رادیوفردا: با انتشار گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اکنون هرگونه تلاش برای اعمال تحریم علیه ایران نیاز به همکاری ترکیه دارد. اما به گفته تحلیلگران با توجه به روابط بازرگانی گسترده ترکیه با تهران چنین همکاری بعید به نظر می‌آید.

گزارش تازه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی می‌گوید این احتمال و خطر وجود دارد که ایران به زودی بتواند طرح تولید جنگ افزار هسته‌ای را عملی کند. گرچه مقام‌های این کشور همواره این اتهام را رد کرده‌اند.

اکنون موج تازه‌ای از فشار‌ها و تحریم‌های اقتصادی در راه است. در همین حال برنامه هسته‌ای ایران یکی از موضوعات اصلی مورد بحث میان وزیر امور خارجه فرانسه آلن ژوپ و همتای ترکش در تازه‌ترین دیدار او با مقام‌های این کشور بود، تحلیلگران می‌گویند به نظر نمی‌رسد پیشرفتی در این زمینه حاصل شده باشد.

مهرداد عمادی مشاور اقتصادی اتحادیه اروپا در لندن می‌گوید که ترکیه همراه با چین یکی از دو بازیگر اصلی مورد نیاز برای اعمال تحریم‌های مؤثرعلیه ایران است، اما در عین حال نمی‌توان بر نقش مؤثر و شفافی که ترکیه می‌تواند در مبارزه با فعالیت بازرگانان و دلال‌های ترک و همراهان ایرانی آن‌ها بازی کند دل بست.

تا امروز ترکیه با سرسختی در برابر فشار‌ها برای اعمال تحریم‌های مورد نظر اتحادیه اروپا و ایالات متحده ایستادگی کرده است و همواره بر این تأکید کرده است که خود را تنها موظف به اجرای تحریم‌های سازمان ملل متحد می‌داند.

ناظران می‌گویند واشنگتن و بروکسل در اعمال فشار بر امارات متحده عربی در راستای تحریم علیه ایران موفقیت نسبی کسب کرده‌اند، حال آنکه ترکیه در عمل روابط بازرگانی خود را با ایران گسترش داده است.

سولی اوزل کار‌شناس بین‌المللی دانشگاه قدیرهاس در استانبول می‌گوید که حکومت آنکارا به دلیل وابستگی به منابع انرژی در ایران از جمله ۲۰ درصد گاز طبیعی مورد نیاز خود در وضعیت دشواری قرار دارد. به گفته وی از سوی دیگر ترکیه برای رساندن کامیون‌های خود به آسیای مرکزی نیز به ایران نیاز مبرمی دارد.

اوزل ضمن اینکه معتقد است ترکیه برای مقابله با فشارهای غرب باید خیلی ایستادگی کند در عین حال معتقد است که روابط میان این کشور و ایران به دلیل دیدگاه‌های متفاوت آن‌ها درباره سوریه دارد رو به سردی می‌گراید.

در روزهای گذشته روابط میان دو کشور در پی حمایت بی‌دریغ ترکیه از نیروهای مخالف بشار اسد سرد‌تر شده است.

رجب طیب اردوغان نخست وزیر ترکیه بار‌ها تاکید کرده است که اعمال تحریم تأثیری جز اعمال فشار بر مردم عادی ندارد و این در حالی است که گفته می‌شود او در همین روزهای آینده تحریم‌هایی را علیه سوریه اعلام خواهد کرد. گرچه موضع آنکارا نسبت به سوریه سبب خشنودی واشنگتن و بروکسل شده است، به گفته ناظران چنین اقدامی در مورد ایران بعید به نظر می‌رسد.

سوات کنیکلی اوغلی، معاون کمیته خارجی حزب عدالت و توسعه و رئیس پیشین کمیته خارجی پارلمان ترکیه می‌گوید: به نظر من مورد ایران مورد کاملاً جداگانه‌ای است که ترکیه باید نسبت به آن با ظرافت و حساسیت برخورد کند.

مراد بیلهان کار‌شناس روابط بین الملل در دانشگاه کولتور استانبول و رئیس پیشین بخش راهبردی وزارت امور خارجه ترکیه نیز می‌گوید: در تحلیل نهایی ترکیه خواهان مقابله با متحدین غربی‌اش بر سر ایران نخواهد بود. اما همه این‌ها بستگی به برداشت‌ها از این مسئله خواهد داشت.

بیلهان معتقد است که آنکارا باید در هر گام مورد مشورت قرار گیرد. مشکل این است که در گذشته ترکیه به حساب نمی‌آمد. اما حالا اگر قرار است تصمیمی گرفته شود باید به ترکیه به عنوان قدرت منطقه احترام بگذارند.

وی ادامه می‌دهد: اتخاذ یک سیاست نسبت به ایران بخشی از این سیاست کلی درباره منطقه است. به این معنی ایران می‌تواند در منطقه رقابت خیز آسیای مرکزی، در خلیج فارس، در سوریه و تمام منطقه یک تهدید بالقوه علیه ترکیه به حساب آید.