رادیوفردا: در حالی که اخیرا درباره مبادله گاز ایران با طلای ترکیه گمانه‌زنی‌هایی مطرح شده، آنکارا تأیید کرده است که جمهوری اسلامی با پولی که از ترکیه بابت فروش گاز دریافت می‌کند، طلا خریده و آن را به ایران منتقل می‌کند.

به گزارش سوم آذرماه روزنامه وال استریت جورنال، علی باباجان، معاون نخست وزیر ترکیه، گفته است که ترکیه برای خرید گاز از ایران، به این کشور لیره ترک پرداخت می‌کند و از آن‌جا که به گفته وی ارزش لیره برای خرید کالا از بازار جهانی محدود است، ایران با این پول از ترکیه طلا خریداری می‌کند.

آقای باباجان که از سیاست‌گذاران ارشد اقتصادی در ترکیه به شمار می‌رود، در پاسخ به سوالات کمیته بودجه پارلمان این کشور توضیح داد که پول خرید گاز از ایران به لیره به حساب ایران در یکی از بانک‌های ترکیه واریز می‌شود و جمهوری اسلامی نیز با آن پول طلا خریده و آن را به ایران منتقل می‌کند.

به گزارش وال استریت جورنال، به دنبال کنار گذاشته شدن ایران از خدمات الکترونیکی بانکی سوییفت در اسفندماه سال ۱۳۹۰، به ناگهان صادرات کالا از ترکیه به ایران به طور غیرعادی‌ای شدت گرفت. این افزایش صادرات گمانه‌زنی‌هایی را در مورد مبادله کالای ترکیه با نفت و گاز ایران ایجاد کرد.

به گفته این روزنامه، در سال ۲۰۱۱ صادرات کالای ترکیه به ایران با ۵۰ درصد رشد به ۱۶ میلیارد دلار رسید و در ۹ ماهه سال ۲۰۱۲ نیز این تجارت به ۱۸ میلیارد و ۸۰۰ میلیون دلار افزایش یافته است.

در عین حال وال استریت جورنال می‌افزاید که در ۹ ماهه اول سال ۲۰۱۲ ترکیه شش میلیارد و ۴۰۰ میلیون دلار طلا به ایران فروخته است، در حالی که صادرات طلای ترکیه به ایران در سال پیش ۵۴ میلیون دلار بود.

ایران ۱۸ درصد از نیاز گازی و ۵۱ درصد از نیاز نفتی ترکیه را تأمین می‌کند. در حال حاضر با وجود تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران که نفت و مبادلات بانکی جمهوری اسلامی را نشانه گرفته است، نحوه پرداخت مبلغ مربوط به خرید انرژی از ایران، به معضلی برای خریداران نفت ایران تبدیل شده است.

در همین حال دولت ترکیه ارتباط مستقیم میان افزایش فروش طلای ترکیه به ایران با خرید انرژی از جمهوری اسلامی را رد کرده است. تانیر ییلدیز، وزیر انرژی ترکیه، در تابستان سال جاری گفت که ترکیه در ازای گاز و نفت وارداتی خود از ایران، لیره و در مواردی مربوط به خرید گاز، دلار می‌دهد.

گمانه‌زنی‌ها در مورد نحوه انتقال طلای ترکیه به ایران

معاون نخست وزیر ترکیه اگرچه فروش طلا به ایران را تأیید می‌کند، می‌گوید از نحوه انتقال طلا از کشورش به ایران اطلاعی ندارد.

تاجران بازار بزرگ ترکیه که همچنان نقش مهمی در تجارت طلا ایفا می‌کنند، می‌گویند علیرغم آمار که حکایت از افزایش صادرات طلا به ایران است، سطح تقاضای خریداران و گردشگران ایران برای خرید طلا در بازار ترکیه افزایش محسوسی نداشته است.

با این استدلال این تاجران معتقدند که دولت ترکیه در انتقال طلا به ایران نقش دارد. این در حالی است که دولت ترکیه این اظهارات را رد کرده است.

در عین حال به گزارش وال استریت جورنال، اگرچه صادرات طلای ترکیه به ایران در ماه‌های اخیر به طور کلی شدت یافته است، در دو ماه اوت و سپتامبر سال جاری از شدت صادرات طلا به ایران کاسته و در مقابل صادرات طلا به امارات افزایش یافت، امری که به گمانه‌زنی‌ها در خصوص انتقال طلای ترکیه از طریق امارات به ایران دامن زده است.

در همین زمینه اوایل آبان‌ماه خبرگزاری رویترز نیز از انتقال «ده‌ها تن» طلای ترکیه به طور مستقیم یا از طریق دبی به ایران خبر داد.

شماری از تجار، زرگرها و تحلیل‌گران دبی به رویترز گفته‌اند که در ماه اوت، به‌رغم اوج گرفتن واردات طلا به امارات، هیچ نشانه‌ای از تزریق طلا به بازار دبی ندیده‌اند و به گمان آنها ده‌ها تن طلای وارداتی از ترکیه، به طول مستقیم به ایران حمل شده است.