بی‌بی‌سی: اشتون به نمایندگی از گروه 1+5 با جلیلی در ژنو مذاکره می کند

گفتگوهای نمایندگان ایران و گروه 1+5 برگزار می شود در حالیکه هنوز در مورد دستور کار این مذاکرات اطلاعی در دست نیست.

قرار است روز دوشنبه، 15 آذر (6 دسامبر)، نخستین دور مذاکرات کاترین اشتون، نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور خارجه و سیاست امنیتی، و سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و سرپرست مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی، در ژنو برگزار شود و انتظار می رود این گفتگوها فردا نیز ادامه یابد.

خانم اشتون از سوی گروه 1+5 متشکل از ایالات متحده، روسیه، چین، بریتانیا و فرانسه – اعضای دایم شورای امنیت سازمان ملل – همراه با آلمان، سرپرستی مذاکرات را برعهده دارد و انتظار می رود نمایندگان این کشورها هم در مذاکرات حضور داشته باشند.

در هیات نمایندگی ایران، علی باقری، معاون امور بین الملل دبیرخانه شورای امنیت ملی، ابوالفضل زهره وند، معاون رسانه ای دبیرخانه شورا، و علی آهنی، معاون اروپای وزارت امور خارجه عضویت دارند.

گروه 1+5 هدایت تلاش های بین المللی برای وادار کردن جمهوری اسلامی به کنار گذاشتن بخشی از برنامه های هسته ای خود به خصوص غنی سازی اورانیوم را بر عهده گرفته است.

این کشورها گفته اند که تا زمانی که ایران نتوانسته است از طریق همکاری شفاف و همه جانبه با آژانس بین المللی انرژی اتمی اطمینان جامعه جهانی را درباره صلح آمیز بودن برنامه های اتمی خود به دست آورد، باید بخشی از این برنامه ها، به خصوص غنی سازی اورانیوم را به حالت تعلیق درآورد.

جمهوری اسلامی این درخواست را نپذیرفته و ضمن تاکید بر اینکه در صدد تولید بمب اتمی نیست، بر ادامه غنی سازی اورانیوم اصرار داشته است.

مذاکرات دو روزه ژنو نخستین دور گفتگوهای دو طرف در سطوح بالا از زمان ملاقات نمایندگان گروه 1+5 و ایران در ژنو در سپتامبر سال گذشته و گفتگوهایی است که چند هفته پس از آن برای بررسی پیشنهاد آژانس بین المللی انرژی اتمی در وین برگزار شد.
مذاکرات ژنو سپتامبر 2009

شکست مذاکرات سال گذشته ژنو تشدید تحریمهای بین المللی را در پی آورد

پیشنهاد آژانس شامل مبادله بخش عمده ای از ذخیره اورانیوم غنی شده ایران با سوخت مورد نیاز رآکتور اتمی تهران بود که مورد قبول گروه 1+5 قرار گرفت اما جمهوری اسلامی به آن پاسخ قطعی نداد.

این گروه تا کنون، ضمن همکاری در تنظیم و تصویب چند قطعنامه تنبیهی علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل، مجموعه ای از مشوق های اقتصادی، فنی و سیاسی را نیز برای وادار کردن جمهوری اسلامی به قبول خواست جامعه بین المللی در مورد تعلیق بخشی از برنامه های اتمی این کشور مطرح کرده است.

در ماه ژوئن سال جاری، شورای امنیت سازمان ملل قطعنامه جدیدی شامل تشدید تحریم های تجاری و مالی بین المللی را علیه ایران تصویب کرد که به گفته مقامات غربی، فشارهای شدیدی را بر شرایط اقتصادی این کشور وارد کرده است اما مقامات جمهوری اسلامی این تحریم ها را بی اثر دانسته اند.

دستور کار مبهم

روز یکشنبه، مقامات هسته ای جمهوری اسلامی اعلام کردند که با وجود تحریم های جهانی، در تولید کیک زرد، که ماده اولیه ساخت اورانیوم است، به خود کفایی دست یافته اند و نخستین محموله این ماده به تاسیسات فرآوری اصفهان تحویل شده است.

کیک زرد پس از پردازش اولیه سنگ معدن اورانیوم به دست می آید و پس از طی مراحل مختلف فرآوری، به اورانیوم مورد استفاده در سوخت نیروگاهی یا تولید تسلیحات اتمی تبدیل می شود.

کارشناسان اتمی گفته اند که با توجه به تحریم بین المللی ایران، این کشور قادر به خرید کیک زرد از منابع خارجی نبوده و در نتیجه، ظاهرا به تهیه آن از منابع داخلی روی آورده است.
احمدی نژاد

احمدی نژاد اصرار داشته تجربه مدیریتی خود را در اختیار جامعه جهانی قرار دهد

به گفته آنان، اگرچه تولید کیک زرد از لحاظ فنی اهمیت چندانی ندارد، اما احتمالا مقامات ایرانی در نظر داشته اند با اعلام این خبر در آستانه برگزاری مذاکرات ژنو، دست کم در صحنه سیاسی داخلی، بر عزم خود برای ادامه برنامه های هسته ای این کشور تاکید گذارند.

در خلال روزهای اخیر، مقامات جمهوری اسلامی همچنین آژانس بین المللی و شورای امنیت سازمان ملل متحد را متهم کرده اند که با انتشار اسامی چند تن از مقامات ایرانی مرتبط با برنامه های هسته ای این کشور، مسئول افشای هویت و در نتیجه، ترور یک استاد مهندسی هسته ای دانشگاه در ایران بوده اند هر چند نام این شخص در قطعنامه های شورای امنیت وجود نداشت و تنها در سایت یک گروه تحقیقاتی منطقه ای و دفتر این گروه در ایران منتشر شده بود.

در مورد دستور کار مذاکرات ژنو نیز خبری در دست نیست و مشخص نشده است که آیا دو طرف در این مورد به توافقی رسیده اند و یا اینکه دستور کار مذاکرات باید در همین جلسه تعیین شود.

کشورهای گروه 1+5 مایلند مذاکرات با ایران بر حل اختلاف موجود بر سر برنامه های هسته ای این کشور متمرکز شود اما مقامات ارشد جمهوری اسلامی، دست کم در اظهارات عمومی خود، هدف های دیگری را مطرح کرده اند.

آقای احمدی نژاد در موارد متعدد به تلاش های ناموفقی برای قانع کردن مقامات ارشد غربی به مذاکره و مناظره با خود دست زده و مقامات دولت او نیز بارها ابراز علاقه کرده اند تا تجربه خود در اداره امور ایران را برای حل و فصل مشکلات عمده بین المللی در اختیار جامعه جهانی قرار دهند که از این پیشنهاد استقبال چندانی نشده است.

تا کنون، مقامات جمهوری اسلامی امکان تماس با قدرت های جهانی در اجلاس ژنو را فرصتی برای طرح نظرات جهانی خود معرفی کرده اند در حالیکه اعضای گروه 1+5 هدف از این مذاکرات را یافتن راهی برای قانع کردن ایران به توقف غنی سازی اورانیوم و پذیرش محتوای قطعنامه های شورای امنیت دانسته اند.

ناظران گفته اند در صورتیکه دو طرف نتوانند اختلاف خود در مورد دستور کار اجلاس ژنو را مرتفع سازند، امید چندانی به موفقیت این مذاکرات نمی رود.

شکست دور قبلی مذاکرات ژنو در سپتامبر سال گذشته به وضع تحریم های جدید بین المللی و تشدید تحریم های یکجانبه غرب علیه ایران منجر شد و مشخص نیست که واکنش قدرت های جهانی به ناکامی احتمالی دور جدید مذاکرات چه خواهد بود.

‘دیدار نماینده روسیه و هیات ایرانی’
مجید شهریاری

به دلایل نامشخص ماجرای ترور مجید شهریاری در آستانه مذاکرات مورد تاکید برخی منابع بوده است

در خبری دیگر در همین زمینه، خبرگزاری فارس روز دوشنبه گزارش کرد که شامگاه یکشنبه، سرگئی ریابکوف، معاون وزیر امور خارجه و نماینده روسیه در نشست ژنو، پس از درخواست های مکرر برای دیدار با سرپرست هیات ایرانی، سرانجام تنها توانست به آقای باقری، معاون وی، دیدن کند.

براساس این گزارش، آقای باقری تاکید کرد که مبنای مذاکرات روز دوشنبه نامه 6 ژوئیه سعید جلیلی به کاترین اشتون است و این مبنا تغییر پیدا نخواهد کرد.

فارس نوشته است که در این دیدار “ریاکوف سعی کرده فضای ناشی از شهادت دکتر شهریاری را اندکی تلطیف کند که با برخورد قاطع هیات ایرانی مواجه شده است” اما دلیل تلاش معاون وزیر خارجه روسیه در این زمینه و “برخورد قاطع” هیات ایرانی را توضیح نداده است.

در صورت صحت این خبر، بعید نیست هیات ایرانی در نظر داشته باشد در جلسات ژنو، ماجرای ترور فیزیکدان ایرانی را نیز مطرح سازد و با برنامه های هسته ای این کشور مرتبط بداند.