سرمایه:

سرمایه،فرشته بهروزی: عدم ارائه مناسب و درست تسهیلات، کمبود نیروی انسانی، افزایش هزینه های تولید و ناتوانی صنایع کوچک از مشکلات فعلی بخش صنعت است که هم اکنون بحران های دست و پاگیری را برای مدیران واحدهای تولیدی به وجود آورده و تاثیر نامطلوبی بر روند تولید صنعتی کشور گذاشته است.طی سال های گذشته میزان تولید در بخش صنعت به دلیل افزایش هزینه ها و گرانی مواد اولیه و نیز عدم تامین منابع اولیه برای واردات مواد موردنیاز کاهش یافته است. از سویی دیگر به دلیل کاهش امنیت سرمایه گذاری، برخی صنعتگران پس از دریافت وام و تسهیلات به جای تولید، به دنبال کسب سود؛ سرمایه خود را در بخش های دیگری به غیر از بخش صنعت هزینه می کنند که این اتفاق در صنایع کوچک رخ می دهد و همین موضوع باعث شده تا بانک ها ارائه تسهیلات به بخش های واقعی صنعت را متوقف کنند که در نتیجه به بحران کمبود شدید نقدینگی در بخش های تولیدی دامن زده است. گرچه مسوولان بخش صنعت به ویژه شخص وزیر صنایع تاکنون وعده های متعددی مبنی بر رفع موانع پیش روی صنایع در راستای دریافت تسهیلات از بانک ها داده اند، اما به نظر می رسد کماکان اخذ این تسهیلات به امری غیرممکن در بخش صنعت تبدیل شده است.به گفته دست اندرکاران بخش صنعت طی سال های اخیر بی توجهی کم سابقه ای به بخش صنایع کوچک صورت گرفته است به طوری که در سال 84 حدود 25 درصد از منابع سیستم بانکی در حدود 18 هزار میلیارد تومان به بنگاه های متوسط و کوچک اختصاص داده شده، این رقم در سال 85 به 35 درصد حدود 25 هزار میلیارد تومان و امسال نیز به 50 درصد افزایش یافت با این وجود در سال 86 بیش از 40 درصد اعتبارات تخصیص یافته جذب نشد.هم اکنون در بخش صنایع کوچک و متوسط بیش از 400 شهرک صنعتی وجود دارد که حدود 300 هزار نفر در این شهرک ها مشغول به کار هستند. اما فعالان صنعتی درون این شهرک ها با مشکلات بسیاری ناشی از بالا بودن نرخ بهره های بانکی و مالیات های گوناگون مواجه هستند. به دلیل افزایش مشکلات ناشی از کمبود منابع و اعتبارات برای پرداخت وام به صنایع، رئیس جمهوری با اولتیماتومی به بانک مرکزی خواستار پرداخت هرچه سریع تر وام به صنایع شد. این در حالی است که مظاهری رئیس کل بانک مرکزی معتقد بوده است، پرداخت وام به صنایع از جمله صنایع کوچک تاکنون به تولید منجر نشده است و باید در این باره تجدیدنظر صورت گیرد.نکته دیگری که درباره صنایع حائز اهمیت است سرمایه گذاری قابل ملاحظه ای است که در صنایع بزرگ از جمله ایران خودرو، صنایع فولادی و سیمان که از بدنه دولت هستند صورت گرفته و بخش خصوصی و صنایع کوچک در این باره بی نصیب مانده است.در حال حاضر خودروسازان قوی ترین و بزرگ ترین صنعت را در اختیار دارند این در حالی است که در دیگر کشورها امکان رقابت صنایع کوچک و بزرگ با یکدیگر فراهم است اما در کشور ما به دلیل دولتی بودن اقتصاد این امکان برای صنایع کوچک و بخش خصوصی فراهم نیست. – کاهش سود بخش صنعت به گفته کارشناسان بخش صنعت، افزایش هزینه های تولید، کمبود برق طی ماه های اخیر و نیز قطعی برق صنایع، سود این صنعت را به رقم چشمگیری کاهش داده است به طوری که در حال حاضر سود حاصل از سرمایه گذاری ها در بخش صنعت بین 12 تا 15 درصد است و به همین علت نیز سرمایه ها از این بخش به بخش های تولیدی از جمله بخش مسکن و بخش های واسطه تر روانه می شود. ابراهیم فیوضات، استاد جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی در این باره می گوید: «در حال حاضر حدود 90 درصد از صنایع کشور کوچک هستند اما متاسفانه بازدهی این صنایع بسیار اندک است.»او معتقد است باید کار کارشناسی صورت گیرد و دیده شود چه صنایعی می توانند در بخش خرد فعال و دارای سوددهی باشند.به گفته او در حدود 250 شهرک صنعتی در کل کشور تاسیس شده اند اما هیچ اطلاعاتی از میزان بازدهی آنها در دست نیست و این وظیفه برعهده وزارت صنایع و سازمان کنفدراسیون صنعت است که ارزیابی کند و تشخیص دهد کدام شهرک ها و صنایع می توانند سودده باشند و به نوعی جلوی رانت خواری در این بخش گرفته شود. – صنایع کوچک متولی ندارد همچنین بهشتی دبیر کنفدراسیون صنعت می گوید: «صنایع کوچک و زودبازده پدیده ای در اقتصاد است که کسی متولی آن نیست از طرفی وزارت صنایع نیز به آن توجهی ندارد.او توضیح می دهد: «پیشنهاد تاسیس صندوقی برای پرداخت وام به صنایع و کم کردن وابستگی این بخش به سیستم بانکی مطرح شده بود که هنوز اجرایی نشده است و متاسفانه در حال حاضر صنایع تحت سیطره بانک ها هستند و با هر نوسانی دچار افت شدید تولید و در نتیجه ورشکست می شوند.»او معتقد است: «وقتی در کشور تورم بالا می رود نیاز به نقدینگی هم افزایش می یابد در شرایط فعلی نیز بانک ها در جذب سرمایه ها با صنعت روبه رو هستند و صنعت را نیز با مشکل مواجه کرده اند.» – سه میلیارد دلار برای صنایع در صورت تصویب به گفته مدیر برنامه ریزی وزارت صنایع دستورالعمل مربوط به اختصاص سه میلیارد دلار تسهیلات دولتی به اجرای طرح های صنعت تهیه شده و برای تایید نهایی به کارگروهی متشکل از وزیر صنایع، معاون راهبردی ریاست جمهوری، نماینده بانک مرکزی، وزارت امور اقتصادی و دارایی ارائه نشده است. در عین حال ابراهیم رزاقی، کارشناس مسائل اقتصادی در این باره می گوید: «سوق دادن سپرده ها و تسهیلات به بخش مسکن ضروری است.»او توضیح می دهد: «بخشی از نقدینگی ها در حال حاضر در بخش های غیرتولیدی سرمایه گذاری می شود که دارای سودی پنج برابر بخش تولید است.»او با اشاره به تلاش های دولت برای
افزایش سرمایه گذاری ها در بخش تولید می گوید: «از آنجا که ساختار اقتصادی کشور غیرمولد است تلاش های دولت برای افزایش بازدهی و تولید تاکنون به نتیجه نرسیده است.»