علل كندي تصميمگيريهاي ارشد در حوزهي ICT كشور چيست؟
ایسنا: به عقيدهي كارشناسان تجربه نشان داده است كه در اجراي طرحها و پروژههاي حوزهي ارتباطات و فنآوري اطلاعات در كشور سابقهي خوبي وجود ندارد و بيشتر آنها متوقف شده و يا با شكست مواجه ميشوند كه اين امر باعث بياعتمادي به طرحهاي كلان حوزهي ICT و وجود حساسيت و در نتيجه كندي در عملكرد و تصميمگيريها در اين حوزه شده است؛ در اين گزارش علل كندي تصميمگيريهاي ارشد از ديدگاه كارشناسان مورد بررسي قرار گرفته است.
به گزارش خبرنگار فنآوري اطلاعات خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، يك عضو هيات علمي دانشگاه دربارهي علل كندي تصميمگيريهاي ارشد در حوزهي IT اظهار كرد: متاسفانه در كشورمان مديران و تصميمگيران در رابطه با حوزههاي فنآوري اطلاعات و مخابرات اطلاعات كافي ندارند.
ناصر يزداني اظهار كرد: متاسفانه در ردههاي ارشد مديريتي و تصميمگيري در حوزههاي مخابراتي و ارتباطاتي فرهنگ مناسبي وجود ندارد، از طرفي فرهنگسازي مناسبي در ردههاي مديريتي انجام نشده و آنها از حساسيت و اهميت اين حوزه آگاهي لازم ندارند، بنابر اين در اين زمينه با كندي مواجه هستيم.
وي با بيان اين كه فرهنگ كاري ما در اين حوزه بسيار ضعيف است، گفت: بايد از متخصصان مربوط به اين حوزه به خوبي استفاده شود و از طرفي عموما مديران سطح بالا در روند طبيعي انتخاب ميشوند و به همين دليل نميتوانند از متخصصان به خوبي استفاده كنند و اين خود از ديگر مواردي است كه مشكل ساز ميشود و به كندي تصميمگيري در اين حوزه منجر خواهد شد.
اين استاد دانشگاه در ادامه تاكيد كرد: فقر علمي و نيروي متخصص در اين حوزه در كشورمان زياد است و از طرفي به دليل نداشتن آگاهي و تخصص كافي، تصميمگيران و مديران مربوطهي آنها نميدانند چه تصميمي بگيرند و چه كارهايي بايد انجام دهند.
ورود تكنولوژي به كشور با دانش فني و انجام مطالعات بر روي آنها همراه نيست
اما يكي از اعضاي هيات علمي دانشگاه در اين باره معتقد است: ايراد وارد بر عملكرد تصميمگيريهاي ارشد در ورود تكنولوژيهاي جديد زماني رخ ميدهد كه هنگام سفارش و به دليل صرفهجويي، از گرفتن دستگاهها و ابزار جانبي خودداري ميكنند و بسياري از امكانات كاربردي را از دست ميدهد.
علياكبر صفوي با اشاره به نبود برنامهي منسجم و از قبل طراحي شده براي ارگانهايي كه تكنولوژي را وارد كشور ميكنند، اظهار كرد: ورود تكنولوژيهاي نو به كشور با دانش فني و انجام مطالعات و تحقيقات بر روي آنها همراه نيست.
به گفتهي او از آثار منفي آن اين است كه تكنولوژي نو ممكن است لزوما براي آينده مناسب نباشد و در جهان در حال ركود باشد اما به كشورهاي جهان سوم نظير كشور ما صادر شود، مثال واضح آن سرويس تلفن همراه است كه تجهيزات صادر شده در 10 سال گذشته از رده خارج شده بود و عمر زيادي نداشت ولي به عنوان تكنولوژي نو وارد كشور شد.
وي ادامه داد: برخورد غلط با تكنولوژي بيشتر در بخش دولتي رخ داده است بخش خصوصي به دليل حساسيت روي مباحث اقتصادي خود با دقت بيشتر عمل ميكند.
صفوي تصريح كرد: در مواردي هم تكنولوژي مناسب وارد كشور ميشود اما به دليل نبود شناخت مناسب در زمان تحويل به شكل مناسبي تحويل داده نميشود همچنين در زمان سفارش دادن به دليل نبود شناخت ابعاد مختلف به خوبي عمل نميشود.
عضو هيات علمي دانشگاه شيراز، شناخت و مطالعه بر روي تكنولوژي را از اهميت بالايي برشمرد و افزود: زماني كه سفارش داده ميشودبه دليل نبود شناخت و مطالعهي مناسب، افراد اطلاع كاملي از سيستم سفارش شده از نظر محتواي مورد نياز ندارند و همين باعث بروز خساراتي در زمان تحويل خواهد شد.
صفوي ادامه داد: گاهي سفارش و تحويل با تمام مطالعات و شناخت كامل انجام ميشود اما به اين دليل كه از آموزش كافي براي پرسنل برخوردار نيست، نتايج خوبي حاصل نميشود؛ به عنوان مثال اگر يك سوپر رايانه سفارش داده شود اما نيروها آموزش استفاده از مزاياي اين نوع سيستم را نداشته باشند در حد يك رايانهي معمولي از آن بهره ميبرند.
صفوي گفت: زماني كه تلفن همراه را وارد كرديم، بايد مطالعه روي سبكهاي مدرن صورت حساب را انجام ميداديم و شرايط استفاده از اين نوع تكنولوژي را در نظر ميگرفتيم چرا كه ما با فاصلهي چند ساله نسبت به تكنولوژي تلفن همراه در دنيا گام برميداريم، پس بايد با چشم باز و در نظر گرفتن تجربههاي ساير كشورها حركت كنيم.
وي پيشرفت ضربههاي وارد شده بر تكنولوژيهاي جديد وارداتي را شتابزدگي در تصميمگيريهاي ارشد دانست و تصريح كرد: تاخير در حد منطقي كم خطرتر از شتابزدگيهاست و ضربههاي موجود به دليل تصميمهاي عجولانه است.
به گفتهي او در تاخير تصميمگيري ارشد، ممكن است بخش خصوصي به دلايل نگاه اقتصادي برروي تكنولوژيها، بدون در نظر گرفتن استانداردها و قانونهاي نظارتي به واردات آنها اقدام كند؛ بخش تحقيقات بايد سالها از بخش خصوصي و دولتي جلوتر گام بردارد و اين كار با اتصال به مراكز تحقيقاتي بينالمللي امكانپذير خواهد شد، اين مراكز بايد كاملا خصوصي باشند زيرا تجربهي مراكز تحقيقاتي دولتي با شكست همراه بود.
تصميمگيران در حوزههاي IT از توانمنديهاي كامل اين حوزه برخوردار نيستند
به گفتهي يك عضو هيات علمي دانشگاه، تصميمگيران در حوزههاي IT و مخابراتي از توانمنديهاي كامل دنياي IT برخوردار و آگاه نيستند و همين امر باعث شده كه در تصميمگيريهايشان كندي به وجود آيد.
اصغر مهاجري با اشاره به كندي تصميمگيريهاي ارشد در حوزههاي IT و مخابراتي و با بيان اين كه مديران ارشد در ردههاي تصميمگيري در حوزهي IT، جامعهپذيري، علمي نشده و فنآوري اطلاعات در باور آنها نفوذ نكرده است اظهار كرد: نگاه اين تصميمگيران به دنياي IT از سر تكليف و وظيفه است و به اينگونه كارها نيز به صورت عادي و انجام وظيفه نگاه ميكنند در صورتي كه اين ديدگاه صحيح نيست.
وي گفت: توانمنديهاي مديريتي IT به عنوان يك حلقهي بين بخشي ميان دنياي IT و ديگر فضاها پويا و به روز نيست و به عبارت ديگر دنياي مجازي كه خود بنياد يك ارتباط به روز و پوياست، فاقد يك ارتباط پويا و هوشمندانه است.
او تاكيد كرد: در دنياي IT يك سيستم خبره، آگاهساز و هوشمند كه اهالي حوزهي تصميمگير IT را به روز كند، وجود ندارد و ميتوان گفت سكانداران دنياي IT از فضاهاي واقعي و اجتماعي IT كم خبرند.
اين استاد دانشگاه تصريح كرد: زماني كه فرهنگي وارد ميشود، اين فرهنگ به دو صورت مادي و معنوي ورود پيدا ميكند كه واردكنندهي آن بايد فرهنگ مرتبط با آن را توليد كند زيرا اگر فرهنگ مادي تكنولوژي و فنآوري را وارد كرده اما فرهنگ معنوي را متناسب با آن توليد نكنيم با برخورد فرهنگي مواجه ميشويم.
مهاجري با بيان اينكه اين اتفاق در ارتباط با IT و مجموعهي فنآوري رخ داده است گفت: يعني بخش مادي IT وارد شده اما نتوانستيم فرهنگ معنوي را در جامعه ايجاد كنيم و در صورت وقوع اين اتفاق دچار آسيب، مشكلات و دوگانگي خواهيم شد و به نبود توانمندي در حوزهي مديريت آن دچار ميشويم.
در اجراي پروژههاي IT در بدنهي اجرايي با مشكل مواجهيم
يك كارشناس فنآوري اطلاعات گفت: در برخي مواقع شاهديم كه بعد از گرفتن تصميمات مورد نياز در ردههاي ارشد مديريتي، اجراي آن در بدنهي اجرايي با مشكل مواجه ميشود و مديران مياني و متوسط در اجراي برنامههاي ICT با كندي عمل ميكنند.
احمد غلامزاده با اشاره به بحث كندي تصميمگيريهاي ارشد در حوزههاي ICT، مخابراتي و ارتباطي اظهار كرد: بيشترين مشكل در سيستم و نظام اداري ماست كه هميشه در تصميمگيريها با كندي مواجهيم و هماهنگيها نيز به سختي صورت ميگيرد و به دليل وجود مشكلات اصلي در سيستم اداري كشورمان بخش خصوصي نتوانسته آن طور كه بايد و شايد در اين حوزه به خوبي فعاليت كند.
وي فرهنگسازي و آگاهي مديران ارشد از حوزههاي فنآوري اطلاعات و ارتباطات را از جمله معيارهاي مهم در اين رابطه برشمرد و گفت: نبود فرهنگسازي مناسب و كافي از مواردي است كه تصميم گيريها را با كندي مواجه ساخته و باعث شده در زمان مناسب نتوانيم نتيجهي مورد نظر را به دست آوريم.
وي منضبط كردن سيستم اداري در كشور و سريعتر عملياتي كردن برنامهها را از عواملي برشمرد كه بايد به آن توجه كرد و گفت: بايد تمهيدات لازم را در مورد آن انديشيد و از طرفي فرهنگسازي مناسب و دادن آگاهي به مديران از حوزههاي فنآوري اطلاعات و ارتباطاتي از ديگر مواردي است كه در اين زمينه بايد به آن توجه شود
مديران ارشد حوزهي IT و تصميمگيران وارد اين حوزه نشده و يا به ظاهر وارد شدند
اما يكي ديگر از كارشناسان فنآوري اطلاعات معتقد است: مديران ارشدي كه در حوزهي IT تصميمگيري ميكنند وارد اين حوزه نشده و يا به ظاهر وارد شدند؛ از بزرگترين دلايل اين امر نبود فرهنگسازي است.
محمد كامبد با بيان اين كه متاسفانه در كشورمان در بحث تصميمگيريهاي ارشد در حوزههاي استفاده از تكنولوژي IT و ارتباطات با كندي همراه است، اظهار كرد: اگر بحث كندي تصميمگيري مطرح شود بايد ديد كه مقياس و مقايسهاي كه انجام ميشود با كدام كشورها است و بايد به اين توجه شود كه سطح حركتمان را در اين زمينه با كدام كشورها ميسنجيم.
كامبد با بيان اين كه به تجهيزات سختافزاري در سازمانها و وزارتخانهها نگاه سنتي وجود دارد و بسياري از مديران هنوز نتوانستهاند با تكنولوژيهاي جديد ارتباط برقرار كنند، تصريح كرد: تجهيزات نوين الكترونيكي در سازمانها و وزارتخانهها وارد شدند و در بسياري از آنها كارتابلهاي الكترونيكي نيز وجود دارد اما به اين خاطر كه اين اقدامات بدون فرهنگسازي انجام شدند بين سيستمهاي سنتي و جديد تداخل به وجود آمده و در سازمانها بهگونهاي عمل ميشود كه مشخص نيست سنتي است يا جديد.
وي تصريح كرد: خيلي از شركتهاي سودجو، نرمافزارهاي خود را به قيمت بالايي براي الكترونيكي كردن فعاليت سازمانها و وزارتخانهها ميفروشند و بسياري از پارادوكسها را براي سودجويي بيشتر در آن در نظر ميگيرند؛ متاسفانه اينها محصولاتي نيست كه در سطح استاندارد كشورهاي ديگر باشد، بنابراين اين گونه اقدامات باعث ميشود ديد مديراني كه در ردههاي بالاتر تصميمگيري ميكنند نسبت به اينگونه نرم افزارها و به طور كلي تكنولوژيهاي جديد بد شود.
او در ادامه گفت: اينگونه كارها ديد مديران را نسبت به ابزار تكنولوژي تغيير داده و در آنها بياعتمادي به وجود ميآورد و مدير مربوطه به اين نتيجه ميرسد كه بهتر است از روش سنتي و با هزينهي كمتر و امنيت بيشتر استفاده كنند، در نتيجه اين كار باعث كندي تصميمگيراني ارشد در حوزهي ICT ميشود.
كامبد گفت: متاسفانه مراجع ذيصلاحي وجود ندارد كه كنترل دقيقي در امور مربوط به توليد نرمافزارها را انجام دهد و استانداردهاي مشخصي را براي نرمافزارها تهيه كند.
به دليل نامشهود بودن توليدات حوزهي فنآوري به آن توجه چنداني نميشود
اما مدير فنآوري اطلاعات شركت ملي نفت گفت: توليداتي كه در حوزهي فنآوري اطلاعات و تكنولوژيهاي جديد ارتباطي انجام شود به دليل نامشهود بودن، ماهيتي دارند كه توسط مديران ارشد و تصميمگيران ديده نميشود، بنابراين به آن توجه چنداني نميشود.
حسين طالبي اظهار كرد: سيستمهاي فنآوري اطلاعات اگرچه مهمترين موتور حركت در كشورها محسوب ميشود اما مظلوم ترين بخش در كل فعاليتهاي موجود در سازمانها و در كل كشور است، علت آن هم اين است كه اصولا فنآوري اطلاعات و محصولات آن نامشهود است و ديده نميشود.
عضو شوراي عالي انفورماتيك ادامه داد: براي تهيه و توليد يك نرمافزار خاص ممكن است يك تيم 15 نفره به مدت دو سال بر روي آن فعاليت كنند و در نهايت همهي اطلاعات به دست آمده را بر روي يك CD در اختيار مدير مربوطه قرار دهند كه ممكن است اين CD هزينه يك ميليارد توماني را در برداشته باشد، اما درك اين موضوع براي مديران و در واقع تصميمگيران ارشد مشكل است كه اين ميزان بودجه را براي تهيه يك CD اختصاص دهند.
مدير فنآوري اطلاعات شركت ملي نفت، گفت: از طرفي در دولت و مجلس نيز بودجهي كمي به مباحث فنآوري اطلاعات اختصاص داده ميشود در صورتي كه براي جاده سازي و يا ايجاد كارخانهي ذوب آهن كه ارزش افزودهي بسيار كمتر و شايد در حد يك صدم توليدات نرمافزاري دارد، بودجههاي خوبي اختصاص داده شده و مورد حمايت قرار ميگيرند.
طالبي گفت: به اعتقاد من بايد اطلاعرساني بسيار قوي و مناسبي براي مديران ارشد در زمينهي مباحث IT و تكنولوژيهاي جديد اين فنآوري انجام شود، زيرا توليد نرمافزار باعث توسعهي سريع سازمان و توسعه و جهش در كشور خواهد شد و از طرفي ارزش افزوده بسيار بالاتر از توليدات صنعتي دارد.
نسبت به طرحهاي IT كشور بي اعتمادي وجود دارد
يك كارشناس فنآوري اطلاعات گفت: سابقهي خوبي در طرحها و پروژههاي حوزهي IT در كشور نداريم و بيشتر آنها متوقف شده و يا با شكست مواجه ميشوند كه اين خود باعث بياعتمادي به طرحهاي كلان IT و وجود حساسيت و كندي عملكرد در تصميمگيريهاي ارشد نسبت به آنها شده است.
حميد بقايي با بيان اين كه عمده پرورژههاي IT كه در سطح كشور موفق بودند، اجرا نشده و يا در مرحلهي اجرايي متوقف شدهاند، اظهار كرد: عمدهي مشكل اين است كه غير از اين كه بايد به بخش فني پروژههاي نرمافزاري توجه كرد بايد به حوزهي اجتماعي آن توجه نشان داد؛ بايد به مسائل فرهنگي و حوزههاي اجتماعي و نرمافزاري سيستمهاي انفورماتيكي نيز توجه شود.
اين كارشناس اعتبارات سنگين طرحهاي IT را از ديگر مواردي دانست كه در كندي و ديركرد تصميمگيريها موثر است، گفت: ناهماهنگي فراوان بين حوزههاي مرتبط و فعال در اين بخش از ديگر موارد قابل توجهي است كه در تصميمگيريهاي ارشد مشكل ساز ميشود و آن را با كندي مواجه ميسازد.
به اعتقاد وي توجه و اهميت دادن به مباحث اجتماعي و فرهنگي طرحهاي IT علاوه بر مباحث فني ميتواند تصميمگيريها را در ردههاي ارشد مديريتي تسريع بخشد؛ در برخي مواقع شاهديم كه بعد از تصميمگيري در مورد موضوعي در لايههاي پايين مديريتي و در بدنهي اجرايي كارها و پروژههاي فنآوري اطلاعات متوقف ميشود كه به اين موضوع نيز بايد توجه شود.
مشكلات اداري و تشكيلاتي از مهمترين دلايل كندي تصميمگيريها است
سعيد صادق پور- كارشناس فنآوري اطلاعات – يكي از مهمترين مشكلات در رابطه با كندي تصميمگيريهاي ارشد در حوزههاي فنآوري اطلاعاتي و ارتباطي، مشكلات اداري و تشكيلاتي است زيرا هميشه در اين حوزه اينگونه تصميمگيريها با مشكل رو به رو است.
صادقپور اظهار كرد: شرح اهداف و وظايف سازمانها در رابطه با پروژههاي فنآوري اطلاعات، مخابرات و ارتباطات مشخص و شفاف نيست، اگر اين موضوع مشخص شود، طبيعتا بسياري از مشكلات در اين رابطه حل خواهد شد.
وي گفت: با وجود مصوبهها و قانونهايي كه در اين حوزه وجود دارد اما متاسفانه در اجراي تصميمگيريهاي مديريت ارشد با كندي رو به رو هستيم و از طرفي در كشورمان مشخص نيست كه تفكيك وظايف سازمانهاي مربوط در كشورمان به چه صورتي بوده و به كدام شورا مربوط است.
به اعتقاد وي مشكل اصلي كشورمان در حوزهي فنآوري اطلاعات در حوزهي تصميمگيري و مديريت ارشد جامعه نيست بلكه وقتي تصميمي گرفته ميشود، در بخش مديران مياني و پاييني و به تعبيري در بدنهي اجرايي مشكل به وجود ميآيد و همين عامل موجب ميشود تا تصور كنيم در تصميمگيريهاي ارشد در حوزههاي IT و ارتباطي با كندي مواجه هستيم.
صادقپور، با تاكيد بر اين كه نبايد عامل فرهنگ و فرهنگسازي در بخش مديريت ارشد را در رابطه با اين موضوع فاكتور مهمي دانست گفت: بايد فرض را بر اين بگذاريم كه فرهنگسازي در اين حوزه بايد سالها پيش در بخش مديريت و تصميمگيريهاي ارشد جامعه انجام ميشد و قاعدتا اگر اين قشر فرهنگپذير بودند بايد تا كنون در اين زمينه آگاهيهاي لازم را به دست ميآورند.
استفاده از IT در كشورامري لوكس و تشريفاتي محسوب ميشود
اما يك كارشناس معتقد است: جا افتادن فرهنگ استفاده از تكنولوژيهاي جديد ارتباطي در سطح مديريتهاي كلان جامعه و به دنبال آن تصميمسازيهاي ارشد به زمان زيادي نياز دارد.
محمدباقر اثنيعشري اظهار كرد: متاسفانه هنوز در جامعهي ما استفاده از تكنولوژيهاي نوين ارتباطي و فنآوري اطلاعات جايگاه خود را به دست نياورده و استفاده از ابزار IT امري لوكس و تشريفاتي محسوب ميشود.
وي افزود: با توجه به اين كه بعضا در استفاده از تكنولوژيهاي IT و مخابراتي تجربيات منفي وجود داشته، اين موضوع باعث شد كه يك نگرش منفي در استفاده از اين فنآوريها وجود داشته باشد در صورتي كه اگر مديران و تصميمگيران ارشد جامعه از اثرات مثبت استفاده از IT آگاهي داشته باشند، هيچ وقت از آن غافل نخواهند شد و در تصميمگيريهاي خود در اين حوزه دقت و توجه بيشتري خواهند داشت.
اين كارشناس با بيان اين كه عمر مديريتها در كشور ما و در سازمانهاي مختلف بسيار كوتاه است، گفت: بسياري از مديران با توجه به دوران كوتاه مديريتي خود نميخواهند سختي بكشند و هزينههايي كه ثمرات و بازده آن به زمان زيادي نياز دارد را انجام دهند و تلاش ميكنند امور در دوران مديريتي خود به نتيجه برسد.
اثنيعشري تاكيد كرد: در كشور ما و در سازمانهاي مختلف در زمان پيادهسازي تكنولوژيهاي جديد ارتباطي حساسيت و بيتوجهيهاي زيادي انجام ميشود و در سازمانها استفاده از اين تكنولوژيها و از جمله انجام مكاتبات از طريق ايميل بسيار سخت است، بنابراين در تصميمگيريها نيز در اين زمينه به سختي عمل ميشود.
باور نداشتن تكنولوژيهاي جديد فنآوري اطلاعات كندي به همراه دارد
يك كارشناس فنآوري اطلاعات گفت: باور نداشتن تكنولوژيهاي جديد فنآوري اطلاعات و اثرات آن به كندي حركت و توسعهي آن در اين زمينه منجر ميشود.
جاويد شهرياري گفت: اگر اين باور باشد كه IT يك ابزار است و به اين موضوع اعتقاد قلبي ايجاد شود، امكان ندارد كه به اين حوزه و برنامهريزي و سرمايهگذاري در آن بيتوجهي نشان داده شود.
وي با اعتقاد بر اين كه تصميمگيريهاي ارشد در بهكارگيري تكنولوژيهاي جديد در بخشهاي IT و حوزههاي مختلف با كندي همراه است، گفت: هر چه در اين راه و مباحث مرتبط با حوزهي فنآوري اطلاعات هزينه صرف شود، بازده سريعتري خواهد داشت و همه مشكلاتي كه در زمينهي تصميم گيريهاي ارشد مديريت جامعه داريم به نبود باور اين موضوع مربوط است.
وي معتقد است: در برخي اوقات شايد به صلاح نباشد كه همهي افراد به اطلاعات دسترسي داشته باشند كه اين نبود دسترسي به اطلاعات انجام امور را در اين حوزه با كندي رو به رو ميكند.
او با تاكيد بر اين كه IT يك ابزار است و نبايد به آن به عنوان يك هدف نگاه شود، گفت: ما بايد در ابتدا هدفي تعريف كرده و براي دستيابي به آن هدف، ابزارهايي را تعريف كنيم كه در اين مسير استفاده از تكنولوژيهاي جديد ارتباطي در همهي حوزههاي IT مخابرات و ارتباطات بسيار موثر و مفيد بوده و كارها را تسريع ميكند.
به گفتهي وي در حال حاضر سازمانها و مراكز مختلفي در زمينهي پرداخت وام به فعالان و علاقه مندان فعاليت ميكنند در صورتي كه اين وام سود چنداني براي IT كشور نخواهد داشت و به جاي اين وام بهتر است در سازمانهاي مختلف مركزي ايجاد شود كه به توليد كار و اشتغالزايي در اين حوزه بپردازد و پروژه تعريف كنند تا با تعريف پروژه كار هم تعريف شود.
پیام برای این مطلب مسدود شده.