اعتماد: گروه اجتماعي؛ زماني که سد سيوند آبگيري شد بسياري از کارشناسان به خاطر بالا رفتن رطوبت در طول زمان و آسيب هاي بسيار جدي به آثار تاريخي مخالف آبگيري اين سد بودند، به اين دليل که افزايش رطوبت اثراث غيرقابل جبراني بر آثار سنگي پاسارگاد که از جنس سنگ هاي آهکي و جذب کننده رطوبت هستند، مي گذارد. اما آن زمان مسوولان دلايل کارشناسان را غيرعلمي دانستند و با سفسطه و ممنوع المصاحبه کردن کارشناسان مخالف آبگيري سيوند اين سازمان با خبرنگاران در نهايت اين سد فروردين ماه 86 آبگيري شد.اما اگر امروز بعد از گذشت بيش از يک سال به کنار قبر کوروش که در فهرست ميراث جهاني ثبت شده است برويد متوجه مي شويد رطوبت خاک در اطراف آرامگاه کوروش به حدي است که اين رطوبت به تمام سنگ هاي اطراف نيز رسيده است.

اما به گزارش ميراث خبر بنياد پژوهشي پارسه و پاسارگاد معتقد است؛ «رطوبت در آرامگاه کوروش از گذشته بوده است و در حال حاضر به علت سازگار شدن سنگ ها با رطوبت موجود هرگونه رفع رطوبتي نياز به کنترل سنجش رطوبت در منطقه دارد. به همين منظور طرحي به پژوهشگاه ارائه و در آن رطوبت کف آرامگاه با استفاده از دستگاه هاي پيشرفته و متخصصان داخلي و خارجي مونيتور مي شود.»با وجود تذکرهاي پي درپي کارشناسان ميراث مبني بر صدمه زدن رطوبت به آرامگاه کوروش هنوز مشخص نيست چرا مسوولان بر آبگيري سد سيوند، اصرار فراوان داشتند. اما اکنون که آرامگاه کوروش در وضعيت اسفناکي به سر مي برد و رطوبت به سنگ هاي آن رسيده مشخص نيست چرا مسوولان همچنان براي جلوگيري از آسيب زدن رطوبت به سنگ هاي آهکي اقدامي نمي کنند.

محمدحسن طالبيان در اين باره به ميراث خبر گفت؛ « قرار است براي کنترل ميزان رطوبت کف آرامگاه کوروش و پاسارگاد دستگاه هاي سنجش رطوبت در محل نصب شود. اين دستگاه ها قيمت ارزاني ندارند و تنها وجود آنها هم کافي نيست. بلکه بايد در کنار اين دستگاه ها يکسري پژوهش هاي علمي و بين المللي نيز انجام گيرد.» شايد مسوولان ميراث فرهنگي براي يکي از برگزيده ترين آثار تاريخي ايران قيمتي تعيين کرده اند که اينچنين توانايي تهيه چند دستگاه که وزارت نيرو نيز متعهد تهيه آنها شده بود را ندارند. اما تهيه هزينه برگزاري همايش هاي متعدد در زمينه گردشگري برايشان مشکلي نيست.طالبيان معتقد است؛ «رطوبت بخشي از طبيعت خاک است و کل آثار موجود در پاسارگاد با طبيعت منطقه به تعادل رسيده اند اما بايد تلاش کرد تا يک سيستم مونيتورينگ جامع و علمي در پاسارگاد تاسيس شود و 24 ساعته شرايط محيطي پاسارگاد را اندازه گيري کرد.»

با اين وجود مشخص نيست در حالي که مسوولان بنياد پارسه و پاسارگاد زودتر از خبرنگاران از رطوبت و آسيب هاي ديگر بر آرامگاه خبر داشتند چرا منتظر شدند تا خبرنگار ميراث خبر اين موضوع را در رسانه ها منتشر کند و بعد واکنشي از خود نشان دهند.

به گفته طالبيان، در حال حاضر يکسري از سنگ ها با طبيعت زمين سازگار شده اند. اين موضوع در تخت جمشيد نيز به چشم مي خورد. بسياري از سنگ هاي اين بنا در همان زمان حفاري، حدود 60 سال پيش هنگامي که از خاک بيرون آمدند پوسيدند و اين موضوع فقط به خاطر تغيير شرايط زيستي سنگ است.

وي همچنين افزود؛ «به همين دليل هخامنشيان هميشه چند کف در نظر مي گرفتند يعني پس از زيرسازي اوليه از چند لايه سنگ ديگر نيز استفاده مي کردند. اين موضوع چند دليل داشته است. يکي از آن دلايل فني زلزله بوده و دليل ديگر آن بالا بودن آب هاي زيرزميني در منطقه است.»مونيتور کردن وضعيت رطوبت در منطقه سبب مي شود تا تکليف گروه مرمت براي تعيين اندازه رطوبت منطقه مشخص شود. به اين ترتيب معلوم مي شود کجا لازم است رطوبت پايين آمده يا در کجا نبايد به رطوبت منطقه دست زد.

اما طالبيان درباره رطوبت منطقه گفت؛ «در نزديکي پاسارگاد دو چاه اندازه گيري آب هاي زيرزميني به اندازه 5/3 و 7 متر داريم که در حال حاضر چاه 5/3 متري خشک و آب چاه 7 متري نيز به شدت پايين رفته است. از طرفي آب رودخانه پلوار نيز پايين است و به همين علت بحث ها درباره بالا آمدن ميزان آب هاي زيرزميني منتفي است.»

طالبيان گفت؛ «براي اين کار بايد يک برنامه ريزي پژوهشي و علمي زمان دار در نظر گرفت ولي اگر بدون سنجش هاي علمي در منطقه دخالت کنيم راه را به اشتباه رفتيم.» اين گفته طالبيان ما را به ياد سخنان مدير پژوهشگاه باستان شناسي مي اندازد که معتقد بود رطوبت را ما بايد در طي سال ها بررسي کنيم و نمي توانيم در کوتاه مدت به نتيجه برسيم. شايد همين سخنان فاضلي کافي بود تا به اهميت حفظ آرامگاه کوروش در ميان مسوولان سازمان ميراث فرهنگي پي برد.به گفته وي مديريت انجام اين پژوهش ها و اجراي محلي و منطقه يي آن به عهده بنياد پژوهشي پارسه و پاسارگاد است. اما پژوهش هاي ملي و بين المللي اين قبيل مطالعات به عهده پژوهشکده حفاظت و مرمت آثار است.