سرمایه :
مقامات ارشد ترکیه معتقدند مدل سرمایه گذاری که از سوی ایران برای قراردادهای نفت و گاز به کار گرفته می شود به زبانی نیست که برای سرمایه گذاران قابل درک باشد. یک مقام آگاه ترکیه در گفت و گو با رویترز به این نکته اشاره و تاکید کرده یکی از دلایل اصلی عدم امضای قرارداد گازی با ایران در سفر اخیر احمدی نژاد به این کشور همین نکته بوده است. به گفته این مقام ارشد ترکیه، امضای قرارداد گازی با ایران به ایجاد تغییرات قابل قبول برای سرمایه گذاران بین المللی در خصوص سیستم قراردادهای بیع متقابل (بای بک) منوط می شود.
به گفته او قرارداد گازی با ایران تازمانی که تغییرات قابل قبول سرمایه گذاران در زمینه سیستم قراردادی بیع متقابل اجرایی نشود به امضا نمی رسد.
این منبع مسوول در وزارت انرژی ترکیه همچنین عنوان کرد: سیستم بیع متقابل پیشنهادی «ریسک های جدی» را در زمینه قیمت گذاری متوجه ترکیه می کند و آنکارا خواستار آن است که گاز را مستقیماً از میدان خریداری کند و از ایران می خواهد تضمین های لازم را برای سرمایه گذاری ارائه کند. ترک ها همچنین از ایران خواسته اند در قیمت اولیه قرارداد صادرات گاز ایران به این کشور تجدیدنظر شود. هم اکنون ایران گاز خود را به ترکیه بیش از قیمت پیشنهادی در خط لوله صلح می فروشد. اگرچه این قیمت همچنان از قیمت گازی که ترک ها از روسیه می خرند کمتر است.
از سویی دیگر نیز احمدی نژاد در سفر اخیر خود به این کشور خواستار کاهش میزان صادرات گاز ایران در فصل زمستان به این کشور شد.
در حال حاضر روزانه حدود 20 میلیون متر مکعب گاز به ترکیه صادر می شود که این رقم در زمستان به بیش از 30 میلیون مترمکعب افزایش می یابد.
زمستان سال گذشته به دلیل کمبود گاز در کشور بیش از یک ماه صادرات گاز به ترکیه قطع شد که مقامات ترکیه در این مورد نیز ادعای خسارت کردند. از سویی دیگر امسال نیز به دلیل وارد مدار شدن تنها 35 درصد فازهای 9 و 10 پارس جنوبی و کمبود 162 میلیون مترمکعبی گاز در هر روز به دلیل رشد مصرف، پیش بینی می شود در صورت عدم توافق ترکیه با درخواست ایران گاز صادراتی به ترکیه بیش از یک ماه در فصل زمستان قطع شود.
ترکیه سال گذشته توافقنامه ای مقدماتی با تهران امضا کرد که هدف آن انتقال گاز طبیعی از ایران و ترکمنستان به اروپا از طریق خاک ترکیه بود. توسعه سه میدان گازی در ایران نیز جزء آن معامله بود.
در این بین با آنکه قرار بود در سفر اخیر احمدی نژاد به این کشور این قرارداد به امضا برسد اما به دلیل فشارهای آمریکا این امر محقق نشد و رئیس جمهوری دست خالی به کشور بازگشت. این مواضع جدید طرف ترکیه ای درحالی مطرح شده است که پیشتر وزیر انرژی ترکیه با رد فشارهای آمریکا در خصوص همکاری انرژی با ایران، اعلام کرده بود آنکارا قصد دارد قراردادهای گازی خود با ایران را ظرف یک ماه نهایی کند.
حلمی گولر تاکید کرده بود فعالیت های فنی درخصوص توافقات انرژی در دست انجام است. ما ظرف دو هفته آینده به ایران سفر می کنیم که در این سفر وزیر امورخارجه نیز همراه من خواهد بود و تلاش های خود را برای نهایی کردن پروژه ها ظرف یک ماه متمرکز می کنیم.
–
قراردادهای ما چگونه است
براساس قراردادهای بیع متقابل سرمایه گذاران خارجی پس از اجرای فاز توسعه میادین مسوولیت فعالیت را به ایران واگذار می کنند و برای چند سال دریافت هایی را از محل تولید میدان برای جبران سرمایه گذاری خود دریافت می کنند.
در عین حال مدیر امور حقوقی شرکت ملی نفت ایران از ضرورت اصلاح قراردادهای نفتی و گازی کشور خبر داد و خاطرنشان کرد: «با توجه به حجم زیاد قراردادهای توسعه بالادستی و پایین دستی در وزارت نفت، این نیاز احساس می شود که قراردادها را با توجه به تغییر و تحولات جهانی تطبیق دهیم. در حال حاضر در بخش بالادستی که حجم زیادی از سرمایه گذاری ها را به خود داده است توانسته ایم پیمانکاران متعدد داخلی و خارجی را جذب کنیم و لازم است قراردادها نیز به روز باشند تا بتوانیم پروژه های صنعت نفت را با شرح کار توافق شده پیش ببریم.»
وی با اشاره به اصلاح قراردادهای بیع متقابل تاکید کرد: «اصلاحات انجام شده استفاده از بیشتر امکانات و ساخت داخل را به همراه داشته و تمهیداتی اندیشیده تا در قراردادهای بیع متقابل با توجه به تغییرات بازار با انجام مطالعات فنی، اقتصادی و مهندسی، مناقصه هایی انجام شود تا شرکت ملی نفت حضور فعال در تنظیم اسناد مناقصه ها، بررسی های فنی و مالی و بازگشایی پاکات پیشنهادها انعطاف هایی را داشته باشد و در چارچوب این مناقصه ها قیمت نهایی قرارداد تعیین شود.»