فرارو: دلايل گراني و افزايش نرخ تورم، که شب گذشته توسط آقاي احمدي‌نژاد رئيس‌جمهوري اسلامي ايران، در يک برنامه تلويزيوني اعلام شد، واکنش‌هاي صاحب‌نظران مختلف را در پي داشته‌است. درهمين‌خصوص ، گفت و گوی خبرنگار فرارو با “سعيد ليلاز” کارشناس مسائل اقتصادي، را مي خوانید.

جنگ روانی سهمی ناچیز در ایجاد وضع موجود داشته است
ليلاز در پاسخ به اين سؤال که “به نظر شما نقش جنگ‌ رواني مورد ادعای رییس جمهور در افزايش نرخ تورم ، چه قدر بوده، گفت: «البته خود آقاي احمدي‌نژاد هم گفتند که اگر تورم 8/16 در نظر گرفته شود، سهم داستان‌هاي رواني و سياسي 8/0 درصد است. اما مسئله اين است که اگر همين مقدار ناچيز هم صحت داشته‌باشد، باز بخش عمده آن را هم خود ايشان به وجود آورده‌اند. آن هم با ايجاد تشنج در روابط خارجي، با ايجاد تشنج در مسئله هسته‌اي، با ايجاد تشنج در فضاي داخلي که دو سال پيش بسيار متحدتر از امروز بود.

اين کارشناس اقتصادي افزود: «ايشان به بانک‌هاي خصوصي ” گير ” دادند. ساعت کار بانک‌ها را تغيير دادند و با مجلس درگير شدند. ساعت کارها تغيير کرد. تعطيلي‌ها بدون ضابطه افزاش و کاهش پيدا کرد و اصلا بنا بود که اين حالت التهاب و ابهام، به‌عنوان يک مدل جديد مديريتي معرفي شود. حالا که اثرات اين روش مشخص و معلوم شده که اين مدل به‌جاي اين که سودي داشته باشد، سراپا زيان‌بار است، خيلي بد است که “ديگران ” به عنوان مقصر معرفي شوند. من در پاسخ شما مي‌گويم که اولا اين اثر بسيار ناچيز است هم‌چنان‌که خود آقاي رئيس‌جمهور به اين نکته تأکيد کردند و در درجه بعد، اين‌که خود ايشان در ايجاد اين مشکلات نقش زيادي داشته اند.»

سخنان آقای احمدی نژاد فرافکنی است
لیلاز هم چنین با فرافکنی برشمردن سخنان رئیس جمهور، مدعی شد: «مجموع اظهارنظر ايشان آميزه‌اي از عصبانیت، توهم، غیرواقع گویی و استيصال را به نمايش گذاشت. اين تصویر آن رئيس‌جمهوري نبود که مي‌گفت “من از علم اقتصاد متنفرم”، “تورم مي‌شود که بشود”، “من مي‌خواهم به کارگران کمک کنم” و هرچه علما و دانشمندان علم اقتصاد مي‌گفتند که اين سياست‌ها ضدکارگر و ضدمحرومين خواهد بود، ايشان توجه نمي‌کرد.»

ليلاز اضافه کرد: «ديشب خلاف هاي بزرگي گفته شد. ازجمله درباره رشد عملکرد بورس، آقاي احمدي نژاد اعلام کرد که حجم معاملات سهام در بورس هفتاد درصد افزايش پيدا کرده‌است. درحالي‌که درست بر عکس ، همين‌مقدار کاهش پيدا کرده‌است ! يا عاملي به جز عامل رشد نقدينگي و کسري بودجه دولت را به‌عنوان عامل تورم معرفي کردن ، خلاف گویی است. تورم بين‌المللي را عامل تورم داخلي معرفي کردن ، خلاف است. ما مي‌دانيم تورم بين‌المللي در دنيا کم‌تر از چهاردرصد است و در ايران وقتي به بيست درصد مي‌رسد، اين هيچ ربطي به مسائل بين‌المللي ندارد.»

دولت برای اصلاح قوانین ناکارآمد چه کرده است؟
اين کارشناس اقتصادي درباره اين سخن رئيس‌جمهور که يکي از عوامل معضل اقتصادي را قوانين ناکارآمد معرفي کرده، مدعی شد: «در صورت صحت گفته آقاي رئيس‌جمهور راجع به ناکارآمدي قوانين، واقعيت اين است که آقاي احمدي‌نژاد در دو سال گذشته هرجا توانسته‌اند قوانين را ناديده گرفته و دور زده‌اند. ايشان چک سفيد، هم از مجلس و قوه قضائيه و نيروهاي مسلح و هم عملا از رهبري دارند. و با اين چک سفيد هر جا که شده، قوانين را ناديده گرفته‌اند. ثانيا اگر آقای احمدی نژاد حتي يک لايحه برای اصلاح قوانین به مجلس فرستاده‌بود ما الان مي‌توانستيم بگوييم که دولت نهم واقعا قصد دارد اين قوانين ناکارآمد را تغيير بدهد. در حالي‌که حتي يک لايحه در اين مورد ارائه هم نشده و حتي در هيئت دولت طرح هم نشده‌است. آن هم در حالي‌که مجلس هفتم بدون ترديد يکي از ضعيف‌ترين مجالس تاريخ مشروطه ايران و قطعا ضعيف‌ترين مجلس تاريخ جمهوري اسلامي ايران است و هرآن‌چه که آقاي رئيس‌جمهور اراده کردند تا الان مجلس تصويب کرده و درواقع مجلس، مجلس تسليمي بوده‌است.»

لیلاز افزود: «منتها آقاي رئيس‌جمهور در باب تغيير قوانین و مقررات، در جهت انحلال ساختارها عمل کرده و هيچ وقت نيامده قانون را تغيير بدهد و يک قانون کارآمدتر جايگزينش کند. مثلا سازمان برنامه‌وبودجه را منحل کرده، ساختار بودجه را منحل کرده و اهرم نظارتی مجلس بر روي بودجه را از بين برده‌است. دولت نهم فقط درواقع ، نوعي عقب گرد به سمت فئوداليسم در مصرف بودجه‌هاي دولتي را دارد پي مي‌گيرد. ما از دولت نهم حرکتی نديده‌ايم مبني بر این که آيا قوانين و مقرراتي هست که دولت را آزار مي‌دهد و آيا دولت علاقه‌اي دارد که اين قوانين را عوض کند يا خير؟»

اقدامات دولت همچنان بر تورم دامن می زند
وی در پاسخ به پرسش “فرارو” درخصوص این که آیا پذیرش وجود گرانی برای نخستین بار از سوی آقای احمدی نژاد، گامی مثبت در جهت حل معضلات اقتصادی کشور خواهد بود یا خیر، گفت: «اگر ما در يک ماه گذشته عملي هم در اين جهت مي‌ديديم، اميدواری رنگ واقعيت به خود مي‌گرفت. اما هنوز مي‌بينيم که سياست پولي دولت، انبساطي است. هنوز در جهت ايجاد وعده‌هاي مختلف به مردم عمل می‌کند. هنوز يک سياست مالي لجام‌گسيخته را دنبال مي‌کند. لايحه 2/1 ميليارد دلاری استفاده مجدد از صندوق ارزي را به مجلس می‌برد. هنوز ايشان دو و نيم هزار ميليارد تومان از بودجه عمراني کم مي‌کنند و به بودجه جاري اضافه مي‌کنند که رکودآفرين است. هنوز دولت با کسري بودجه عميق روبروست. هزينه‌هاي دولت امسال 13 تا 14 درصد نسبت به پارسال افزايش پيدا کرده که اين به معناي آن است که سياست انبساطي پولي و بودجه‌اي دولت همچنان ادامه خواهد داشت.»

لیلاز افزود: «هيچ نشانه‌اي از اين‌که دولت علاقمند به کاهش هزينه‌هايش خود است، وجود ندارد. ايشان در هر استاني که مي‌رود وعده مي‌دهد که من مي‌خواهم بودجه آن استان را دوبرابر کنم. اگر بودجه سال 1387 انقباضي است و بودجه سال 87 قرار است معادل بودجه 86 بسته ‌شود، اگر بودجه سه تا استان هم دوبرابر شود، معناي آن دو چيز بيش‌تر نيست؛ يا اين‌که بودجه بقيه استان‌هاي کشور را مي‌خواهند صفر کنند و يا اين‌که ايشان نمي‌خواهد به حرفي که مي‌زند عمل کند. آيا مي‌شود از يک سرجمع ثابت، بودجه يک گروهي را دوبرابر کنيد و بودجه بقيه نصف نشود؟ آن‌هايي که قرار است صفر شود کدام هستند؟ ايشان به استاني نرفته‌اند که از دوبرابر شدن بودجه آن استان سخن نگويند.»

این کارشناس ارشد اقتصادی در بایان اظهاراتش نتیجه گرفت که ” ما در اصول تغييری نمی‌بينم. بنابراين اين اميدواري در حد حرف باقي مي ماند .”