بی‌بی‌سی: دولت ایران سهمیه بنزین برخی از خودروهای وارداتی و خودروهای پرمصرف داخلی را قطع و عرضه بنزین سوپر را آزاد کرده است.

حدود یک سال بعد از به اجرا گذاشتن طرح سهمیه بندی بنزین در ایران، دولت تصمیم گرفته است تا از اول تیرماه سال جاری سهمیه بنزین خودروهای وارداتی با ظرفیت موتور بالای یک هزار و سیصد سی سی و خودروهای تولید داخل با ظرفیت بالای دوهزار سی سی را قطع کند.

مهدی هاشمی، مسئول ستاد حمل و نقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت و سرپرست وزارت کشور، دلیل تصمیم دولت را کمک به دارندگان کم درآمدتر اتومبیل عنوان کرده است.

آقای هاشمی در مورد خودروهای مشمول تصمیم اخیر دولت گفته است “این خودروها عموما حجم موتور بالایی دارند و معمولا از بنزین سوپر استفاده می کنند و با توجه به محدودیت های که برای دولت در تامین سوخت اقشار آسیب پذیر وجود دارد مجبور شدیم سهمیه این خودروها را حذف کنیم.”

آقای هاشمی، که بعد از کنار گذاشته شدن مصطفی پور محمدی از سمت وزارت کشور، با حفظ سمت در ستاد حمل و نقل عمومی به عنوان سرپرست این وزارتخانه نیز منصوب شده، افزوده است که “دارندگان این خودروها عموما از تمکن بالایی برخوردارند و این سهمیه، سهم اندکی از نیاز خودروهای آنها را تامین می کند.”

پیش از این گزارش هایی مبنی بر افزایش قیمت بنزین سهمیه ای منتشر شده بود اما به گفته سرپرست وزرات کشور، دولت نمی خواست قیمت بنزین سهمیه ای را افزایش دهد به همین دلیل مجبور شد سهمیه برخی خودروهای پرمصرف را حذف کند.

بنزین سوپر با قیمت آزاد

همچنین بنابر تصمیم تازه دولت، بنزین سوپر از جدول سهمیه بندی خارج شده و مصرف کنندگان باید از اول تیر ماه آن را به قیمت هر لیتر ۵۴۰ تومان خریداری کنند.

تاکنون بنزین سوپر نیز مانند بنزین معمولی به صورت سهمیه نیز عرضه می شد و متقاضیان می توانستند آن را با قیمت هر لیتر ۱۴۰ تومان خریداری کنند.

قیمت بنزین معمولی به صورت سهمیه لیتری ۱۰۰ تومان است و بنزین آزاد نیز که توزیع آن از ابتدای سال آغاز شده، همچنان به قیمت ۴۰۰ تومان در جایگاه های سوخت عرضه خواهد شد.

سهمیه بنزین خودروهای شخصی همانند گذشته ۱۲۰ لیتر در ماه تعیین شده ولی از سهمیه بنزین برخی خودروها کاسته شده است.

به عقیده برخی کارشناسان، با حذف سهمیه بنزین برخی خودروها و آزاد سازی بنزین سوپر، عملا طرح سهمیه بندی بنزین به پایان رسیده و برنامه آزاد سازی بنزین آغاز شده است.

بنزین یکی از مهمترین کالاهایی است که دولت ایران سالانه بودجه کلانی را به عنوان یارانه بابت آن می پردازد.

میانگین مصرف بنزین در یک سال گذشته بعد از سهمیه بندی بنزین، روزانه ۶۰ میلیون لیتر بوده که حدود ۴۴ میلیون لیتر آن در داخل تولید و بقیه آن از خارج وارد می شود.

برآورد دقیقی از میزان یارانه پرداختی به بنزین تولید داخل وجود ندارد اما در سال گذشته دولت ایران نزدیک به پنج میلیارد دلار فقط برای واردات بنزین هزینه کرد.

بودجه واردات بنزین در سال جاری حدود سه میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلار است که بر اساس گزارش های رسمی تا یک ماه دیگر تمام می شود.

دولت در صدد است تا لایحه ای برای تامین بودجه واردات بنزین به مجلس بفرستد و بنابر برآوردهای مرکز پژوهش های مجلس، دولت برای واردات بنزین در ماه های باقی مانده از سال به چهار میلیارد و چهارصد میلیون دلار دیگر نیاز دارد.

نگرانی از گرانی بیشتر

با تصمیم جدید به نظر می رسد دولت سعی دارد تا بخشی از بودجه مورد نیاز واردات بنزین را از محل عرضه بنزین آزاد تامین کند.

برخی کارشناسان، این اقدام را مهمترین اقدام دولت بعد از سهمیه بندی می دانند و معتقدند که محدود کردن عرضه بنزین سهمیه ای و آزاد کردن قیمت بنزین سوپر، می تواند راه را بر آزاد سازی قیمت بنزین باز کند اما این نگرانی هم وجود دارد که چنین اقدامی فشار تورمی مضاعفی بر طبقات کم درآمد وارد کند.

بر اساس آخرین گزارش بانک مرکزی ایران، روند افزایش نرخ تورم متوقف نشده و با وجود محدودیت های اعمال شده از سوی این بانک، نرخ تورم در پایان اردیبهشت به مرز ۲۰ درصد رسیده است.

به غیر از افزایش شدید قیمت مسکن که به صورت معضلی اساسی در آمده، قیمت کالاهای اساسی و مورد نیاز مردم نظیر برنج، روغن، پودر لباسشویی و چای هم در سه ماه گذشته به شدت افزایش یافته است.

در چنین شرایطی به عقیده کارشناسان، دولت به آسانی نمی تواند قیمت بنزین را آزاد کند به خصوص اینکه طرح سهمیه بندی بنزین در رسیدن به اهدافش چندان موفق نبوده است.

به عقیده این کارشناسان، دولت اگر چه با سهمیه بندی تا حدودی جلوی رشد مصرف بنزین را گرفت اما آن طور که پیش بینی شده بود نتوانسته است شبکه حمل و نقل عمومی را توسعه دهد و به این ترتیب، استفاده از خودروهای شخصی را کاهش دهد.