بی‌بی‌سی: نخستین واکنش خارجی به خبر حمله نظامیان آمریکا به خاک سوریه از طرف ایران صورت گرفت.

حسن قشقاوی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست هفتگی خود ضمن تقبیح اقدام نظامی آمریکا در خاک سوریه، تاکید کرد: “هر گونه تجاوز و نقض حاکمیت ملی کشورها را که منجر به کشتار افراد بی گناه شود، محکوم می کنیم و برای ما قابل قبول نیست.”

به گفته مقام‌های سوریه، چهار هلیکوپتر ارتش آمریکا با ورود به عمق هشت کیلومتری خاک سوریه از مرز عراق، اهدافی را مورد حمله قرار دادند که منجر به کشته شدن هشت غیر نظامی شده است.

در پی این حادثه، وزارت امور خارجه سوریه، کاردار سفارت آمریکا در دمشق را برای ادای توضیحات فرا خواند و وابسته فرهنگی سفارت سوریه در لندن نیز بر حق کشورش برای پاسخ به حمله آمریکا تاکید کرد.

مقام‌های پنتاگون هنوز در باره این حمله، موضع گیری نکرده‌اند، اما برخی خبرگزاری‌ها به نقل از یک افسر آمریکایی گزارش داده اند که هدف حمله هلیکوپترهای آمریکایی، یک شبکه تدارکاتی مربوط به جنگجویان خارجی فعال در عراق بوده است.

آمریکا معمولا سوریه را به عدم جلوگیری از ورود جنگجویان انتحاری خارجی از مرز این کشور به عراق متهم کرده است، اتهامی که در ماه های اخیر و پس از تصمیم سوریه به بازگشایی سفارت خود در بغداد کم رنگ تر شده بود.

با این حال، حمله نظامی آمریکا به خاک سوریه که نخستین اقدام از این نوع پس از سقوط رژیم صدام حسین در سال ۲۰۰۳ محسوب می‌شود، ممکن است نشانه‌ای از سیاست تازه دولت جورج بوش رییس جمهور آمریکا در دو ماه پایانی دوره ریاست جمهوری او باشد.

در ماه های گذشته، ارتش آمریکا بدون توجه به مخالفت دولت پاکستان، مناطق قبیله نشین این کشور را که به صورت پایگاه نیروهای طالبان در آمده، از خاک افغانستان هدف گرفته است.

به باور آمریکا، نیروهای طالبان با استفاده از خاک پاکستان حملات خود را علیه نیروهای ناتو در افغانستان تشدید کرده‌اند و بدون حمله به پایگاهای آنان در پاکستان، نمی‌توان کمکی به استقرار آرامش در افغانستان کرد.

به نظر می‌رسد حمله هلیکوپترهای نظامی آمریکا به سوریه از خاک عراق نیز نوعی تکرار همان سیاستی باشد که کاخ سفید در مرزهای پاکستان و افغانستان در پیش گرفته است.

این سیاست اما اگر قرار باشد به طور جدی در باره عراق اعمال شود، احتمالا بیشتر برای تهدیدی برای ایران خواهد بود تا سوریه.

سوریه در ماه های گذشته علائم روشنی از تمایل خود برای بهبود مناسباتش با دنیای غرب بروز داده است.

هر چند که این علائم رضایت آمریکا را جلب نکرده، اما سبب خروج نسبی دمشق از انزوای بین‌المللی و کاهش اتهام‌های مربوط به حمایت دولت بشار اسد از شورشیان عراقی شده است.

در مقابل، ایران نیز که معمولا از طرف آمریکا و بریتانیا متهم به آموزش و حمایت از برخی گروههای شورشی در عراق بوده، در روزهای اخیر موضع فعالی برای ناکام گذاشتن پیمان امنیتی بین بغداد و واشنگتن در پیش گرفته است.

گرچه مقام‌های رسمی ایران از جمله محمود احمدی نژاد اظهارنظرهای خود را در باره پیمان امنیتی بین عراق و آمریکا تعدیل کرده‌اند، اما مقام‌های آمریکایی بر این باورند که جمهوری اسلامی همچنان برای جلوگیری از امضای پیمان امنیتی تلاش می‌کند.

حتی فرمانده نیروهای نظامی آمریکا در عراق، ایران را به دادن رشوه به نمایندگان مجلس عراق برای ترغیب آنان به مخالفت با پیمان امنیتی متهم کرده، اتهامی که ناخرسندی دولت عراق را در پی داشته است.

به هر حال، نزاع پنهان و آشکار ایران و آمریکا بر سر پیمان امنیتی بغداد – واشنگتن (موسوم به پیمان تعیین وضعیت نیروها) سبب درج گزارش‌های تازه‌ای در مطبوعات غربی در باره آموزش شورشیان عراقی وابسته به مقتدی صدر در خاک ایران شده است.

در سال های اخیر، مقام‌های پنتاگون بارها ایران را به آموزش و مسلح کردن شورشیان شیعه در عراق متهم کرده اند و حتی برخی از افسران آمریکایی مدعی شده اند که مقرهای آموزشی شورشیان عراقی در ایران را شناسایی کرده اند.

در همان دوران، بحث حمله نظامی آمریکا به این مراکز آموزشی بسیار جدی شد، اما با کاهش میزان ناآرامی‌ها در عراق، فرماندهان آمریکایی اذعان کردند که این مساله به دلیل همکاری نسبی ایران صورت گرفته است و از این رو، برنامه احتمالی حمله نیز عملا منتفی شد.

در این میان اما حمله غیر مترقبه ارتش آمریکا به سوریه، می‌تواند بحث اقدام مشابهی علیه ایران را نیز جدی‌تر کند، زیرا به نظر می رسد که دولت آمریکا به شدت نگران انواع تحرکات ایران برای به شکست کشاندن امضای پیمان امنیتی بین بغداد و واشنگتن است.

تغییر موضع ایران در برابر پیمان امنیتی عراق و آمریکا، می تواند صورت مساله را تغییر دهد، اما اگر جمهوری اسلامی به رفتار کنونی خود ادامه دهد، احتمال اقدام نظامی آمریکا علیه برخی از اهداف مرزی ایران، دور از انتظار نخواهد بود بویژه اینکه آقای بوش در روزهای پایانی ریاست جمهوری خود، چیز زیادی برای از دست دادن ندارد.

شاید با درک همین نکته است که نخستین واکنش خارجی به حمله نظامی آمریکا به خاک سوریه بدون هر گونه درنگ، از طرف ایران صورت گرفته است.