بی‌بی‌سی: واکنش مقامات ایران نسبت به پیروزی باراک اوباما نامزد حزب دمکرات در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا محتاطانه بوده است، نکته‌ای که می‌تواند نشانه تردید رهبران جمهوری اسلامی در باره سیاست آقای اوباما در برابر ایران باشد.

حدود یک سال پیش، پس از آنکه نام باراک اوباما به عنوان کاندیدای احتمالی حزب دمکرات آمریکا مطرح شد، محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران با بیان اینکه “برای ما فرقی نمی‌کند که چه کسی به کاخ سفید راه پیدا کند، مهم این است فردی که می‌آید شرایط آمریکا و جهان را خوب درک کند” خاطر نشان کرد که “بعید می‌دانم دستگاه پشت پرده کاخ سفید اجازه دهند که اوباما به کاخ سفید راه یابد، شما مناسبات قدرت در آمریکا را می‌شناسید، آنها در قدرت بسیار خشن عمل می‌کنند و رای مردم آمریکا تضمین شده نیست.”

در واقع مفهوم اظهار نظر آقای احمدی نژاد در باره آقای اوباما این است که وی در آن زمان، کاندیدای حزب دمکرات آمریکا را از جنس دیگر رهبران کاخ سفید نمی‌دانسته و او را به کلی متفاوت از سیاستمداران آمریکا تصور می‌کرده است.

اما در حال حاضر به نظر می‌رسد که آقای احمد نژاد نه فقط نظر خود را در باره آقای اوباما تغییر داده، بلکه نسبت به نوع تاثیری که حضور وی در کاخ سفید می تواند بر مناسبات آمریکا و ایران به جا بگذارد دچار تردید جدی شده است.

چنین تردیدی مختص آقای احمدی نژاد نیست، سایر مسئولان ایرانی نیز ظاهرا هنوز به جمع بندی روشنی از تاثیر پیروزی آقای اوباما بر روابط تهران – واشنگتن نرسیده‌اند و احتمالا منتظر اقدام‌های عملی وی برای داوری در این باره هستند.

این در حالی است که اظهارنظرهای آقای اوباما در باره ایران در ماه های گذشته جای خوش بینی چندانی برای مقام‌های ایرانی در باره تغییر سیاست آمریکا در برابر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی باقی نگذاشته است.

مواضع تند
در حقیقت، آقای اوباما در مبارزات انتخاباتی خود کوشید تا در اتخاذ مواضع شدید علیه دولت ایران، از جان مک کین رقیب جمهوریخواهش عقب نماند و روز به روز از موضع نخستین خود مبنی بر انجام مذاکره با آقای احمدی نژاد فاصله بیشتری بگیرد.

آقای اوباما حتی در بحبوحه مبارزات انتخاباتی خود، به نطق محمود احمدی نژاد در سازمان ملل نیز واکنش نشان داد و با صدور بیانیه‌ای اظهارات رئیس جمهوری ایران را “مشمئز کننده” و “یهود ستیزانه” دانست.

البته رهبران جمهوری اسلامی مانند هر ناظر سیاسی دیگری تقریبا مطمئن هستند که آقای اوباما تحت هر شرایطی، علیه ایران به اقدامی شدیدتر از آنچه از آقای مک کین انتظار می‌رفت دست نخواهد زد و از این جهت، احتمالا آقای اوباما را بر آقای مک کین ترجیح می‌دهند.

با این حال، آقای اوباما از جهات دیگری می‌تواند برای جمهوری اسلامی تهدید کننده تر از آقای مک کین باشد.

واقعیت این است که پیروزی آقای اوباما در انتخابات آمریکا از یک سو، تبلیغات مربوط به وجود نژادپرستی در جامعه آمریکا را خنثی می‌کند و از سوی دیگر، وجهه بین‌المللی ایالات متحده را که در دوران ریاست جمهوری جرج بوش آسیب دیده بود، به شدت بهبود می‌بخشد.

اما هیچ یک از این دو موضوع مورد رضایت نظام جمهوری اسلامی نیست.

تبلیغات
در واقع، جمهوری اسلامی همواره در برابر انتقادهای آمریکا و متحدانش از وضع حقوق بشر در ایران، مشکلات جامعه آمریکا از جمله آنچه را که تبعیض علیه سیاه پوستان این کشور نامیده، به عنوان نقض حقوق بشر در آمریکا مطرح کرده است.

همچنین جمهوری اسلامی، عدم محبوبیت آمریکا در سطح جامعه جهانی را همواره به عنوان همراهی اغلب کشورهای جهان با خود در برابر ایالات متحده معرفی کرده و بدین وسیله افکار عمومی داخلی و حتی منطقه‌ای را تحت تاثیر قرار داده است.

با توجه به این موارد، پیروزی آقای اوباما سلاح تبلیغاتی جمهوری اسلامی علیه آمریکا را به شدت کند می‌کند و این به نوبه خود، بر افکار عمومی داخلی و خارجی تاثیر می‌گذارد.

بدین ترتیب، به نظر نمی رسد که دولت ایران از پیروزی آقای اوباما خشنود باشد، هر چند که در تبلیغات خود از این پیروزی برای بی اعتبار نشان دادن سیاست دولت آقای بوش استفاده خواهد کرد.

رهبران ایران می‌دانند که اگر آقای اوباما سیاست تشدید فشار علیه ایران را در پیش گیرد، با موانع کمتری نسبت به آقای بوش روبه رو خواهد شد و این خود، وضعیتی تهدید آمیز برای ایران محسوب می شود.

از مجموع اظهارنظرهای آقای اوباما و همکارانش نیز چنین برداشت می‌شود که آنها پس از آزمودن مذاکره با ایران در یک دوره کوتاه، چنانچه به هدف اصلی خود مبنی بر تعلیق غنی سازی اورانیوم از طرف ایران دست نیابند، سیاست اعمال فشار علیه ایران را با شدتی بیشتر از دولت آقای بوش در پیش خواهند گرفت.