دویچه وله: شورای نگهبان با تایید انتخابات تهران، اعتراض‌های گسترده به نحوه شمارش و پردازش آراء را ناوارد دانست. نامه‌ مشترکی که آقایان خاتمی و کروبی با پیشنهاد بازشماری تمام یا بخشی از آرای حوزه انتخابیه تهران به این شورا نوشته بودند، عملا نادیده گرفته شد.

عیسی سحرخیز در گفتگو با دویچه‌وله، به پرسش‌هایی در مورد دور دوم و چگونگی حضور اصلاح‌طلبان در آن پاسخ می‌دهد.

به نظر می‌رسد پروند‌ه‌ی تخلفات انتخاباتی با تایید نتایج توسط شورای نگهبان، مختومه شده باشد. شما فکر می‌کنید برای اصلاح‌طلبان با این وضع، انگیزه و دل و دماغی جهت اعتراض بعدی و بیشتر هست؟

عیسی سحرخیز: همانطور که شاهد بودید، هر نوع اعتراض‌ فردی، حزبی، ستادی یا حتی نامه‌نگاری آقایان خاتمی و کروبی، به صورتی توهین آمیز بی پاسخ ماندند. به این ترتیب، من فکر می‌کنم به‌صورت جمعی انگیزه‌ای برای اعتراض وجود نخواهد داشت. البته منظورم در تهران است. انتخابات شهرستان جایگاه خودش را دارد. در بعضی از حوزه‌ها، نامزدهای اصلاح‌طلب در مقابل همدیگر هستند و در جاهای دیگر هم که در مقابل محافظه‌کاران هستند، وضعیت‌شان روشن‌تر است. وضع در شهرستان‌های کوچک تفاوت دارد. در تهران که ما شاهد نوعی رای‌سازی هستیم، من فکر نمی‌کنم برای دور دوم مردم زیادی شرکت کنند. اصولا در دور دوم انتخابات مردم رغبت کمتری نشان می‌دهند.

اصلاح طلبان اعلام کرده‌اند برای دور دوم هر نامزد باید خودش تصمیم به رقابت بعدی بگیرد. آیا این به معنای آنست که موضوع را به انرژی و تحمل هر نامزد برای درافتادن با رقابتی نابرابر واگذار کنند؟

تقریبا اینطور است. اگر نگاه کنید، بعضی از کسانی که به مرحله‌ی دوم رسید‌ه‌اند، مثلا نمایندگان جریانهای کارگری هستند. آنها سعی می‌کنند که به نماینده‌ی خودشان رای بدهند. در مورد انتخابات میان‌دوره‌ای تهران هم شاهد بودیم که با وجودیکه خانم جلودارزاده حمایت گسترده‌ای از اصلاح‌طلبها نداشت، توانست بر آقای بادامچیان پیروز بشود. ولی در این مقطع من فکر می‌کنم آن ستاد دیگر شکل نمی‌گیرد، آن جریان هماهنگ عمل نمی‌کند. در مورد حزب اعتماد ملی آقای کروبی هم، بالاترین شکست را لیست انتخاباتی آنها خورد و آرایی که آوردند، مخصوصا کاندیداهایی که مشترک نبودند مانند آقای منتجب نیا و خود خانم کروبی، باز در دور دوم جایگاهی دیده نمی‌شود. نکته‌ مهم در این میان اینست که عدم مشارکت اعتراضی اصلاح طلبان در دور دوم، به صراحتی که آقای عارف در مرحله اول عنوان کرد، نخواهد بود. یعنی آنها در نهایت بدون فعالیت تبلیغاتی در این دور از کنار ماجرا خواهند گذشت. البته ممکن است تک چهره‌هایی هم باشند که با همان قوت دوره‌ی اول یا حتا بیشتر، وارد دور دوم شوند. در نهایت اما فکر نمی‌کنم فضا بگونه‌ای باشد که به صورت جمعی پیش برود و انتخابات تهران را گرم کند.

معلوم می‌شود که علاوه بر مردم که در دور اول هم سرد بودند، نامزدهای اصلاح طلب نیز از حرارت افتاده‌اند. ولی آیا مسئله‌ی تعطیلی روزنامه‌ها هم که در ایام عید به اندازه مدرسه‌ها تعطیل هستند، خودش به برودت موجود در جامعه دامن نزده و نمی‌زند؟

بله، فضای سیاسی و اشتیاق مردم نسبت به خواندن و دانستن خیلی مهم است. من الان را که با ۸ سال قبل مقایسه می‌کنم، می‌بینم تعطیلات در آن دوران روی کار مطبوعاتی اینگونه موثرنبود و روزنامه‌ها بغیر از یکی دوتا، در روزهای تعطیل منتشرمی‌شدند. اما باید پذیرفت که فضای سرد سیاسی، فضای سانسور و خودسانسوری و فضای ارعاب و وحشت اثر می‌گذارد روی میزان مخاطب. مخاطبی که فکر می‌کند اطلاعات و آگاهی‌های لازم را به‌دست نمی‌آورد، اخبار همانها هست که در رادیو و تلویزیون هم می‌تواند بشنود، نیازی به روزنامه احساس نمی‌کند. اهالی مطبوعات هم رغبت این را ندارند که برای ده بیست هزار مخاطب از تعطیلات‌ خود بگذرند و حرف‌هایی را مطرح کنند که بیشتر رسمی هستند. به نظرمن تا تب و تاب سیاسی و اجتماعی به جامعه برنگردد، اهل مطبوعات اساسا انتشار نشریه را علی السویه می دانند. شما می‌بینید تا تعطیلی یا نیمه‌تعطیلی صورت می‌گیرد، مطبوعات هم به نوعی تعطیل می‌کنند.

اعلام شورای نگهبان در همین فاصله‌ی تعطیلی اوضاع در مملکت، چقدر می‌تواند هوشمندانه باشد، چقدر در چارچوب همان هنر مهندسی انتخابات است که شما در مصاحبه‌ی قبلی‌تان به ما گفتید؟

اگر خاطرتان باشد، اولین اعتراض‌ها به همین زمان انتخابات یعنی ۲۴ اسفند بود. این تاریخ نوعی نماد رژیم شاهنشاهی است. و از آن مهم‌تر اعتراض به این بود که ۲۴ اسفند نزدیک سال جدید هست، تعطیلی هست. همانطور که دیدیم بعد از روز انتخابات خیلی از مدارس تعطیل شدند، رسانه‌ها هم موضوعیت خو را از دست دادند. طبیعی‌ست در این فضا هر کسی هر کاری می‌خواهد می‌تواند با آرای مردم انجام دهد. شما می‌بینید نامه‌ی آقای خاتمی و کروبی غیر از سایت‌ها هیچ‌جایی منعکس نشد. حتا پاسخ‌های شورای نگهبان، کارهای شورای نگهبان، اعتراض نامزدهایی که آرای شان به‌گونه‌ای جابجا شد، اینها همه در یک فضای سکوت، پیش رفته‌اند. بله، این ها در چارچوب همان مهندسی انتخابات هستند.

مصاحبه‌گر: مهیندخت مصباح