نامه های حوزوی: دیدار ماه مبارک رمضان دانشجویان با رهبر معظم انقلاب همه ساله شائبه های خوشی را به همراه دارد چرا که برخی از دانشجویان جوان و انقلابی مباحثی را بصورت صریح مطرح میکنند والبته دیدگاههای رهبری امید بخش است، در دیدار امسال، رهبر معظم انقلاب درباب نقد ونقادی به نکته های مهمی اشاره کردند که بسیار حائز اهمیت است ، ایشان تصریح کردند که قرار نیست همه کارشناسان مثل ایشان فکر کنند و نظر هر کارشناسی محترم است اگر چه خلاف دیدگاههای رهبری باشد، اما براستی حوزویان و طلبه ها با کسانی که نظر کارشناسی آنها مانند دیدگاه رهبری نباشد چه میکنند؟

طلاب جوان: طلبه های جوان روحیه ی آرمان گرایانه تری دارند از این رو مساله نقادی در این طیف از طلاب پر رنگ تر است آنها از عالم و آدم انتقاد میکنند، از اوضاع و احوال فرهنگی وسیاسی کشور تا مسائل اقتصادی واجتماعی، آنها در زمینه حل مشکلات فرهنگی ، ازدواج وطلاق، تورم ،سیاست خارجی،ساختار حکومت و…میتواند سخن بگویند و براحتی دیگران را محکوم کنند، اکثر این طلاب در زمینه مسائل حوزه علمیه ، خود را کارشناس میدانند و در باب نقد شورای مدیریت حوزه میتوانند ساعتها نظریه پردازی کنند، اما این نقادیها درمیان طلاب جوان یک خط قرمز دارد آنهم دیدگاههای رهبری است، این طلبه ها نقد همه کس را میتوانند تحمل کنند و حتی خود هم گاهی سهیم میشوند اما کسی نمیتواند در کنار آنها احیانا درزمینه ای خلاف دیدگاه رهبری را ارائه کند، در برخورد اول در همان مجلس جواب او را میدهند اگر طلبه ای مانند خودشان باشد همان جا او را با دیدگاههای خود محاصره میکنند و حرفهای اورا در گلویش مدفون میکنند، البته مارک زدن که رویه ای جاری در حوزه امروز است میتواند از تبعات اظهار نظر در این زمینه ها باشد، اگر شخص نقاد از علمای بزرگ باشد این طلاب در همان مجلس میتوانند با فرستادن صلوات یا شعار مرگ برضد ولایت فقیه او را به آرشیو تاریخ هدایت کنند، نتیجه این است که فقط با کسانی دراین زمینه میتوان سخن گفت که اطمینان صد درصد داشته باشی، در غیر اینصورت باید از خیر مدرک تحصیلی حوزوی وآینده خود بگذری.

فضلای حوزه: فضای حاکم بر فضلای حوزه وضعیت بهتری را دارد چرا که اکثر آنها تحصیل کرده و از فهم بالاتری برخوردارند درنتیجه همدیگر را بهتر تحمل میکنند، آنها در جلساتی که باهم دارند در زمینه مباحث مختلف براحتی باهم گفتگو میکنند حتی اگر دیدگاهی خلاف دیدگاه رهبری را داشته باشند مطرح میکنند و در این زمینه به تبادل نظر میپردازند حتی گفته میشود برخی از این فضلا گاهی نامه های فردی یا گروهی برای رهبر معظم انقلاب ارسال کرده و دیدگاهها و نظرات احیانا مخالف خود را به رهبری ارائه میکنند که بعضا رهبری نیز در این راستا نظراتی را ارائه میکنند.اما مشکل زمانی کار دست این فضلا میدهد که این دیدگاهها درفضای عمومی حوزه مطرح شود، مثلا یکی از فضلا کتابی را در زمینه ای منتشر کند یا در سمیناری دیدگاه خود را مطرح کند، که در آن احیانا دیدگاههایی خلاف دیدگاه رهبری مشاهده شود که در آنصورت واکنش دیگران را درپی خواهد داشت، البته اگر در پاسخ این فرد شخص دیگر کتابی منتشر کند یا نقد علمی کند بسیار پسندیده خواهد بود اما واقعیتهای خارجی نشان دهنده آن است که بجای نقد علمی، شخصیت آن فرد تخریب میشود بگونه ای که یا باید گوشه گیری اختیار کند یا اینکه عزم تهران کند.حتی در جلسات آزاد اندیشی یا کرسیهای نظریه پردازی یا مناظره ای که برگزار میشود طرفین که از فضلا هستند از ترس تبعات بیان دیدگاهها، بگونه ای سخن میگویند که نه سیخ بسوزد و نه کباب.

علمای حوزه: جایگاه علما جایگاهی حساس و متفاوت است چرا که اظهار نظر آنها تبعات اجتماعی- سیاسی دارد، از این رو آنها احتیاط بیشتری را دارند، علما معمولا درسهایی را تدریس میکنند که این تبعات دامنگیر آنها نشود مثلا کتاب طهارت را درس میدهند و در کتاب طهارت حتی نظر رهبری را نقد کنند طلبه ها کاری با او ندارند چرا که بحث طهارت مساله ای اجتماعی ایجاد نمیکند، اما خدا نکند روزی را که یکی از علما در زمینه مسائل خصوصا سیاسی دیدگاهی را مطرح کند و احیانا زاویه ای با دیدگاه رهبر معظم انقلاب داشته باشد که در این صورت آن عالم باید فاتحه خود را بخواند چرا که طلاب جوان میتوانند در عرض چند ساعت آبروی هفتاد هشتاد ساله او را پودر کنند، از این رو این بخش از علما ترجیح میدهند احیانا دیدگاههای خود را در قالب نامه ای به رهبر معظم ارسال کنند و به مطرح کردن آن در محافل بسیارخصوصی اکتفا کنند، آنها مشاهده کرده اند برای این دست از طلاب افراطی فرقی ندارد که عالم چه کسی باشد انقلابی، سنتی، مدرن یا هرچیز دیگر، فقط باید مراقب باشند و درس خود را بدهند و مثالهایی از شرب توتون وتنباکو بزنند که ربطی به این زمان نداشته باشد.

تامل: واقعیت آن است که شیعه را مخطئه میگویند یعنی ممکن است مجتهد در برداشت خود از دین درست یا اشتباه برداشت کند خداوند برای کسی که برداشت درستی داشته باشد دو ثواب وبرای شخصی که برداشت اشتباه داشته باشد یک ثواب را در نظر گرفته است واین مسئله رمز پویایی اجتهاد شیعه است که خداوند متعال آن را به رسمیت شناخته است، یکی از انتظارات رهبر معظم انقلاب از حوزه های علمیه برپایی کرسی های نظریه پردازی و جنبش نرم افزاری است ، باید توجه داشت که در چنین فضایی تولید نظریه جدید وبه ثمر رسیدن این خواسته بسیار سخت و دور از انتظار خواهد بود.