بی‌بی‌سی: سه روز پس از آنکه دولت ایران اعلام کرد که به پرسشهای مربوط به کشف آثار پلوتونیوم در تأسیسات اتمی خود پاسخ گفته و حاضر است به دیگر پرسشها نیز پاسخ گوید، آژانس بین المللی انرژی اتمی، اقدام دولت ایران را گامی چشمگیر به جلو خوانده و از آن استقبال کرده است.
آژانس بین المللی انرژی اتمی گزارشی تازه درباره فعالیت اتمی ایران تهیه کرده که هنوز رسماً منتشر نشده اما محتوای آن به صورت غیررسمی در اختیار رسانه ها قرار گرفته است.

تدوین این گزارش در پی حصول توافقی میان ایران و آژانس و انتشار جدولی زمان بندی شده صورت گرفته که ایران برای پاسخگویی به پرسشهای آژانس درباره برنامه اتمی این کشور تهیه کرده است.

استقبال آژانس از این توافق در حالی صورت گرفته که آمریکا این توافق را ناکافی دانسته و به آن با دیده تردید می نگرد.

گفتگو با رضا تقی زاده، کارشناس مسائل هسته ای

بخشی از پرسشهای آژانس مربوط به کشف آثار عنصر رادیواکتیو پلوتونیوم در تأسیسات اتمی ایران بود، ایران اعلام کرده بود که آلودگی این دستگاهها به پلوتونیوم پیش از خریداری این دستگاهها از خارج صورت گرفته است.

با توجه به گزارش تازه آژانس به نظر می رسد که آژانس سرانجام پاسخ ایران را قانع کننده یافته، هرچند در عین حال خاطرنشان ساخته که ایران باید در مورد آزمایشهای خود با پلوتونیوم توضیح بیشتری بدهد.

پلوتونیوم در فرایند غنی سازی اورانیوم تولید می شود و می تواند در ساخت سلاح اتمی کاربرد داشته باشد اما ایران هرگونه مقاصد نظامی در برنامه اتمی خود را بشدت رد می کند.

با این حال، آژانس پرسشهای دیگری نیز درباره فعالیت اتمی ایران مطرح می کند و در گزارش تازه خود اعلام کرده است که با مشخص شدن ابهامهای مربوط به فعالیت اتمی این کشور در گذشته، ایران باید اعتماد آژانس را به فعالیت اتمی کنونی خود و برنامه های خود در آینده نیز جلب کند.

آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارش پیشین خود که به شورای امنیت سازمان ملل متحد عرضه شد اعلام کرد تنها در صورتی می تواند با اطمینان در مورد اهداف اصلی ایران از فعالیت اتمی اظهارنظر کند که ایران به پرسشهای آژانس در این زمینه پاسخ دهد و ابهامات را مشخص سازد.

همین ابهامات باعث شد که روند رسیدگی به فعالیت اتمی ایران از آژانس خارج و به شورای امنیت سازمان ملل ارجاع شود و این شورا نیز با صدور قطعنامه هایی تحریمهایی علیه ایران وضع کرده تا این کشور را وادار به محدود کردن فعالیت اتمی خود کند.

شورای امنیت خواهان آن است که غنی سازی اورانیوم و کلیه فعالیتهای مرتبط با آن در ایران متوقف شود اما ایران به عنوان عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی و امضاکننده پیمان بین المللی منع گسترش جنگ افزارهای اتمی، غنی سازی اورانیوم برای کاربرد صلح آمیز را حق خود می داند.

غنی سازی اورانیوم با غلظت و حجم بسیار بالا می تواند در ساخت سلاح اتمی کاربرد داشته باشد و آمریکا و متحدانش با توجه به اختلافات سیاسی خود با ایران، معتقدند که ایران به صورت پنهانی به دنبال دستیابی به سلاح اتمی است.

ایران از عمل به قطعنامه شورای امنیت سرباز زده اما به منظور جلوگیری از تصویب قطعنامه های تازه در این شورا و وضع تحریمهای سنگینتر علیه خود گامهایی برداشته است.

ایران ماه گذشته برای نخستین بار به بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه داد از رآکتور آب سنگینی که در حال احداث است و اعتراض شورای امنیت را برانگیخته بازدید کنند.

جدول زمانبندی شده ای که ایران اخیراً برای پاسخگویی به سؤالات آژانس عرضه کرده نیز گامی در این راستا به شمار می رود.