دویچه وله : مانورهای نظامی ایران و آمریکا، موضع‌گیری سران اسراییل و انتصاب دیوید پتریوس به همراه اعلام صریح حمایت از متحدین آمریکا از سوی وزیرخارجه ایالات متحده، تازه‌ترین تحولاتی هستند که ظرف چند روز اخیر اذهان عمومی را بخود مشغول کرده‌اند.

اکنون تحلیل‌گران با این سوال روبرو هستند که آیا تهدیدها و مانورهای نظامی آمریکا در آبهای خلیج‌فارس متقاعد کردن ایران برای پذیرش پیشنهاد جدید کشورهای ۵+۱ است یا آنکه هدف حمله نظامی به ایران را دنبال می‌کند؟

ناظران مسایل خاورمیانه معتقدند است که ایران در برابر مانورهای آمریکا دست به اقدامی زده که موضع افراطی‌ترین و جنگ طلبانه ترین جناح‌های سیاست خارجی آمریکا و اسراییل را تقویت می‌کند. به نظر دکتر منصور فرهنگ تشدید تنش‌ها به جایی رسیده است که طرفین توانایی نشان دادن دوراندیشی و یا انعطاف را نوعی ضعف تلقی می‌کنند. و این یکی از خطرناک‌ترین شرایطی است که در تقابلات بین‌المللی ایجاد می‌شود.

آیا این به معناست که همه تلاش‌هایی که به موازات سیاست های افراطی صورت می‌گیرد، از جمله تلاشهای سازمان ملل، اتحادیه اروپا و جامعه جهانی برای پیش‌بردن یک راه دیپلماتیک، توانایی عرض‌اندام دربرابر جنگ طلبی جناح هایی در مثلث ایران، آمریکا و اسراییل را نخواهد داشت؟

این سوالی است که پاسخ آن تنها به توازن سیاسی در ایران مربوط می‌شود. دکتر فرهنگ می‌گوید پیشنهاد جدیدی که به ایران داده شده است، راهی است مسالمت جویانه برای آنکه ایران بتواند با حفظ آبروی خود، با دفاع از حق حاکمیت ملی خود و حتی حق غنی‌سازی اورانیوم، پای پذیرش راه حل دیپلماتیک و حل مسئله برود. ولی در داخل ایران، جناح‌هایی که درگیر رقابت‌های سیاسی هستند، مسئله هسته‌ای ایران و بطور کلی تقابل ایران و اسراییل و آمریکا را به عنوان ابزاری برای پیشبرد منافع و اهداف خاص خود به کار می‌برند. در درون ایران هم تردیدی نیست که افراد و عناصری هستند که فکر می‌کنند این پیشنهاد راه حل مناسبی است. ولی عناصر دیگری هم هستند، نظیر آقای احمدی‌نژاد که فکر می‌کنند این نوع انعطاف نشان دادن می‌تواند موقعیت داخلی آن‌ها را ضعیف کند. به همین دلیل هم وقتی فرمانده کل سپاه پاسداران اعلام می‌کند که ایران توانایی مقابله با آمریکا را دارد، در حقیقت برای تقویت روحیه تندروهای داخل ایران و بسیج پایگاه اجتماعی آنها در داخل ایران است.

ناگفته نماند که آقای احمدی‌نژاد ضمانت داده است که جنگی درکار نخواهد بود. مفسران در اروپا او را پوکر بازی می‌خوانند که سرنوشت ایران را به قمار گذاشته، و سوال می‌کنند چه شرکایی در این بازی آقای احمدی‌نژاد را همراهی می‌کنند؟

منصور فرهنگ معقتد است که قدرت مطلقی مانند زمان شاه یا خمینی در ایران از بین رفته است و ایران وارد دوره بی‌سابقه‌ای شده که نیروهای مختلف، در فقدان یک قدرت تصمیم‌گیری مرکزی، قدرتی که حیثیت ایران و امنیت ایران را مد نظر داشته باشد، عمل و اظهارنظر می‌کنند. این را در مواضع اخیر ولایتی که از بسته پیشنهادی ۵+۱ استقبال صریح کرد، و واکنش‌هایی که در مقابل آن بوجود آمد می‌توان بخوبی دید.

به نظر منصور فرهنگ آقای احمدی‌نژاد و همراهان او با هرنیتی که دارد، ولی به دشمنان ایران در آمریکا که بدنبال گزینه نظامی علیه ایران هستند، خدمت بزرگی می‌کند.

مریم انصاری