روز: با وجود گذشت کمتر از دو ماه از حادثه خونباری که جان ده ها دانش آموز حاضر در کاروان راهیان نور را گرفت، رئیس سازمان راهیان نور از برنامه ریزی برای اعزام این کاروان ها به سوریه و لبنان خبر داده است. او همچنین گفته با پایان امتحانات دانش آموزان، این سفرها از اوایل بهمن امسال از سر گرفته خواهد شد.

در حالی که جنگ داخلی در سوریه به خونبارترین نزاع منطقه بدل شده، سردار یعقوب سلیمانی از برنامه ریزی برای اعزام کاروان های راهیان نور به سوریه و لبنان خبر داده است. او که رئيس سازمان راهيان نور و گردشگري بسيج است به باشگاه خبرنگاران گفته: “برنامه‌ريزي‌هاي لازم انجام شده و حدود 14 هزار نفر از طريق سيستم رده‌هاي مقاومت در استان‌ها براي اين اعزام ثبت نام کرده‌اند.”

این در حالی است که اعزام کاروان راهیان نور به مقاصد داخل کشور نیز تا کنون جان بسیاری از جمله دانش آموزان را گرفته است. از سوی دیگر اواسط مرداد امسال نیز یک کاروان زیارتی اتباع ایرانی توسط شبه نظامیان مخالف بشار اسد در منطقه زینبیه دمشق ربوده شد و 48 تن از اتباع ایرانی توسط “ارتش سوریه آزاد” به گروگان گرفته شدند.

سردار سلیمانی البته گفته است: “با توجه به اقدامات اخير تروريست‌ها در سوريه فعلاً تا برقراري امنيت کامل در اين کشور، اعزام به اين مناطق مسکوت مي‌ماند.” وی البته توضیحی در مورد معنای “امنیت کامل” از دیدگاه سرداران و مقامات سیاسی جمهوری اسلامی نداده است. چرا که دو هفته پیش از ربوده شدن اتباع ایرانی در سوریه و در اوج نبرد مسلحانه در این کشور، وزیر امورخارجه جمهوری اسلامی اعلام کرده بود: “سوریه آرام است”.

در آن زمان حتی علی اکبر صالحی تصریح کرده بود: “نیازی نیست در مورد اتباع ایرانی ساکن در دمشق اقدامی صورت گیرد.”

گفتنی است اخبار تایید نشده ای وجود دارد که هنوز نیز کاروان های زیارتی به طورزمینی سفرهای خود به سوریه را ادامه می دهند؛ کاروان هایی که عموما مورد حمایت نهادهایی همچون بسیج هستند.

کمین جاده ها

اما فارغ از خطراتی که اعزام کاروان راهیان نور به سوریه به همراه دارد، منتقدان با اشاره به حوادث مرگباری که در ماه ها و سال های اخیر برای این کاروان ها در مسیرهای داخلی به وقوع پیوسته است، می گویند این سفرهای ایدئولوژیک جان شهروندان را به خطر می اندازد.

در یکی از تکان دهنده ترین حوادث اخیر، اواخر مهرماه امسال بر اثر واژگون شدن یک دستگاه اتوبوس مسافربری در جنوب غربی ایران، ۲۶ نفر کشته و ۱۸ تن دیگر زخمی شدند. این اتوبوس دانش آموزان دختر یکی از دبیرستان‌های شهر بروجن در استان چهارمحال و بختیاری را از اردوی موسوم به راهیان نور در خوزستان به‌‌ همان شهر باز می‌گرداند.

راهیان نور نامی است برای گروه بزرگی از کاروان‌های سیاحتی – مذهبی که به بازدید از مناطق جنگی بازمانده از جنگ هشت ساله و خونبار ایران و عراق، در غرب و جنوب غربی، ایران می‌پردازند. بیشتر این کاروانها همزمان با تعطیلات برای مناطق غرب کشور، فعال می‌شوند و مناطق مرزی استان خوزستان، به ویژه منطقه شلمچه از مقصدهای پرطرفدار این گروه‌هاست.

طبق قوانین وزارت آموزش و پرورش، شرکت در اردوهای راهیان نور برای دانش آموزان الزامی است و در صورت غیبت دانش آموزان در این اردو‌ها، ۱۰ نمره از درس آمادگی دفاعی آنها کسر خواهد شد.

در شش ساله اخیر دست کم هفت مورد حادثه بر سر راه این کاروان ها قرار گرفته است. عمده قربانیان دانشجویان و دانش آموزان بوده اند. اواخر سال 86 در اثر تصادف یک دستگاه اتوبوس کاروان راهیان نور در استان خوزستان بیست و دو نفر کشته شدند. مسافران دانشجویان دانشگاه مشهد بودند. اتوبوس حامل آن ها با یک تانکر سوخت برخورد کرد و قربانیان در آتش سوختند.

دو هفته پس از آن ها در یک سانحه دیگر 27 نفر کشته شدند.

در یکی از آخرین موارد گزارش شده هم اتوبوس راهیان نور دانش آموزان سیستان و بلوچستانی در محور شیراز به گچساران واژگون شد؛ اتوبوسی که حامل دختران دانش آموز مقطع دوم دبیرستان شهر نیکشهر بود.

اعزام از اول بهمن

با همه این ها سردار سلیمانی نگران به خطر افتادن جان شهروندان و دانش آموزان نیست. او می گوید از پایان آذر تا اواخر دی به دلیل برگزاری امتحانات دانش آموزان، این کاروان ها متوقف خواهند شد اما از یاد نمی برد که گوشزد کند “اين وقفه در اوايل بهمن به اتمام مي‌رسد و اعزام‌ها مجددا آغاز خواهد شد كه ان‌شاء‌الله بازديد از مناطق عملياتي راهيان نور بيش از پيش مورد استقبال عموم واقع ‌شود.”

او البته حامیان قدرتمندی چون فرمانده بسیج جمهوری اسلامی را نیز پشت سردارد. سردار محمدرضا نقدی ماه گذشته در جریان بازدید از نمایشگاه مطبوعات بی اعتنا به کشته شدن 26 دانش آموز شهرستان بروجن، انتقادها از سفرهای خطر آفرین راهیان نور را “جو سازی رسانه های بیگانه” خوانده بود. همزمان در حالی که منتقدان خواستار پایان دادن به طرح اجباری حضور دانش آموزان در راهیان نور شده اند، نقدی گفته بود: “رسانه های بیگانه برای ما مشخص شده بود و معلوم است آنها تلاش می کنند افکار صاحبانشان را القا کنند و می‌خواهند کاری که با زور سرنیزه نتوانستند بر ملت ما بیاورند با خبرسازی، دروغ پردازی و شایعه بر ملت ما القا کنند.”