بی بی سی :
محمود احمدی نژاد، رئیس جمهور ایران، در نخستین اظهار نظر درباره جنگ گرجستان و روسیه گفته است که دولت گرجستان نباید مسایل داخلی و اختلافات با همسایه اش را از طریق نظامی دنبال می کرد چرا که می توانست به نحو بهتری صحنه را مدیریت کند تا به درگیری نینجامد.

آقای احمدی نژاد گفته که البته این بدان معنا نیست که ما عمل روسیه را تایید می کنیم اما همه می دانند که بالاخره مدیریت اصلی درگیری های اخیر، در دست گرجستان بود.

جنگ چهار روزه میان روسیه و گرجستان در پی اقدام نظامی گرجستان و پاسخ روسیه به این کشور آغاز شد. روسیه برای بازپس گرفتن منطقه، وارد مناطق جدایی طلب گرجستان شد.

اظهارت آقای احمدی نژاد صریح ترین موضع گیری ایران در خصوص جنگ در منطقه اوستای جنوبی است که از موضع روسیه حمایت می کند.

به این ترتیب تهران در شرایطی که کشورهای اروپایی و آمریکا از موضع گرجستان در جریان جنگ چهار روزه حمایت می کنند و روسیه را متجاوز به گرجستان می خوانند، پشت سر مسکو قرار گرفته است.

انگیزه تهران از اتخاذ چنین موضعی به آسانی قابل تشخیص است.

جمهوری اسلامی در شرایطی که تحت فشار های جهانی برای تعلیق غنی سازی اورانیوم قرار دارد و احتمال آماده شدن قطعنامه تازه علیه تهران پس از تعطیلات تابستانی در اروپا وجود دارد و در شرایطی که روسیه در ماجرای جنگ تنها مانده است، با این کشور همراه شده است.

از دیدگاه تهران، پاسخ روسیه به این عمل جمهوری اسلامی می تواند منجر به جلوگیری از صدور قطعنامه جدید در شورای امنیت علیه تهران شود.

اما آیا روسیه انتظار ایران را برآورده خواهد کرد یا عمل جمهوری اسلامی را که از حمله این کشور به گرجستان تلویحا دفاع کرده بی پاسخ می گذارد؟ پاسخ روسیه چه خواهد بود؟

این احتمال که روسیه به ایران پاسخ خشنود کننده ای بدهد وجود دارد. اما شاید هم این پاسخ، هدیه مورد انتظار ایران نباشد.

الکساندر سادوفنیکوف، سفیر فدراسیون روسیه در ایران، همزمان با موضع گیری رئیس جمهور ایران، در گفتگو با خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی (ایرنا)، گفته که روسیه نیروگاه بوشهر را آغاز سال ۲۰۰۹ میلادی تحویل می دهد و برق این نیروگاه وارد مدار ایران می شود.

سفیر فدراسیون روسیه همچنین گفته که کشورش درباره دریای خزر و دیگر مسایل قفقاز با ایران همفکری دارد.

از دیدگاه ایران راه اندازی نیروگاه اتمی بوشهر، یک موضع “حیثیتی” است و اگر این نیروگاه در میان کشمکش جمهوری اسلامی و جامعه جهانی راه اندازی شود، می تواند به استدلال تهران در نیاز به سوخت اتمی و پرهیز از تعلیق غنی سازی اورانیوم کمک کند.

در بحث دریای خزر نیز روابط دو کشور هرگاه به هم نزدیک شده، بر رای دیگر کشورهای ساحلی نیز اثر گذاشته است. چنانکه تا پیش از اجلاس سران کشورهای دریای خزر در عشق آباد ترکمنستان، روسیه و ایران از ایده استفاده مشترک از بستر و منابع زیر آب دریا حمایت می کردند.

روسیه از ابتدا از چنین سیاستی پیروی می کرد اما با عقد قراردادهای سه جانبه میان روسیه، قزاقستان و جمهوری آذربایجان و قرارداد دوجانبه میان ترکمنستان و جمهوری آذربایجان که اختلاف نظر بر سر حوزه نفتی بزرگی در خزر را کاهش می دهد، روسیه که تنها حامی دیدگاه ایران در تعیین رژیم حقوقی دریای خزر بود به سه کشور دیگر پیوست.

از این زمان ، موضع ایران در بحث های حقوقی دریای خزر، موضع ضعیفی شد که هیچ یک از کشورها به طور کامل از آن حمایت نکردند.

از این رو حمایت روسیه از تهران در مذاکرات مربوط به دریای خزر برای جمهوری اسلامی ارزشمند است.

اما درباره مهمترین خواسته ایران که جلوگیری از صدور قطعنامه جدید در شورای امنیت است، مسکو چه سیاستی دارد؟

آقای سادوفنیکوف سفیر روسیه در تهران می گوید که روسیه هرگز به دنبال قطعنامه جدید علیه ایران نیست.

پاسخ نماینده دولت روسیه در جمهوری اسلامی بسیار دیپماتیک و در واقع کشدار است. این کشور گفته که “روسیه هرگز به دنبال قطعنامه جدید علیه ایران نیست” که این جمله ضرورتا به معنای جلوگیری مسکو از صدور قطعنامه جدید نیست.

روسیه از سه قطعنامه ای که تاکنون در شورای امنیت تصویب شده، حمایت کرده اما هیچگاه پیش نویس این قطعنامه را ننوشته یا مبتکر شکل گیری قطعنامه جدید نبوده است اما به تمامی قطعنامه ها نه رای نفی که ممتنع هم نداده است.

به این ترتیب ایران تنها به نقش روسیه در تعدیل پیش نویس قطعنامه های سازمان ملل بسنده کرده و از اینکه این کشور طراح قطعنامه نبوده، در واقع خشنود بوده است.

برخی کارشناسان معتقدند روسیه به دلیل موقعیت سیاسی اش در جهان از نفوذ ایران بر کشورهای آسیای میانه و قفقاز می تواند استفاده کند. برای همین در رقابتی که مسکو با غرب برای قدرتنمایی از خود نشان می دهد، به طور طبیعی چنین سیاستی را درقبال ایران خواهد داشت و نیازی به چنین هزینه ها و موضع گیریهایی از سوی ایران نیست.

به عبارتی دیگر این سیاست، به روسیه امکان می دهد تا با برگ ایران در مقابل غرب، رفتار کند و همواره مهره ای برای برنده شدن در اختیار داشته باشد. به این ترتیب ایران را با امتیازات کوچک از خود خشنود می کند و غرب را با دادن امتیاز بر سر ایران راضی نگه می دارد.

در این چارچوب می توان گفت که برای مسکو ایستادگی بر سر مناطقی همچون گرجستان که عمق استراتژیک کرملین است، مهم می شود و نه مساله هسته ای ایران و مواضع ایران (مثلا در خصوص گرجستان). در این حالت ایران ضرورتا از این کمک خود منفعتی در خصوص برنامه اتمی بدست نمی آورد.