رادیوزمانه: «حالا نوبت زنان است که اسلام را تفسیر کنند». برنده جایزه صلح نوبل، سخنرانی خود در دانشگاه آمستردام را با این جمله آغاز کرد.

شیرین عبادی بر این باور بود که ارتشیان و اخوان‌المسلمین در مصر، شورای انتقالی لیبی و برخی از گروه‌های دیگر که در حال به‌قدرت رسیدن در کشورهای عربی هستند، به حقوق زنان اعتنایی ندارند و جامعه مدنی در این کشورها به دلیل سالها اختناق، رشد لازم را نداشته و به پشتیبانی جهانی نیاز دارند.

شیرین عبادی در سخنرانی خود به گسترش کاربرد عبارت «بهار عربی» در رسانه‌ها اشاره کرد و گفت: «زمانی که بنیادگرایان اسلامی در مصر، زنان معترض را برای آزمایش بکارت به پزشکی قانونی می فر‌ستند یا معمر قذافی به جای تحویل به دادگاه، به‌دست مردم کشته می‌شود، هنوز «بهار عربی» فرا نرسیده است. مسئله مهم این است که پس از دیکتاتور، یک حکومت دموکراتیک روی کار بیایید.»

بخش عمده‌ای از سخنرانی دوشنبه، هفتم نوامبر ۲۰۱۱ از سوی شیرین عبادی برای مخاطبان غیرایرانی و ناآشنا به مسایل منطقه تنظیم شده بود؛ بیش از یکصد و پنجاه نفر برای شنیدن سخنان او به دانشگاه آمستردام آمده بودند و بیشتر شرکت‌کنندگان نیز شهروندان اروپایی بودند. شیرین عبادی، موضوع سخنرانی‌اش را «بهار عربی و ایران» و با تمرکز روی نقش زنان برگزیده بود و برگزاری آن از سوی دانشگاه آمستردام، با همکاری مرکز بهاییان هلند، بنیاد «درهای باز» و انجمن ملل متحد در هلند سازماندهی شده بود.

کشورهای عربی و سرنوشتی مشابه ایران

شیرین عبادی به صراحت گفت: «اگر از جنبش‌های مدنی در کشورهای اسلامی پشتیبانی نشود، همان اتفاقی که در پی انقلاب اسلامی در ایران پیش آمد برای آنها نیز پدید خواهد آمد.»

برنده جایزه صلح نوبل افزود: «تاریخ به ما نشان داده زمانی که در انقلاب‌ها مردان پیروز می شوند زنان را فراموش می‌کنند. در ایران هم در جریان انقلاب ۱۹۷۹ تنها صحبت از رفتن شاه بود و همه خواسته‌ها موکول به تاسیس رژیم تازه می‌شد. در آن زمان، بسیاری از زنان ایرانی بدون نگرانی از آینده خود از آیت الله خمینی پشتیبانی کردند و به جمهوری اسلامی رای دادند اما تنها چهار ماه پس از پیروزی انقلاب با تصویب چند قانون، زنان همه حقوقی را که در سال‌های پیش به دست آورده بودند از دست دادند.»

تفسیرهای گوناگون از اسلام

شیرین عبادی معتقد بود که «بهار عربی» زمانی فرار می‌رسد که زنان از وضعیت تبعیض آمیز کنونی نجات پیدا کنند و برای چنین هدفی ابتدا باید دین از دولت جدا شود تا دولتمردان نتوانند از باورهای دینی مردم سوء استفاده کنند. این فعال جهانی حقوق بشر در سخرانی‌اش در پایتخت هلند گفت: « از اسلام نیز مانند مسیحیت قرائت‌های گوناگونی قابل ارائه است کمااینکه در اروپا نیز کلیساها در برابر سقط جنین یا ازدواج همجنسگرایان، مواضع گوناگونی دارند.»

او افزود: «طی قرن‌ها مردان، بر پایه منافع خودشان اسلام را تفسیر کرده‌اند. حالا نوبت زنان است که اسلام را تفسیر کنند. روح کلی اسلام، احترام به زن به عنوان یک شهروند است؛ کمااینکه تا پیش از اسلام، اعراب دختران را زنده‌بگور می‌کردند و دختران از اموال خانوادگی ارثی نمی‌بردند؛ اسلام همه اینها را از بین بُرد. این روح باید حفظ شود و بر اساس نیازهای زمان، تغییرات مورد نیاز در آن صورت گیرد.»

پشتیبانی غرب از دیکتاتورهای خاورمیانه

شیرین عبادی در سخنرانی هفتم نوامبر در دانشگاه آمستردام تاکیدی ویژه روی پشتیبانی غرب از حکومت‌های دیکتاتوری داشت و گفت: «ما فراموش نمی‌کنیم که تعدادی از کشورهای بنیادگرای اسلامی در خاورمیانه که به شدت حقوق زن را پایمال می‌کنند از دوستان صمیمی غرب هستند و شرکت‌های اروپایی هنگام امضای قراردادهای تجاری، حقوق بشر یادشان می‌رود. لطفاَ از بنیادگرایان حمایت نکنید.»

شیرین عبادی در پایان سخنرانی خود، خواستار کمک کشورهای غربی به جامعه مدنی و روشنفکران آزادی‌خواه در خاورمیانه شد تا آنها بتوانند عقاید خود را اجرا کنند و از نو گرفتار یک دیکتاتور نشوند. برنده جایزه صلح نوبل افزود: «تا زنان به حقوق برابر نرسند هیچ جامعه ای دموکراتیک نمی‌شود؛ پس کمک کنید و جوامع تازه استقلال یافته را سرشار از دموکراسی کنید تا به زنان هم سهمی برسد.»