انتقاد فريدون جنيدي از واژههاي مصوب فرهنگستان: كسي را نميتوان پيدا كرد كه به ساندويچ بگويد درازلقمه
ایسنا: فريدون جنيدي از واژههاي مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسي انتقاد كرد.
اين شاهنامهپژوه و استاد زبانهاي باستاني با حضور در غرفهي خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) در نمايشگاه مطبوعات و خبرگزاريها، در گفتوگويي با خبرنگار ايسنا خاطرنشان كرد: در كشوري كه داراي كهنترين فرهنگهاي جهان است و يكي از كهنترين زبانهاي جهان را با ريشههاي بسيار عميق در اختيار دارد، اين مايهي سرافكندگي است كه چنين واژههايي پديد ميآيد.
او به انتخاب برخي واژهها از سوي فرهنگستان اشاره كرد و گفت: 70 سال است كه مردم به جاي واژهي «آلرژي»، «حساسيت» را استفاده ميكنند. فرهنگستان هم همين واژه را مصوب ميكند؛ اما اگر قرار است واژههايي را كه مردم ميگويند، مصوب كنيم، ديگر وظيفهي فرهنگستان چيست؟ در حاليكه ما به جاي واژهي «حساسيت» يا «آلرژي»، در فارسي، « انگيزش» را داريم و ميتوان از اين واژه كه فارسي است، استفاده كرد.
جنيدي در ادامه خاطرنشان كرد: اگر قرار بود انتخابهاي مردم را تصويب كنند كه مردم بدون تصويب آنها هم همان واژهها را استفاده ميكردند و به تأييد آنها لزومي نبود و چرا روزها و ماهها وقت و هزينهي كشور را گرفتهاند؟
اين پژوهشگر افزود: ما در گذشته، خوراكي داشتهايم كه به آن «بزمآورد» ميگفتند. براي پخت اين خوراك، گوشت را با ادويه ميپختند و درون نان تنك (لواش) ميگذاشتند كه شبيه ساندويج امروزي است و آن را براي اينكه گاز نزنند، تكه تكه ميكردند؛ زيرا گاز زدن اهريمني بوده و مفهوم اجتماعي منفي داشته است. حالا فرهنگستان براي كشوري كه هزار سال پيش، «بزمآورد» داشته است، در برابر «ساندويچ»، «دارازلقمه» را تصويب ميكند، كه هيچ فردي در سراسر ايران اين واژه را استفاده نميكند. اين نشانهي بيمطالعه بودن و ناآشنايي است.
او همچنين به واژهي «نورتاب» به جاي «آباژور» كه توسط فرهنگستان تصويب شده است، اشاره كرد و گفت: همهي چراغها نور ميتابانند؛ چرا براي «آباژور»، «نورتاب» را تصويب كردهاند؟ «آباژور» نام ويژهاي است و بايد نام ويژهاي هم داشته باشد.
جنيدي در ادامه به واژهي «خوشاب» به معناي «كمپوت» اشاره كرد و گفت: اين واژه ريشههاي درستي دارد؛ زيرا در خراسان ميوه را با زعفران ميپختند و اينگونه آن را حفظ ميكردند؛ اما برخي ميگويند «خوشاب» به «كمپوت» ربطي ندارد، كه اين به علت ناآگاهي آنهاست.
او همچنين با اشاره به واژهي «ايوار» براي «غروب»، گفت: اين واژه در زبان كردي هم وجود دارد و در شعرهاي آنها هم آمده است، حتا واژهي «evening» هم از آن گرفته شده است؛ اما آنها ميگويند اين لغت ريشه ندارد؛ در حاليكه مردم آن را پذيرفتهاند.
جنيدي دربارهي استفادهي مردم از واژههاي مصوب فرهنگستان، اظهار كرد: وقتي كسي كه صلاحيت ندارد، در مورد واژهها حرف ميزند و واژههايي را كه ريشه ندارد، تصويب ميكند، مردم هم از آن استقبال نميكنند. هيچكس را نميتوان پيدا كرد كه به «ساندويچ» بگويد «درازلقمه».
او همچنين دربارهي فارسينويسي افزود: ما تلاش كردهايم كه در بنياد نيشابور اين كار صورت بگيرد و ميدانم كه كار بنياد نيشابور بيشتر مورد توجه مردم قرار ميگيرد.
پیام برای این مطلب مسدود شده.