خبرگزاری روسیه :

ماریا آپاکووا، مفسر سیاسی خبرگزاری «نووستی»

بشار اسد رییس جمهور سوریه قهرمان اصلی در میان سران 43 کشور شرکت کننده در اجلاس “اتحاد مدیترانه” خواهد بود که قرار است روز 13 جولای در پاریس برگزار گردد. شرکت وی در اجلاس و دورنمای امکان حضور وی پشت یک میز با ایهود اولمرت نخست وزیر اسراییل بیش از خود برگزاری اجلاس توجه ها را جلب کرده است.

به این خاطر که از خود اجلاس کسی انتظار اتفاق خارق العاده و یا توافقات مهم را ندارد. “اتحاد مدیترانه” که نیکلا سارکوزی آرزوی تاسیس آن را دارد احتمالا به ساختاری بروکراسی مبدل خواهد شد.

“اتحاد مدیترانه” در راستای همکاری کشورهای منطقه دریای مدیترانه در مسائلی مانند مبارزه با تروریسم، تشویق همکاری های اقتصادی منطقه ای، حل مسائل مهاجرت غیر قانونی، و همچنین حراست از محیط زیست و دیالوگ فرهنگی است. منبع تامین مالی آن هم اتحادیه اروپا خواهد بود.

بسیاری از سران کشورها تا لحظات آخر برای شرکت در این همایش تردید داشتند. درباره کشورهای عربی می توان که بسیاری از آنها از درگیر شدن در طرح های مشترک با اسراییل زمانی که روند صلح در خاور نزدیک عملا پیشرفتی ندارد، هراس دارند. از جمله این کشورها الجزایر است.

معمر قذافی بیش از همه در این باره صحبت کرد. در نتیجه لیبی تنها کشوری از کشورهای دعوت شده به این همایش است که در اجلاس شرکت نخواهد نمود. قذافی طرح جدید سارکوزی را “میدان مینی” نامید که زمینه ای برای عملیات ترویستی گروهک های افراط گرا خواهد بود.

باید به این سخنان قذافی توجه کرد که حضور بیش از حد گسترده کشورها در این ساختار جدید بیشتر یادآور معجونی است که در آن هر دسته از کشورهای مشکلات خود را وارد می کنند. بعنوان مثال می توان به مناقشه اعراب و اسراییل، مسئله ترکها و کردها، اوضاع در عراق و لبنان، روش های مختلف اعضای مهم شرکت کننده در اجلاس در برخورد با جنبش هایی مانند حماس و حزب الله اشاره کرد. به همین خاطر رهبر لیببی معتقد است که اتحاد جدید به جای بهبود در اوضاع منطقه همانطور که سارکوزی آرزوی آن را دارد، به مناقشات جدید منجر خواهد شد.

در اینجا باید توضیح داد که در ابتدا بحث درباره اتحاد میان کشورهای حوزه دریای مدیترانه در میان بود. قذافی در کل پیشنهاد کرد که اجلاس به 5 تا 6 کشور افریقای شمالی و به همین میزان کشورهای اروپایی محدود شود تا مسائل معینی که میان آنها انباشته شده بررسی شود. اما سارکوزی از سوی آلمان با فشار شدیدی مواجه شد که به نوبه خود اصرار داشت در ساختار جدید باید همه کشورهای اتحادیه اروپا شرکت کنند. به سختی می تواند تصور کرد که کار به کجا ختم خواهد شد.

توجه مطبوعات بر دیدار میان سران فرانسه و سوریه که برای اولین بار بعد از سه سال اتفاق خواهد افتاد و دیدار بشار اسد و میشل سلیمان رییس جمهور لبنان جلب شده است. همچنین ممکن است که رییس جمهور سوریه برای اولین بار با نخست وزیر اسراییل پشت یک میز قرار گیرد. حتی اگر هیچ مذاکره ای هم میان آنها قرار نیست برگزار گردد، اما حضور اسد و اولمرت در یک مراسم یک واقعه است.

سوریه به جهان چهره جدید سیاسی خود را که برای دیالوگ و شفافیت آمادگی دارد، نشان داده است. دیدار اسد به پاریس نقطه عطفی در رفع انزوای سیاسی سوریه است که طی چندین سال اخیر ادامه دارد. در سال 2005 بعد از قتل رفیق حریری نخست وزیر لبنان گناه سازماندهی این جنایت از سوی بخشی از جامعه جهانی بر عهده دمشق گذاشته شد. آمریکا و فرانسه از منتقدان بسیار داغ بودند اگر چه پاریس روابط نزدیکی را با دمشق داشت. سوریه همچنین به دخالت در مناقشات داخلی لبنان متهم شد. از جمله بحث در مورد حمایت سوریه از جنبش “حزب الله” در میان است که از سوی برخی از کشورهای غربی بعنوان تروریست شناخته شده است.

همزمان دمشق را به خاطر دفاع و حمایت از حماس نیز مورد انتقاد قرار می دهند. اما بعد از آنکه سیاستمداران لبنانی در اواخر ماه مه درباره انتخاب رییس جمهور کشور به توافق رسیدند و موافقت نمودند که همه اختلاف نظرات خود را بدون استفاده از سلاح حل کنند، موضع غرب و حتی برخی از کشور عربی نسبت به دمشق به طور محسوسی ملایم شده است. و سفر اسد به پاریس نهایتا تایید کننده آنست که به سوریه فرصتی داده شده که روابط خود را نه تنها با فرانسه بلکه با دیگر کشورهای اروپایی و همچنین کشورهای عربی که نمی توانند روابط بسیار نزدیک دمشق با تهران را ببخشایند، بهبود بخشد.

سوریه و اسد فرصت خروج از انزوای سیاسی که طی سالیان اخیر در آن جای گرفته وبازگشت به سیاست بزرگ را دارند. اینکه آینده چه خواهد شد به دمشق و غرب بستگی دارد، اما بعد از اجلاس پاریس شرایط بازی برای سوریه برعکس اوضاع در مدیترانه در هر صورت تغییر خواهد کرد.

22 تیرماه