اعتماد: گروه اقتصادي، رويا خالقي؛ چندي پيش وقتي آخرين وزير نفت دولت نهم در مقابل اين سوال خبرنگاران قرار گرفت که پرسيدند در صورت محدوديت فروش بنزين به ايران، ايران بنزين مورد نياز را از کجا تامين مي کند، گفت؛ در صورت تحريم واردات بنزين، امکان تامين سوخت مورد نياز خودروها بدون واردات وجود دارد. او در آن گفت وگو که در حاشيه هيات دولت بود در مقابل تهديدهاي امريکا و کانديداي رياست جمهوري اين کشور که معتقد بود؛ «يک محدوديت شديد بر واردات بنزين به ايران فشاري فوري براي تغيير در برنامه هسته يي ايران به وجود خواهد آورد»گفت؛ طرح خودکفايي واردات بنزين در 48 ساعت قابل اجرا است. غلامحسين نوذري که در شرايط چندان مناسبي مسووليت پول سازترين وزارتخانه کشور را عهده دار شد هر روز با مشکلات بزرگي مواجه است؛ از يک سو سرمايه گذاران خارجي و غول هاي انرژي فقط به اين جمله که در ايران مي مانند بسنده مي کنند و از سوي ديگر شرکت هاي داخلي قادر به اجراي پروژه هاي بزرگ نيستند و از دگرسو نظرات رئيس دولت نهم به صورت مستقيم بر اين وزارتخانه تحميل مي شود. شايد اگر اين شرايط نبود او وزير خوبي بود.اما محدوديت فروش بنزين که وزير نفت آن را چندان بر کشور و نحوه مصرف آن تاثيرگذار نمي داند به نظر مي رسد کم کم اثر خود را نمايان مي کند. صف هاي طولاني در پمپ هاي بنزين شايد يکي از دلايل محدوديت تامين بنزين باشد. يک منبع آگاه به اعتماد در اين زمينه گفت؛ در حال حاضر برخي از فروشندگان بنزين از فروش آن به ايران خودداري مي کنند و ايران براي تامين بنزين داخلي با مشکلات مواجه شده است. البته بيژن حاج محمدرضا رئيس اتحاديه جايگاه داران در گفت وگو با «اعتماد» اين موضوع را تکذيب مي کند و در مقابل اين سوال که علت صف هاي طويل در پمپ هاي بنزين که حتي تا پاسي از نيمه شب وجود دارد، مي گويد؛ متاسفانه اين علامت سوال براي خود ما نيز وجود دارد. او اما چند دليل عمده را بيان مي کند؛ کارت ها و پوزها (pos )در حال حاضر کهنه شده اند، قطع برق که روزي دو بار رخ مي دهد، خرابي تلمبه ها و کمبود تانکر براي بنزين شايد دلايل اصلي اين صف هاي طولاني باشد. او درباره کوپن بنزين نيز تصريح مي کند؛ طبق گفته مقامات وزارت نفت قرار بود کوپن بنزين اواخر خردادماه جمع آوري شود اما کوپن ها مجدد شارژ شدند و دارندگان آن براي سوختگيري به جايگاه ها مي آيند که مشکلاتي را به وجود آورده است. حاج محمدرضا همچنين کمبود جايگاه ها را يکي ديگر از دلايل صف هاي طولاني ذکر و تصريح مي کند؛ تا زماني که کارت و کارت بازي وجود داشته باشد اين مشکلات نيز هست. او همچنين سوختگيري خودروهايي که بنزين سوپر مصرف مي کنند را از دلايل صف هاي طويل مي داند و مي افزايد؛ خودروهايي که بنزين سوپر مصرف مي کنند چون بايد از کارت جايگاه استفاده کنند و کارت جايگاه محدود است از اين رو مدت زيادي را در صف مي مانند، ضمن اينکه از زماني که قيمت اين نوع بنزين به 540 تومان رسيد تقاضاي آن از 35 هزار ليتر در روز به 2 هزار ليتر رسيد. رئيس سنديکاي جايگاه داران سراسر کشور سپس از جمع آوري تعداد زيادي از مخازن بنزين سوپر در جايگاه هاي تهران مي گويد؛ در حال حاضر بنزين سوپر فقط در 10 جايگاه تهران عرضه مي شود. چهار روز پيش تمامي مخازن عرضه بنزين سوپر از جايگاه ها جمع آوري و به جاي آن مخازن بنزين معمولي نصب شده است. او همچنين خبر محدوديت بنزين را تکذيب مي کند اما مي گويد؛ طي 7 روز گذشته کندي انبارها را در رساندن بنزين به جايگا ه داشته ايم اما اين موضوع ناشي از کمبود تانکرها است.

اما جزئيات طرح خودکفايي بنزين در 48 ساعت که وزير نفت چندي پيش از آن سخن گفت خبرگزاري موج به نقل از يک منبع آگاه جزئيات آن را منتشر کرد؛ با ايجاد تغييرات در بخشي از توليدات محصولات آروماتيکي در دو مجتمع پتروشيمي برزويه (نوري) و بوعلي سينا و همچنين انجام چند طرح موازي در مجتمع هاي توليد متانول، امکان خودکفايي از واردات بنزين ظرف 48 ساعت وجود خواهد داشت. يک منبع آگاه در وزارت نفت، در تشريح اين طرح گفت؛ در حال حاضر بخشي از توليدات دو مجتمع پتروشيمي نوري (برزويه) و بوعلي سينا شامل يک سري نفتاي سبک و سنگين و محصولات آروماتيک بوده که نفتاي سنگين توليدي داراي برش هاي گازوئيلي است. وي ادامه داد؛ نفتاي سنگين اين دو مجتمع در شرايط فعلي به عنوان خوراک توليد نفت گاز به شرکت ملي پالايش و پخش فرآورده هاي نفتي تحويل داده مي شود که با توجه به کمبود گازوئيل و رشد مصرف آن طي ماه هاي اخير، ماهيانه حدود 100 هزار تن از اين فرآورده توليد و در داخل کشور توزيع مي شود. او خاطرنشان ساخت؛ کيفيت گازوئيل توليدي از نظر ميزان گوگرد استاندارد و قابليت مصرف در داخل کشور را دارد. اين مقام آگاه اضافه کرد؛ در حال حاضر با توجه به بدون مشکل بودن واردات بنزين، ماهيانه تنها حدود 120 هزار تن بنزين از اين طريق توليد مي شود که در صورت وجود شرايط اضطراري اين ميزان توليد قابل افزايش است.

—

اما در حالي که منابع داخلي از محدوديت واردات بنزين مي گويند رويترز در گزارشي از افزايش واردات بنزين ايران مي نويسد؛ واردات بنزين ايران به دليل عمليات نوسازي پالايشگاه ها 50درصد افزايش يافت. ايران در آستانه تعطيلي برخي از واحدهاي پالايشي خود به دليل عمليات نوسازي و تجهيز پالايشگاه ها در سه ماهه چهارم سال ميلادي خريد سوخت از بازارهاي جهاني را افزايش داده است. به گزارش رويترز ايران که قصد دارد برنامه هاي نوسازي و تجهيز دو پالايشگاه بزرگ خود را از سه ماهه چهارم ميلادي آغاز کند، بايد واردات بنزين خود را حدود 60 هزار بشکه در روز (حدود 50 درصد) افزايش دهد. فعالان بازار نفت اعلام کردند؛ ايران افزايش واردات را اعمال کرده و اين اقدام در بازار محسوس بوده است. واردات بنزين ايران براي آگوست و سپتامبر حدود 60 هزار بشکه در روز افزايش يافته است. به گفته اين فعالان، اين احتمال وجود دارد که واردات بنزين ايران از 95 هزار تا 115 هزار بشکه کنوني به سطح 170 هزار بشکه در روز برسد. براساس اين گزارش، ايران همچنين واردات گازوئيل خود را که براي گرمايش و توليد برق مورد استفاده قرار مي گيرد، دو برابر کرده است و به گفته ناظران بازار، روزانه 30 هزار بشکه گازوئيل براي آگوست و سپتامبر وارد مي شود. براساس اين گزارش، ايران واحد 180 هزار بشکه يي نفت خام پالايشگاه آبادان را از پايان اکتبر به مدت 30 تا 40 روز براي عمليات نوسازي و تجهيز تعطيل خواهد کرد. همچنين قصد دارد واحد تفکيک 120 هزار بشکه يي پالايشگاه اصفهان را نيز به مدت سه هفته تعطيل کند.

—

در حال حاضر توليد داخل در پالايشگاه هاي کشور، حدود 46 ميليون ليتر در روز بر آورد شده و پيش بيني ها در زمينه مصرف حاکي از مصرف روزانه 63 ميليون ليتر بنزين در طول سال است. بدين ترتيب مي توان انتظار داشت امسال حدود 17 ميليون ليتر در روز بنزين وارد کشور شود و اين در حالي است که تقديم لايحه واردات بنزين از سوي سخنگوي دولت تکذيب شد.