بی‌بی‌سی: گفته می شود که رويکرد نيروی انتظامی با جشن های چهارشنبه سوری امسال متفاوت از گذشته است
مراسم چهارشنبه سوری که از جشن های باستانی ایرانیان محسوب می شود و طی ۲۸ سال مورد سرزنش جمهوری اسلامی قرار داشته است، در شرایط متفاوتی از سال های گذشته برگزار می شود.
فرمانده پلیس پایتخت در تهران اعلام کرده از برگزاری این جشن استقبال می کند و نیروی تحت امرش با جوانان و مردمی که در خیابان و در محدوده محل زندگی شان آتش روشن می کنند و به شادی می پردازند، برخوردی نخواهد کرد.

در سالهای گذشته کمیته های انقلاب و سپس نیروی انتظامی که جایگزین آن شد با برگزاری این مراسم که ریشه در آیین مهر ایرانیان باستان دارد برخورد می کردند. گرچه برگزاری مراسم چهارشنبه سوری مطابق قوانین جمهوری اسلامی جرم محسوب نمی شود اما با دیدگاه حاکم که برگزاری مراسمی از این دست را نوعی تبلیغ آیین های باستانی ایران می داند در تضاد قرار داشت و از دید حکومت نوعی ضد ارزش تلقی می شد.

اما چهارشنبه سوری امسال با توجه به تحولاتی که نظام اجتماعی حاکم بر ایران شاهد آن است با رویکردی متفاوت از سوی حکومت مواجه شده و نهادهایی که تا کنون روی چندان خوشی به برگزاری این مراسم نشان نمی دادند، خانواده ها را دعوت به برگزاری این جشن در کنار یکدیگر کرده اند.

از جمله نیروی انتظامی از شهرداری ها خواسته تا برای برگزاری جشن محل هايی را در اختیار مردم قرار دهد و از سوی دیگر رادیو و تلویزیون دولتی که دیدگاه های رسمی را بازتاب می دهد به تولید و پخش برنامه هایی درباره تاریخچه این مراسم پرداخته است.

انقلاب و جابه جایی ارزش ها

دلزدگی هایی که این فشارها با توجیه های مذهبی و دینی از سوی حاکمیت ایجاد کرد باعث نوعی رجعت به آیین های باستانی و ملی از سوی کسانی شد که جذب ایدئولوژی حاکم نشدند. این بازگشت تا آنجا پیش رفت که رسوم فراموش شده ای همچون جشن تیرگان (آغاز تابستان) و مهرگان (آغاز خزان) و یادبود های باستانی از جمله روز درگذشت کوروش پادشاه نامدار ایرانی در سالهای اخیر توجه بسیاری از ایرانیان را جلب کرده است و جشن هایی همچون شب یلدا با اهمیتی بیشتر از گذشته برگزار می شود. در گوشه و کنار شهرها هر کس به قدر تاثیر خود، اطرافیان را به برگزاری این جشن ها دعوت و ترغیب می کند.

با وقوع انقلاب اسلامی صفت هایی همچون وطن پرستی و ملی گرایی که در حکومت پهلوی ارزش و هنجار تلقی می شد و مسولان و دولتمردان برای اثبات وفاداری خود به حکومت خود را با چنین صفاتی معرفی می کردند به سرعت به ضدارزش بدل شد و جای آن را گرایش ها و صفت هایی مذهبی از جمله “مومن” و “خدا جو” و “مسلمان” و امثال اینها گرفت که از دیدگاه رسمی تنها جغرافیای محدود وطن را شامل نبود بلکه جهان اسلام را در بر می گرفت.

به نظر می رسد که برگزاری این جشن ها و تاکید بر اهمیت آن به مرور در سال های اخیر خود به عنوان اعتراضی غیر سیاسی به رفتار محدود کننده حاکمان تبدیل شده که برگزاری چنین مراسمی را نوعی وطن پرستی و ملی گرایی و یاد آور سیاست های دولت پهلوی می دانستند و انقراض چنین پدیده های را آرزو داشتند.

با اصرار طبقه متوسط که با سختی، اضطراب و گاه دلهره به برپایی آتش در خیابان اقدام می کردند و سپس با ایجاد فضای نسبتا باز سیاسی و اجتماعی در دوره های بعدی نظیر سال های ریاست جمهوری محمد خاتمی، برگزاری مراسم چهارشنبه سوری با زحمت کمتری برای شهروندان میسر شد.

به سوی تقویت احساسات ملی

اما طی ماه های اخیر با شتاب گرفتن تحولات بین المللی مربوط به ایران و مطرح شدن پرونده اتمی جمهوری اسلامی که سطح تنش را تا مرز یک رویارویی احتمالی نظامی افزایش داده است، سیاست رسمی را به سوی تقویت عرق ملی و میهنی کشانده است.

ذکر پی در پی نام محمد مصدق نخست وزیر نامدار ایرانی و متولی ملی شدن صنعت نفت که طی ۲۸ سال گذشته با بی مهری از سوی حکومت مواجه بوده و مقایسه ملی شدن صنعت نفت با دستیابی به انرژی اتمی، از سوی کارشناسان تلاشی در جهت افزایش احساسات ملی تعبیر می شود.

این موضوع اهمیت خود را آنجا بیشتر نشان می دهد که تلاش ها برای کم رنگ کردن اهمیت چنین روزهایی نزد افکار عمومی تا آنجا پیش رفت که در دوره پنجم مجلس شورای اسلامی تعطیلی رسمی سالروز ملی شدن صنعت نفت از تقویم حذف شد اما با مخالفت گسترده دوباره به حالت سابق برگشت.

به نظر می رسد که نوعی رسمیت یافتن جشن چهارشنبه سوری نزد جمهوری اسلامی و اعلام اینکه شهرداری و پلیس به برگزاری مراسم شادمانی مردم کمک می کند، غیر از آنکه تلاشی برای بی اثر کردن اعتراض به سختگیری های اجتماعی در غالب برگزاری این جشن ها باشد، با هدف بالا بردن روحیه میهنی و تقویت ملی گرایی باشد که تا کنون از سوی حکومت مغضوب بود.

شما شب چهارشنبه سوری را چگونه برگزار می کنيد؟ اگر در مراسمی شرکت داريد و عکس هایی می گیرید، می توانید برای انتشار عکسهای جالبتان در سایت فارسی بی بی سی آنها را به ايميل persian.online@bbc.co.uk به صورت فايل پيوست (attachment ) بفرستید. فراموش نکنید حتما برای عکس هایتان زیر نویس بفرستید.