بی‌بی‌سی: ایران در بسته شدن قرار آتش بس در شهرک صدر، حومه عمدتا شیعه نشین بغداد، نقش حیاتی داشت همانطور که قبلا کمک کرده بود تا در بصره، در جنوب عراق آتش بس برقرار شود.

نقش ایران در مهار نبرد میان جناح های شیعه عراقی روشنگر میزان نفوذ این کشور در داخل عراق است.

همچنین به نظر می رسد که جلال طالبانی، رئیس جمهور کرد عراق، واسطی کلیدی میان دولت عراق و ایرانی ها بوده است.

آخرین مرحله کشمکش قدرت شیعیان عراق در ماه مارس بود، وقتی که نوری مالکی، نخست وزیر این کشور، نیروهایش را برای سرکوب پیکارجویان به بصره اعزام کرد، رخ داد.

گزارشی در این مورد را بشنوید
فاز اول: بصره

هدف اصلی نیروهای دولتی عراق سپاه مهدی، نیروهای شبه نظامی هوادار مقتدی صدر، روحانی تندرو شیعه عراقی بود.

اما در عرض شش روز جنگ در بصره سپاه مهدی پایداری کرد و موقعیت خود را از دست نداد.

در همین حال، صدها تن از سربازان عراقی ارتش را ترک کردند و باعث خجلت زدگی نوری مالکی شدند.

ایران، که هم با دولت عراق و هم با جناح های شیعه این کشور روابط نزدیک دارد، وارد عمل شد تا به خشونت های بصره پایان دهد.

بعد از این ماجرا بنا به گزارش مفصلی در روزنامه “کریستین ساینس مانیتور”، آقای طالبانی به سرتیپ قاسم سلیمانی، فرمانده نیروهای قدس روی آورد.

آمریکا نیروهای قدس، شاخه نظامی سپاه پاسداران ایران، را به مسلح کردن و آموزش پیکارجویان شیعه عراقی متهم کرده است.

فاز دو: شهرک صدر

درگیری ها در بصره سرانجام متوقف شد اما خشونت های شیعیان به شهرک صدر منتقل شد.

در شهرک صدر دو میلیون شیعه زندگی می کنند و همچنین پایگاه مقتدی صدر محسوب می شود.

نبردها در شهرک صدر شدید بود و برای هفت هفته ادامه داشت؛ هزار نفر قربانی این درگیرهای خشونت بار بودند و هزاران تن دیگر آواره شدند.

نیروهای دولتی عراق از پشتیبانی سربازان آمریکایی و نیروهای هوایی آمریکا بهره مند بوده اند.

نخست وزیر عراق با اینکه حرف های تندی به زبان می راند اما به نظر می رسید که حاضر نیست عملیات گسترده نظامی در شهرک صدر انجام دهد.

اینجا باز هم برای کمک نگاه ها معطوف ایران شد.

یک هئیت دیپلماتیک عراقی نزدیک به آقای مالکی به تهران رفت تا به ایرانی ها شواهدی نشان داده شود که ثابت می کرد این کشور در امور داخلی عراق دخالت می کند.

اما هدف واقعی این هیئت استمداد کمک از ایران برای پایان دادن به خشونت ها در شهرک صدر بود.

این موضوع که به باور بسیاری مقتدی صدر در ایران بسر می برد به این تفکر دامن زده است که ایران بر این روحانی شیعه عراقی نفوذ دارد.

قرار آتش بسی که روز شنبه میان مقتدی صدر و دولت عراق بسته شد، شکننده بوده است اما شاهدی است بر این مدعا که ایران اگر بخواهد می تواند بسیار تاثیرگذار باشد.

پیامی برای پتریوس

نکته جالب تر این که بنا به گزارش نشریه کریستین ساینس مانیتور، در اوایل ماه آوریل ملاقات دیگری میان جلال طالبانی و ژنرال سلیمانی صورت گرفته است.

به گفته این روزنامه ژنرال سلیمانی برای ژنرال پتریوس، فرمانده نظامیان آمریکا در عراق پیامی داشته است.

لحن این پیام به طور غیرمترقبه ای آشتی جویانه بوده است.

ظاهرا ژنرال سلیمانی به ژنرال پتریوس پیام داده که “ما همگی – عراق، ایران و آمریکا – باید همکاری کنیم تا وضعیت را پایدار کنیم.”

حتی جالب تر از این هم این که او مقتدی صدر را “بزرگترین تهدید برای صلح در عراق” توصیف کرده است.

قضاوت درباره اهمیت این پیام دشوار است و گفته می شود که آمریکائیان با دیده شک به آن نگاه می کنند.

در انظار عمومی، خصومت میان دولت ایران و دولت آمریکا تخفیفی نداشته است و هر یک دیگری را به ایجاد خشونت در عراق متهم می کند.

اما آنچه کل این ماجرا ترسیم می کند این است که توانایی ایران برای هدایت اوضاع در عراق را نباید دست کم گرفت.