کاهش بودجه فرهنگي به نفع نهادهاي ديني؛ وزير ارشاد :مسجد از هر حزبي کارآمدترست
خُسن آقا: البته اگر احزاب توالت هم داشته باشند از مسجد کاراتر خواهند بود
روز: شهرام رفيع زاده
در حالي که دولت زير فشار شديد مطالبات کارمندان خود قرار دارد و از سوي ديگر مطابق برنامه چهارم مجاز به افزودن بودجه اجرائي نيست دولت بودجه ديني و را بيست برابر افزايش داد.
صفار هرندي درحالي طي اظهارات پياپي از اختصاص چندبرابري بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به نهادهاي ديني ـ تبليغي خبر مي دهد که اين نهادها داراي بودجه هاي مستقل ديگري نيز هستند. در برابر به علت کمبود بودجه در معاونت فرهنگي، طي هفته هاي اخير رئيس مرکز هنرهاي تجسمي از سمت خود استعفا داد، و همزمان هنرمندان تئاتر به کمبود بودجه اين بخش و عدم پرداخت دستمزد تئاتري ها اعتراض کردند.
بيست برابر شدن بودجه مساجد
محسن پرويز، معاون فرهنگي وزارت ارشاد دو روز پيش از کاهش بودجه فرهنگي خبر داد و به خبرگزاري مهر گفت: “کاهش بودجه فرهنگي باعث بروز مشکلات زيادي از جمله عدم اجراي برخي از برنامه هاي فرهنگي شده است. “
اما همان روز محمد حسين صفار هرندي وزير ارشاد اعلام کرد: “در سال جاري بودجه بخش قرآن و مسجد نسبت به سال گذشته ۲۰ برابر افزايش داشته است.”
خبرگزاري مهر که از برگزاري جلسه راهبرد فرهنگي در منطقه ويژه اقتصادي انرژي پارس خبر داده، به نقل از وزير ارشاد نوشته: “بايد فرهنگي را ترويج کنيم که نسبت آن با مقوله دين کاملا شناخته شده باشد، و بايد مساجد را به عنوان محلي براي همه کنش‌هاي فعال فرهنگي احيا کنيم.”
هرندي همچنين با اين استدلال که “مسجد امنيت روحي و رواني ايجاد مي‌کند” گفته است که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي در توسعه فرهنگي پارس جنوبي، گسترش فرهنگ مسجد محور و فرهنگ قرآني را سرلوحه قرار داده است.
وزير ارشاد قبل از اين در اسفند 86 نيز “مسجد محوري” را هدف اصلي خود عنوان کرده و گفته بود: “تاسيس کانون هاي فرهنگي مساجد يک عمل سنجيده و خردمندانه براي مقابله با شبيخون فرهنگي دشمنان اسلام است.”
وي در 22 اسفند 86 هم در همايش تجليل از ائمه جماعت و مديران نمونه کانون هاي فرهنگي مساجد، سالروز تاسيس ستاد عالي کانون هاي فرهنگي مساجد را که در سال 72 راه اندازي شد “يوم الله ديگري” ناميده و گفته بود: “تنها مکاني که شايسته تأمين نيروها و کادرهاي مناسب در حوزه فرهنگ و هنر کشور است، کانون‌هاي فرهنگي، هنري مساجد است”.
صفار هرندي همچنين ضمن دفاع از “افزايش چندين برابري بودجه کانون هاي فرهنگي مساجد از سوي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي” گفته بود که اين اقدام “تنها بيانگر جايگاه و ارزش کانون‌ها در اين دولت است” و وعده داده بود که: “مادامي که اين نگاه در اداره دولت جاري است سهم مسجد براي مديريت در حوره فرهنگ ارتقا خواهد يافت”.
وي همان روز تاکيد کرد که معتقد است تا رسيدن به نقطه مطلوب در توجه به مساجد فاصله بسيار است اما تلاش خواهد کرد “رويکرد مسجد‌محوري را در تمام ابعاد سياسي، اقتصادي و اجتماعي در نظر بگيرد”.
او اندکي بعد در اختتاميه جشنواره شاخه طوبي نيز با اشاره به وجود 60 هزار مسجد در کشور از مساجد و هيات هاي مذهبي به عنوان شاخه هاي يک حزب سياسي بزرگ نامبرد و اظهار داشت: “کدام تشکل و حزبي را مي توان پيدا کرد که در سطح جهان شعبه داشته باشد و داراي چنين تواني باشد که در تمام شعبات آن يک انديشه واحد دنبال شود. ” وي در ادامه وعده داد که اگر “ادارات، وجاهايي که نبض بودجه را در اختيار دارند” همکاري کنند، بودجه افزون تري به کانون هاي فرهنگي مساجد اختصاص خواهد داد.
به اين ترتيب بود که خبرگزاري فارس در اسفند ماه گذشته به نقل از وزير ارشاد خبر داد که بودجه 2 ميليارد توماني کانون هاي فرهنگي مساجد از 2 ميلياردتومان در واپسين سال عمر دولت قبلي به 17 ميليارد تومان رسيده است.
وي همچنين افزايش بودجه حمايت از تشکل هاي قرآن خواني را نيز بيش از 20 برابر اعلام کرده و گفته بود: ”برخي ايراد مي‌گرفتند كه اين حمايت‌ها فعاليتهاي قراني را دولتي مي كند، اما در پاسخ به اين اشخاص گفتم كه اين حمايت‌هاي ما همراه مي شود با دريايي از حمايت‌هايي كه خود مردم به عرصه آورده اند.”
پول فرهنگ در جيب ارشاد
اختصاص بودجه هاي فرهنگي کشور از سوي وزير ارشاد به فعاليت هاي مذهبي- تبليغي در حالي صورت مي گيرد که در سال 87 رديف بودجه هاي مستقل نهادهاي مذهبي- تبليغي تا 600 درصد افزايش يافته است.
خبرگزاري فارس در اواخر سال 86 خبر داد که بودجه برنامه اي با عنوان “حمايت از آموزش‌هاي ديني و فرهنگي و هنري” وزارت ارشاد که در سال 86 معادل 2 ميليارد و 111 ميليون تومان بوده در سال 87 به 15 ميليارد و 620 ميليون تومان افزايش يافته که حاکي از رشد 639 درصدي است.
در بودجه اي ديگر که وزارت ارشاد از آن با نام “برنامه گسترش فعاليتهاي فرهنگي در مساجد” نامبرده بودجه 4 ميليارد و 167 ميليون توماني سال 86 با رشد 307 درصدي به رقم 17 ميليارد تومان در سال 87 افزايش يافته است.
وزارت ارشاد سال 86 مبلغ 9 ميليارد تومان را تحت عنوان “برنامه حمايت و هدايت فعاليتهاي فرهنگي و ديني” هزينه کرده بود که در سال 87 اين بودجه به 32 ميليارد و 825 ميليون تومان افزايش يافته است.
”حمايت و بزرگداشت شخصيتهاي فرهنگي و ديني در داخل و خارج از كشور” عنوان ديگري براي هزينه بودجه فرهنگ براي فعاليت هاي تبليغي مذهبي مورد نظر وزير ارشاد است که در سال 86 براي آن 619 ميليون تومان هزينه شده و وزارت ارشاد اين بودجه را در سال 87 به 4 ميليارد و 376 ميليون تومان افزايش داده تا حمايت از شخصيت هاي ديني داخل و خارج از کشور را 6 برابر کند.
يکي ديگر از موارد صرف بودجه فرهنگي اختصاص يافته به وزارت فرهنگ و ارشاد از سوي صفار هرندي ”برنامه شناسايي، جذب، آموزش و اعزام روحانيون و مبلغان ديني” است که طي دو سال 86 و 87 معادل 11 ميليارد و 614 ميليون تومان به آن اختصاص يافته است.
در بودجه فرهنگي وزارت ارشاد 640 ميليون تومان براي “برنامه مسابقات قرآني و ديني” اختصاص يافته و 9 ميليارد و 84 ميليون تومان نيز به برنامه اي تحت عنوان “حمايت از امور اهل سنت” تخصيص يافته است.
بخش ديگري از بودجه فرهنگي تخصيص يافته به وزارت فرهنگ و ارشاد طي سال 86 به 50 موسسه اي اختصاص يافته که در حاشيه 50 مسجد متجمع هاي فرهنگي، مذهبي تاسيس کرده اند. صفارهرندي وعده داده که هر کسي در حاشيه مساجد اقدام به ساخت مجتمع هاي فرهنگي كند و 50 درصد آن را بسازد، مابقي آن را اين وزارتخانه تحت عنوان “كمك و مشاركت” پرداخت خواهد کرد.
بخش عمده ديگري از بودجه فرهنگي اختصاص يافته به وزارت ارشاد اسلامي نيز هرساله مجمع تقريب مذاهب اسلامي، مجمع جهاني اهل بيت، سازمان حج و زيارت، سازمان اوقاف و امور خيريه، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي، و خبرگزاري رسمي ايرنا اختصاص دارد.
در سال 86 وزير ارشاد اسلامي 4 ميليارد تومان نيز به حمايت از هيات هاي مذهبي در ايام محرم اختصاص داد و به خبرگزاريها گفت: “اواخر سال 84 رئيس جمهور با اهداي مبلغي در حدود 11 ميليارد تومان موج همراهي دولت با عزاداريهاي مردمي را کليد زده و در سال هاي 85 و 86 نيز ما، توانستيم 10 ميليارد تومان به اين کار اختصاص دهيم”.
بودجه فرهنگ کجاست؟
بودجه فرهنگي تعيين شده در قانون بودجه سال 87 کل کشور 2500 ميليارد تومان است. سهم وزارت فرهنگ و ارشاد از اين بودجه 386 ميليارد تومان است که بخش عمده آن از سوي وزير ارشاد به فعاليت هاي مذهبي- تبليغي اختصاص يافته است. اين درحالي است که در سال 84 بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد 154 ميلياردتومان تعيين شده بود.
باقي اين بودجه بين سازمان صدا و سيما، سازمان ميراث فرهنگي، سازمان جوانان و سازمان تربيت بدني و موسسات ديني-تبليغي از جمله سازمان تبليغات اسلامي، حوزه هنري و حوزه هاي علميه تقسيم مي شود.
سازمان صدا و سيما که در آمدهاي ميلياردي از طريق پخش آگهي کسب مي کند، نيز در سال 87 457 ميارد تومان از بودجه 2500 ميليارد توماني را به خود اختصاص داده است.
ستار هدايت خواه نماينده دوره هفتم مجلس نيز در 29 بهمن 86 طي جلسه اي در دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي در تشريح جزئيات بودجه فرهنگي کشور گفت که “بودجه دستگاه هاي ديني-تبليغي در سال 84 نسبت به سال 83 بيش از 60 درصد، و در سال 85 نسبت به سال 84 بالغ بر 82 درصد و در سال 86 نسبت به سال 85 حدود 22. 5 درصد رشد داشته است. “
وي در عين حال اعلام کرد که در بودجه فرهنگي سال 87 کميسيون فرهنگي مجلس 14 ميلياردتومان از بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد را کم کرده و به سازمان تبليغات اسلامي اضافه کرده و 2ميليارد و 500 ميليون تومان نيز از بودجه کتابخواني کم شده و به موسسه سوره مهر وابسته حوزه هنري داده شد تا اين موسسه تقويت شود.
به گفته وي بودجه سازمان اوقاف از 13 ميلياردتومان در سال 86 به به 18 ميليارد تومان در سال 87 رسيده، و بودجه دفتر تبليغات اسلامي قم نيز از 24. 5 ميليارد تومان به 31 ميليارد تومان رسيده است.
بودجه حوزه هنري سازمان تبليغات اسلامي نيز از 20 ميليارد تومان در سال 86 به 46 ميليارد تومان رسيد و مجلس هفتم 5 ميليارد تومان نيز از بودجه معاونت سينمايي وزارت ارشاد برداشته و به اين رغم اضافه کرده است.
بودجه خبرگزاري جمهوري اسلامي (ايرنا) نيز از 15 ميليارد و 200 ميليون تومان در سال 86 به 20 ميليارد و 500 ميليون تومان در سال 87 رسيده است.
نهاد نمايندگي ولي فقيه در دانشگاه ها يکي ديگر از نهادهايي است که بخشي از بودجه فرهنگي کشور را به خود اختصاص داده است. به گفته هدايت خواه بودجه اين نهاد از 15 ميليارد تومان در سال 86 به 20 ميليارد تومان در سال 87 رسيده است.
علاوه بر اين ها 60 ميليارد تومان نيز تحت عنوان “کمک به نهادهاي غير دولتي فرهنگي از جمله هيات هاي مذهبي” اختصاص يافته است.
اين عضو کميسيون فرهنگي مجلس هفتم به دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي گزارش داده که سازمان ميراث فرهنگي که رياست آن با اسفنديار رحيم مشائي پدر عروس محمود احمدي نژاد است “در سال 84 يکدفعه رشد بودجه داشت اما تنها 25 درصد از اعتبارات را جذب کرده است” با اين حال به گفته هدايت خواه بودجه اين سازمان در سال 86 نيز از 44 ميليارد به 110 ميليارد تومان افزايش يافته بود.
به گفته وي سازمان تبليغات اسلامي 30 ميليارد تومان از بودجه فرهنگي کشور را به خود اختصاص داده که تنها در يک مورد 3 ميليارد تومان به راه اندازي و گسترش سايت اينترنتي “تبيان” اختصاص داده شده است.
بودجه شوراي هماهنگي تبليغات اسلامي که برگزاري راهپيمايي هاي مناسبتي را هماهنگ مي کند به گفته ستارهدايت خواه در سال 86 معادل 2 ميليارد و 500 ميليون تومان بوده که در سال 87 به 3 ميليارد و 700 ميليون تومان افزايش يافته است.
30 ميليارد تومان از بودجه فرهنگي کشور در سال 87 نيز به شوراي عالي حوزه علميه قم اختصاص يافته است.
مرکز خدمات حوزه علميه قم که کار بيمه طلاب و رسيدگي به روحانيان از کار افتاده را برعهده دارد در سال 86 از بودجه اي 4 ميليارد توماني برخوردار بود که اين بودجه در سال 87 با رشد چشمگيري مواجه شده و به 60 ميليارد تومان رسيده است.
37 ميلياردتومان از بودجه فرهنگي کشور نيز به سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامي اختصاص يافته و مجمع تقريب مذاهب نيز 5 ميليارد و 700 ميليون تومان بودجه دارد.
بودجه مرکز جهاني علوم اسلامي از 1 ميليارد تومان در سال 86 به 5 ميليارد و 600 ميليون تومان افزايش يافته است.
بودجه تکميل مساجد که تا سال 84 وجود نداشته بنابر گزارش ستار هدايت خواه در سال 84 مبلغ 5 ميليارد تومان، در سال 85 نيز 10 ميليارد تومان، در سال 86 نيز 12 ميليارد تومان و در سال 87 بيش از 60 ميليارد تومان از بودجه فرهنگي کشور را به خود اختصاص داده است.
”زيرساخت هاي شهر زيارتي قم” از 15 به 30 ميليارد تومان افزاش بودجه داشته و “مصلي ها” نيز بخش ديگري از بودجه فرهنگي کشور را به خود اختصاص داده اند و درسال 87 اين رقم براي کشور 40 ميليارد تومان و براي مصلي تهران 70 ميليارد تومان از سوي دولت و مجلس تعيين شده است.
مهم ترين نکته اما آنجاست که ستار هدايت خواه در دبيرخانه شوراي عالي انقلاب فرهنگي وقتي از وي پرسيده شده که آيا نظارتي بر نحوه هزينه اين بودجه ها مي شود، گفته که در مواردي تذکرهايي از سوي نمايندگان داده شده اما به بيش از 80 درصد تذکرها هرگز جوابي داده نشده است. وي صراحتا اعلام کرده که مجلس اهرم هاي لازم براي نظارت بر هزينه بودجه فرهنگي کشور را ندارد.
پیام برای این مطلب مسدود شده.