الف: گزارش میدانی فارس از بیداد کم فروشی، گران فروشی و فروش مشروط در بازار مواد مواد غذایی حکایت دارد.

تهیه گزارش در خصوص افزایش قیمت برخی کالاها و به ویژه مواد غذایی که در ایام تعطیلات نوروز به حداکثر میزان خود رسید و پس از آن هم علیرغم توصیه‌های رسانه‌ها هنوز هم روند افزایش دارد از زمانی آغاز شد که در تاکسی نشسته و با راننده مشغول به صحبت شدم. راننده تاکسی می‌گفت لنت ترمزی را که تا همین چند وقت پیش به قیمت ۳۷ هزار تومان می‌خرید امروز به قیمت ۵۲ هزار تومان خریداری کرده است. من در حال محاسبه میزان افزایش قیمت آن و دلایل آن بودم که او بقیه اقلامی را هم که در آن چند روز تغییر داده بود برای من می‌شمرد و مرتبا می‌گفت ۲۰ هزار تومان گران شده است ۳۰ هزار تومان گران شده است و من همچنان در حال محاسبه درصد افزایش گرانی بودم.

اطراف میدان محمدیه تهران که پیش از این آن را میدان اعدام می‌خواندند محلی است که بنکداران مواد غذایی ، بنکداران لبنیات و بنکداران برخی کالاهای خشکبار نیاز واحدهای صنفی سطح شهر تهران را تأمین می‌کنند و مرتبا نیسان‌های آبی‌رنگی است که از داخل انبارها مملو از کالا خارج می‌شود.

وقتی با یکی از کسبه آن منطقه وارد صحبت شدم در خصوص شایعاتی که برخی کارخانجات و برخی تولید‌کنندگان در عدم عرضه کالا و احتکار صحبت می‌کنند سؤال کردم ضمن تأیید صحبت‌ها گفت، متأسفانه خیلی از شرکت‌های پخش در سال ۹۱ هیچ کالاهایی را پخش نکرده‌اند و می‌گویند باید ببینیم چه اتفاقی می‌افتد و قیمت‌ها دستخوش چه تغییراتی می‌شود.

وقتی از او در مورد شرکت‌های پخش پرسیدم، گفت که شرکت (ب پ) که یکی از بزرگترین شرکت‌های توزیع روغن و شوینده‌ها است در سال ۹۱ هیچ کالایی را عرضه نکرده است و برخی کارخانجات مثل کارخانه زرماکارون اعلام کرده است تا اول اردیبهشت ماه هیچ کالایی را توزیع نمی‌کند تا مشخص شود قیمت‌ها دستخوش چه تغییراتی می‌شود.

این فعال بازار مولوی ادامه داد و گفت: عدم عرضه این کالاها باعث شده است تا قیمت شوینده‌ها در حال حاضر تا ۱۵ درصد گران شود و همچنین قیمت روغن نباتی بین ۱۸ تا ۲۰ درصد افزایش قیمت داشته باشد که عمده افزایش قیمت شوینده‌ها مربوط به مایع ظرفشویی و صابون است.

با یکی دیگر از فعالان بازار مولوی گرم صحبت شدم و از او در خصوص کم‌فروشی و یا عدم عرضه کالا سؤال کردم او اعلام کرد شرکت (ق ا) که محصول “م” را توزیع می‌کند و همچنین شرکت (ش ع) که عمدتا محصولات مربوط به شیرینی و شکلات را عرضه می‌کند تاکنون هیچگونه توزیعی نداشته‌اند و این دو شرکت از عمده شرکت‌هایی هستند که اعلام می‌کنند اگر فلان کالا را می‌خواهید باید فلان کالا را هم در کنارش قبول کنید.

وقتی از او پرسیدم منظورت از فلان کالا چیست ؟ گفت: شاید باورتان نشود گاهی اوقات ما برای آنکه بیسکویت بخریم مجبور هستیم پیف پاف هم در کنار آن خریداری کنیم و در واقع این شرکت‌های پخش هستند که سعی می‌کنند کالاهای پرفروش را در کنار کالاهایی که فروش کمتری دارند عرضه کنند.

از یکی دیگر از بنکداران مواد غذایی در اطراف میدان محمدیه تهران در خصوص افزایش قیمت عمومی کالاها پرسیدم گفت به طور عمومی کالاهای ۱۵ درصد گران شده است و تنها کالاهایی که قیمت‌شان ثابت بوده است کالاهای آردی بوده است.
به یکی دیگر از فعالان بازار مولوی گفتم وقتی واردکنندگان کالاهای اساسی ارز دولتی دریافت می‌کنند لزومی ندارد بهانه افزایش کالایشان را به افزایش قیمت دلار ربط بدهند. او گفت اتفاقا بیشتر شرکت‌هایی که کالاهای خود را گران کرده‌اند شرکت‌های دولتی هستند و همواره اعلام می‌کنند که به هیچ وجه به ما ارز دولتی داده نمی‌شود.

وی افزود: برخی شرکت‌های نوشابه سازی مانند شرکت “ک” و “ز” به هیچ دلیلی کالاهای خود را افزایش قیمت می‌دهند و تقریبا این موضوعی است که هر روز هنگام دریافت فاکتورهای جدید ما با آن مواجه هستیم.

یکی دیگر از فعالان بازار در خصوص کالاهای خارجی مواد غذایی اظهار داشت: به طور میانگین کالاهای خارجی بین ۳۰ تا ۶۰ درصد افزایش قیمت داشته‌اند و حتی در برخی کالاهای وارداتی با افزایش قیمت صد درصدی هم مواجه هستیم.

با یکی از بنکداران مواد غذایی که فقط کالای کمپوت شده و تن ماهی عرضه می‌کند وارد صحبت شدم او می‌گوید هنوز تن ماهی در بازار توزیع نشده است اما شایعه‌ای پیچیده که ماهی کیلویی هزار تومان گران شده است و همین باعث شده تا کالای فعلی که در انبارها موجود است در سطح بازار توزیع نشود تا افزایش قیمت آن برخی انباردارها سود بکنند.

از او درباره وضعیت کاسبی در این روزها و سطح خرید و فروش می‌پرسم می‌گوید کاسبی ما هم شل شده است به طور مثال امروز از صبح بیکار نشسته‌ایم و هنوز سفارش مناسبی نداشته‌ایم و این در حالی است که من با این دم و دستگاه و انبار مجبور هستم به دنبال فروش ملک خود باشم و در واقع با فروش آن حداقل ۱۰ تا ۱۵ نفر هم که نان خود را از کاسبی ما می‌برند هم بیکار شوند.

یکی از فعالان بازار که در حوزه مواد سلولوزی فعالیت می‌کند می‌گوید پوشاک پنبه‌ریز و مای‌بیبی از یک هفته مانده به سال ۹۱ هیچ کالایی را در بازار توزیع نکرده است و در حال حاضر مواد سلولوزی و دستمال کاغذی هم با افزایش قیمت ۱۵ درصدی در بازار مواجه است به طوری که کارخانه “چ” که دستمال کاغذی ارائه می‌کند در پی تماس‌های مکرر ما هنوز هیچ کالایی را تحویل نداده است.

همین طور که در خیابان مولوی قدم می‌زنم وارد یکی دیگر از مغازه‌هایی که بنکدار مواد غذایی است می‌شوم از او از وضعیت بازار می‌پرسم سری تکان می‌دهد و می‌گوید ای آقا وقتی سس “م” ۱۵ درصد گران می‌شود در واقع حاشیه سود ما کاهش می‌یابد هرچه کالا گرانتر شود سود ما کمتر می‌شود چون میزان تقاضا هم کاهش پیدا می‌کند.

او ادامه می‌دهد: کلیه محصولات لبنیات “پ” ۱۵ درصد گران شده است و در ۱۰ روز گذشته کره “پ” اصلا در بازار توزیع نشده است و همین موضوع باعث می‌شود تا قیمت کره‌های گیاهی نیز افزایش پیدا کند.

او می‌گوید: قیمت ایستک ۲۵ درصد افزایش قیمت داشته است و شرکت رب سازی “ی” که اقدام به توزیع محصولات مواد غذایی می‌کند در پاسخ به تماس‌های مکرر ما برای دریافت کالا می‌گوید فعلا تعطیل است و هیچ کالایی نمی‌‌دهیم.

این بنکدار مواد غذایی گفت: کالاهای خارجی که سرسام‌آور است ما نمی‌‌توانیم گرانتر بفروشیم اگر بخواهیم گران‌فروشی کنیم به خاطر رقابتی که در بازار وجود دارد کالا روی دستمان می‌ماند اما واقعیت این است که همه کالاها گران شده است.

از یکی از فعالان بازار مولوی درباره تغییر قیمت رب سؤال می‌کنم می‌گوید: رب تغییر قیمت چندانی نداشته است اما زمزمه گرانی آن از سوی کارخانجات تولید کننده بلند شده است.

یکی از بنکداران مواد غذایی می‌‌گوید می‌دانید مشکل اصلی ما چیست؟ شرکت‌های پخش درصد سود عمده‌فروشی ما را به حداقل میزان ممکن رسانده‌اند در صورتی که بر اساس قانون نظام صنفی سود عمده‌فروشی باید ۳ درصد باشد اما اگر ما خرید نقدی بکنیم و همان لحظه کارت بکشیم و پول را واریز کنیم بین ۱ تا ۱.۵ درصد به ما سود می‌دهد اما اگر چک یک ماهه بخواهیم بدهیم باید به ضرر بفروشیم کالا را، همین موارد باعث می‌شود تا به گرانی‌ها دامن زده شود.

از او درباره افزایش قیمت چای می‌پرسم و می‌گوید قیمت چای پیش از عید خیلی گران شده بود اما در حال حاضر افزایش قیمت چندانی نداشته است.

یکی از حجره‌نشینان بازار مولوی مرا به سمت خودش می‌خواند و می‌گوید این گزارش‌ها که می‌نویسی برای چییست می‌خواهی مأموران تعزیرات بریزند بازار، فکر می‌کنی با تعزیرات و بگیر و ببند چیزی درست می‌شود؟ اگر مرا جریمه کنند از کجا می‌خواهم جریمه را بدهم. مجبور هستم از همین مغازه دربیاورم تا بتوانم توان امرار معاش داشته باشم.

او ادامه می‌دهد: مأموران تعزیرات به ما در خصوص کالاهایی که برچسب ندارد انگ قاچاق می‌زنند اما شما توجه داشته باشید من همین الان چند کارتن شکلات صبحانه خریداری کرده‌ام این هم فاکتورش که از شرکت معتبری خریداری شده اما هیچ گونه برچسبی ندارد حال من قاچاق فروشم یا شرکت توزیع کننده.

من پیشنهاد می‌کنم به جای اینکه هر ساله حقوق کارگر، پول آب و برق و گاز را گران کنند که در نهایت به تورم بالای ۵۰ درصدی دامن می‌زند حقوق کارگر بیچاره را ۱۵ درصد افزایش ندهند تا او مجبور شود کالاهای مورد نیاز خود را ۵۰ درصد گرانتر بخرد.

یکی دیگر از فعالان بازار که مواد شوینده و بهداشتی عرضه می‌کند می‌گوید شرکت “پ” در برج ۱۱ محصولات خود را ۱۵ درصد گران کرده است و امروز هم که ما کالا دریافت کرده‌ایم ۲۰ درصد دیگر گران کرده است وقتی دلیلش را می‌پرسیم می‌گوید وزارت بازرگانی به ما مجوز داده است.

او می‌گوید: من امروز ۱۱ میلیون تومان خرید کرده‌ام اما میزان سودی که شرکت به من داده است فقط ۱.۵ درصد است. تازه این در حالتی است که من خرید نقدی کرده‌ام.

یکی دیگر از بنکداران مواد غذایی در خیابان مولوی می‌گوید من فکر می‌کنم دولت باید به کارخانجات اولتیماتوم بدهد چرا که این کارخانجات پول خود را از کشور خارج می‌‌کنند و در کشورهای عربی اطراف ملک و املاک می‌خرند و اعلام ورشکستگی می‌کنند. اینها را چون می‌دانم می‌گویم و برای همه آنها سند دارم.

از او درباره قیمت برنج می‌پرسم می‌گوید قیمت عمده‌فروشی برنج هندی بین۲۰۰۰ تا ۲۶۰۰ تومان است و قیمت مصرف کننده برنج خاطره هر کیلوگرم ۳۰۰۰ تا ۳۲۰۰ تومان است. شما که خبرنگار هستید من یک سؤال دارم قبل از عید قرار بود برنج جاودانه را وارد کنند و از طریق تعاونی مصرف‌ها به مردم بفروشند تا در ایام تعطیلات نوروز با افزایش قیمت مواجه نباشیم اما چه اتفاقی افتاد، برنج وارد شده را تنها به چند بنکدار در بازار دادند تا بتوانند از افزایش قیمت صورت گرفته سود لازم را ببرند. مگر مردم چقدر توان خرید دارند در همین عیدی که گذشت قیمت مرغ تا ۵۵۰۰ تومان و قیمت گوشت تا ۲۶۰۰۰ تومان رسیده بود ، بازار مواد غذایی هم که می‌بینید باند بازی شده است به همه جنس نمی‌دهند.

می‌گویند شکر ارزان شده است اما شکر سیاه را در بازار توزیع می‌کنند. شکری که کیفیت ندارد را ارزان می‌کنند.

به سراغ یکی از بنکداران مواد لبنی می‌روم او می‌گوید از سال گذشته تاکنون قیمت کره دو برابر شده است دیروز با یکی از واردکنندگان کره صحبت می‌کردم که می‌گفت نرخ جهانی کره پایین آمده است اما چون دلار گران شده قیمت کره هم افزایش یافته است.

او می‌گفت حتی قیمت کره گیاهی هم تا ۱۲۰ درصد افزایش داشته است. اینکه دولت می‌گوید به واردکنندگان ارز دولتی می‌دهد، به چه کسی تاکنون داده است ما که در بازار هستیم همه می‌گویند با دلار دو هزار تومانی جنس وارد می‌کنند.

وی افزود: در کمتر از ۲ ماه گذشته پنیر لیقوان ۱۲۰ درصد افزایش قیمت داشته است، ماست موسیر ۷۰ درصد و قیمت کره فله‌ای از ۵ هزار تومان به ۸ هزار و صد تومان رسیده است. واقعا مردم چقدر توان خرید دارند که این افزایش قیمت‌ها به آنها تحمیل می‌شود.

دیگر چند ساعتی می‌شود که در اطراف میدان اعدام هستم و به مردم فکر می‌کنم.

گزارش از رضا کیمیایی