این شکل از مبارزه انتخاب شده است؟

محمد رهبر: رهبران جنبش در طول یک‌سال گذشته نخواسته بودند که هوادارانشان به خیابان‌‌ها بیایند. یک بار خواستند و در عین ناباوری هر دو طرف، هم حکومت و هم جنبش سبزی‌ها مردم آمدند. جمعیت کثیری هم در این اعتراض شرکت کرد. خشمی ناشی از ترسی هم‌ که در میان مسوولان حکومت از جمله احمد جنتی و صادق لاریجانی می‌بینیم نشان از این دارد که این حضور به چه میزان برای حکومت ایجاد خطر کرده است.

چه پیش‌بینی از اول اسفند دارید با توجه به اینکه این‌بار آقایان موسوی و کروبی این فراخوان را ندادند و این کار توسط شورای هماهنگی انجام شده؟

خبر حصر آقایان موسوی و کروبی بسیار دقیق است. همانطور که آقای جنتی مربوط در نماز جمعه گفتند که باید امکان هرگونه ارتباط رهبران جنبش با مردم قطع گردد. چه از طریق اینترنت، تلفن و دیدارهای حضوری. البته این اتفاق قابل پیش‌بینی بود.

اگر به تاریخچه مبارزات مسالمت‌آمیز در هند به رهبری گاندی و یا ماندلا درآفریقای جنوبی هم نگاهی بیندازیم متوجه می‌شویم نهضت وقتی پیش می‌رود که رهبرانش در حبس هستند.

وقتی رهبران به زندان می‌افتند، شبکه‌های اجتماعی که به صورت بالقوه وجود دارند به نیروی بالفعل تبدیل می‌شود و رهبران معنوی جنبش که خود مردم هستند پیدا می‌شوند با خواست اینکه رهبران واقعی را آزاد بکنند.

آن چیزی که در اول اسفند اتفاق خواهد افتاد قابل پیش‌بینی نیست اما می‌توان گفت با ریخته شدن ترس مردم‌، احتمال قریب به یقین ما حضور پرنگ و معنی‌‌دار مردم را خواهیم داشت.

از طرفی نمی‌توانیم پیش‌بینی کنیم که حکومت دست به خشونت گسترده بزند زیرا تاکنون درخواست اینکه به سمت مردم تیراندازی بشود از سوی حاکمیت نداشته‌ایم. تا امروز به این‌صورت نبوده که سربازان سپاه بنشینند و به سوی مردم هدف بگیرند و آتش بگشایند. اگر جمعیت به این صورت باشد که حکومت احساس کند نیاز است چنین دستوری صادر شود بعید می دانم دست و دل سپاهی‌ها و آنهایی که باید شلیک کنند به این راحتی باز بشود.

در شرایط حاضر مطالبات معترضان چیست؟ و از حکومت چه انتظاری دارند؟

این را بارها آقای موسوی اعلام کرده بود که اجرای بدون تنازل قانون اساسی. مصداقش را هم مردم در اعتراضات و شعارهایشان اعلام کرده‌اند‌؛ آقای خامنه‌ای باید برود. اگر این شعارهای را حمل بر این بکنیم که درخواست تظاهرکنندگان این است، دیگر جنبش سبز به برکناری دولت احمدی‌نژاد رضایت نمی‌دهد و هدف اصلی آقای خامنه‌ای است.

اما تاکنون این مورد از زبان رهبران شنیده نشده است. با توجه به شرایطی که پیش آمده و آنها هم در حبس هستند، از زبان نزدیکان و مشاوران آنها شنیده نشده است. گرچه به نظر می‌رسد این خواست در سخنان رهبران مستتر است.

اما یک نکته بسیار مهم است که در هر رویدادی که رخ می‌دهد از خشونت از طرف مردم خالی باشد. یک سنت مظلومیت از ۲۲ خرداد ۸۸ تا به امروز شکل گرفت. این مظلومیت جنبش سبز می‌تواند در دل بسیاری در درون حاکمیت تاثیر بگذارد. کسانی که دست خودشان را به خون مردم آلوده نکرده‌اند و می‌توانند به سوی مردم بازگردند.

مهدی محسنی
تحریریه: مصطفی ملکان