اعتماد :
نشريه تحقيقات اقتصادي خاورميانه (ميس) در تازه ترين شماره خود از افزايش چشمگير توليد نفت و گاز درياي خزر توسط سه کشور آذربايجان، قزاقستان و ترکمنستان در سال 2007 خبر داد که غيبت ايران در اين برداشت هاي نفت و گاز به چشم مي خورد. به گزارش فارس، نشريه ميس نوشت؛ توليد و صادرات نفت و گاز کشورهاي حاشيه خزر شامل آذربايجان، قزاقستان و ترکمنستان طي سال 2007 رشد چشمگيري داشته است. بر اساس آمارهاي ميس، ميزان توليد نفت سه کشور طي سال گذشته به بيش از 8/117 ميليون تن معادل 366/2 ميليون بشکه در روز رسيده است. اين رقم طي سال 2006 کمتر از 114/2 ميليون بشکه بوده است. توليد گاز طبيعي نيز در اين مدت به بيش از 8/104 ميليارد متر مکعب رسيده است. اين رقم طي سال 2006 نيز به کمتر از 4/97 ميليارد متر مکعب رسيد. بنابراين گزارش، هر سه کشور مذکور با افزايش چشمگير توليد نفت روبه رو بودند. توليد نفت آذربايجان در اين مدت به بيش از 9/40 ميليون تن معادل 821 هزار بشکه در روز رسيد که اين رقم نسبت به سال 2006 بيش از 170 هزار بشکه رشد نشان مي دهد. اين رقم امسال به بيش از 840 هزار بشکه در روز خواهد رسيد. بخش زيادي از نفت سبک توليدي آذربايجان از طريق خط لوله باکو جيهان به بندر جيهان ترکيه صادر مي شود. توليد گاز طبيعي آذربايجان از ميدان گازي شاه دنيز طي سال گذشته به بيش از 1/3 ميليارد متر مکعب رسيد. اين رقم امسال به بيش از 7/7 ميليارد متر مکعب افزايش خواهد يافت. فاز دوم اين پروژه تا سال 2013 به بهره برداري خواهد رسيد. گاز طبيعي ميدان شاه دنيز به کشورهاي گرجستان، ترکيه و يونان صادر مي شود. آذربايجان قصد دارد از طريق افزايش صادرات گاز، همکاري هاي انرژي خود با اروپا را افزايش دهد. اتحاديه اروپا نيز با حمايت از احداث خط لوله 3300 کيلومتري ناباکو، قصد دستيابي به ذخاير گازي شاه دنيز را دارد. توليد نفت قزاقستان نيز طي سال 2007 بيش از 50 هزار بشکه و ميزان صادرات نفتي اين کشور نيز بيش از 150 هزار بشکه در روز افزايش داشته است. توليد نفت اين کشور طي سال 2007 به بيش از 3/67 ميليون تن معادل 35/1 ميليون بشکه در روز رسيده است. اين رقم طي سال 2006 حدود 294/1 ميليون بشکه در روز برآورد شده است. صادرات نفتي نيز در اين مدت از 103/1 ميليون بشکه به بيش از 257/1 ميليون بشکه در روز افزايش يافته است. توليد گاز طبيعي قزاقستان نيز در اين مدت با 3 ميليارد مترمکعب افزايش به بيش از 6/28 ميليارد مترمکعب افزايش يافته است. با توجه به سرمايه گذاري هاي انجام شده، توليد نفت قزاقستان تا پايان سال 2010 بيش از 700 هزار بشکه در روز افزايش خواهد يافت. توليد نفت ترکمنستان نيز طي سال 2007 به بيش از 7/9 ميليون تن افزايش يافت که اين رقم معادل 194 هزار بشکه در روز است. توليد نفت ترکمنستان نسبت به سال 2006 حدود 20 هزار بشکه رشد داشته است. ترکمنستان توجه ويژه يي به صنعت گاز و توسعه ظرفيت توليد گاز طبيعي خود طي سال هاي اخير داشته است. ترکمنستان مدعي است بيش از 24 تريليون مترمکعب ذخاير گازي در اختيار دارد. گزارش هاي رسمي بين المللي اين رقم را کمتر از 3 ميليارد مترمکعب ارزيابي مي کند. طي سال 2007 ترکمنستان حدود 3/67 ميليارد مترمکعب گاز توليد کرد که 2/50 ميليارد متر مکعب آن صادر شده است. بخش زيادي از صادرات گاز ترکمنستان به روسيه بوده که دوسوم آن نيز مجدداً به اوکراين صادر شده است. روسيه موافقت خود را براي خريد گاز ترکمنستان بر اساس قيمت هاي جهاني اعلام کرده است. ترکمنستان قرارداد صادرات 70 تا 80 ميليارد مترمکعب گاز طبيعي به روسيه را از سال 2010 ميلادي امضا کرده است ولي از سوي ديگر قصد دارد صادرات 40 ميليارد متر مکعب گاز در سال به چين را از سال 2009 آغاز کند. قرارداد صادرات گاز ترکمنستان به چين قراردادي 30 ساله است.