روز: در حالی که محمدرضا مهدوی‌کنی و محمد یزدی، دو تن از شیوخ قدیمی اصول‌گرایان، با انتشار بیانیه مشترکی تلاش کردند قدم در راه وحدت اصول‌گرایان در انتخابات آتی بگذارند، رییس کمیته امنیت داخلی مجلس، با تصریح این نکته که برخی از اصول‌گرایان، به “وحدت” اعتقادی ندارند، از تشکیل “جبهه انقلاب” متشکل از اصول‌گرایان و اصلاح‌طلبان خبر داده است.

سخنان پرویز سروری، نماینده اصول‌گرای تهران در حالی بیان شده که طی روزهای گذشته، برخی از رسانه‌ها و تشکل‌های نزدیک به حکومت، از طرح وحدت که با هم‌فکری “جامعتین” – جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز – تدوین شده، استقبال زیادی کرده بودند.

بیانیه جامعتین و طرح “جبهه انقلاب” در حالی مطرح شده است که ماه گذشته اخباری منتشر شده بود که براساس آن‌ها، محمود احمدی‌نژاد، به حبیب‌الله عسگراولادی، علی‌اکبر ولایتی و غلام‌علی حدادعادل ماموریت داده بود که با برگزاری جلسات میان جریان‌های مختلف اصول‌گرا به شکل‌گیری مواضع مشترک و واحد و به کاهش اختلافات و فاصله‌ها میان اصول‌گرایان کمک کنند.

جامعتین: تلاش برای وحدت

در این راستا روز جمعه، محمدرضا مهدوی کنی، دبیر جامعه روحانیت مبارز تهران و محمد یزدی، رییس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، در اطلاعیه‌ای مشترک با تاکید بر “حمایت از همه نیروهای اصول‌گرا” از تشکیل کمیته ای برای سرعت بخشیدن به فعالیت‌های خود جهت اتحاد میان اصولگرایان و همچنین “مقابله با جریان فتنه” خبر دادند.

این اطلاعیه مشترک پس از آن تدوین شده که احمد سالک، سخنگوی جامعه روحانیت مبارز، از تشکیل 15 جلسه برای بحث و بررسی این موضوع خبر داده است. وی در عین حال، از حضور برخی افراد در جریان اصول‌گرایی اظهار نگرانی کرده و آنان را موقع‌نشناس نامیده است: “افرادي كه ادعاي مسائل سياسي و حضور در صحنه سياسي و اجتماعي را دارند، بي‌ترديد بايد موقع‌شناس و زمان‌شناس باشند و خارج از زمان مناسب و مسائل مربوطه از بيان صحبتي كه موجب تشنج و از ميان بردن آرامش جامعه مي‌شود، خودداري كنند.”

تلاش‌ گروه‌های اصول‌گرا برای وحدت عمل، با نزدیک بودن انتخابات مجلس نهم شدت گرفته است. گرچه هنوز زمان دقیق این انتخابات مشخص نشده اما از سویی با توجه به اتفاقات و اعتراضات رخ‌داده پس از انتخابات بحث‌برانگیز ریاست‌جمهوری در خردادماه 88 و از سوی دیگر، با افزایش اختلافات میان برخی از اصول‌گرایان مجلس با احمدی‌نژاد، این نیروها، از هم‌اکنون کلید برنامه ریزی برای این انتخابات را زده‌اند. شاید به همین دلیل باشد که حتی علی لاریجانی، رییس مجلس، که از جمله منتقدان محمود احمدی‌نژاد محسوب می‌شود، در نشست خبری خود، از بیانیه جامعتین و ابتکار آن‌ها، اظهار رضایت کرده است.

رقابت درون‌گفتمانی اصول‌گرایان

محمدکاظم انبارلویی، مدیرمسوول روزنامه رسالت و عضو شورای مرکزی حزب موتلفه، گرچه اقدام جامعتین را “خوب ومثبت” ارزیابی کرده، اما با اعلام “ناصحانه و پدرانه بون مواضع روحانیت”، با اشاره به اختلافات میان اصول‌گرایان، گفته است: “دغدغه اصلی جامعتین صیانت از اصول است و از ورود به چالش ها و رقابت های درون گفتمانی اصولگرایی پرهیز دارند.”

از سوی دیگر، پرویز سروری، تقریبا هم‌زمان با بیانیه جامعتین، با اشاره به تشکیل “جبهه انقلاب”اعلام کرده است: “در جريان اصول‌گرا متاسفانه گفتمان‌های جديد ايجاد شده است که وحدت و هم‌گرايی اصول‌گرايان را تهديد می‌کند. برخی اصول‌گرايان اعلام می‌کنند اعتقاد و نيازی به وحدت اصول‌گرايان ندارند، سبد آرا‌ی‌شان پر و مشخص است و وحدت را در پيروی اصول‌گرايان از خود می‌دانند.”

به نظر می‌رسد سخنان وی، ناظر به عملکرد محمود احمدی‌نژاد و حامیان وی در مجلس است که بارها اعلام کرده‌اند خود را از کمک دیگر جریان‌های اصول‌گرا، بی‌نیاز می‌دانند.

مشکل دیگری که در میان اصول‌گرایان وجود دارد، حمایت‌های محمود احمدی‌نژاد از اسفندیار رحیم‌مشایی است. در حالی که برخی بر این عقیده‌اند که رحیم‌مشایی مدت‌هاست تلاش‌ه خود را برای رسیدن به پست ریاست‌جمهوری در سال 92، آغاز کرده و به همین دلیل در پی تسخیر مجلس نهم است، پیش از این آیت‌الله یزدی، رییس جامعه مدرسین حوه علمیه قم، گفته بود: “اسفندیار رحیم مشایی فردی است که از پول و موقعیت استفاده می‌کند و بر این تصور است که با این کارها می‌تواند رئیس‌جمهوری آینده شود… اگر آقای مشایی به‎عنوان رئیس‌جمهوری مطرح شود، اولین تشکلی که رسما و صریحا مخالفت خواهد کرد، جامعه مدرسین است… به هر قیمتی که باشد موافقت نخواهیم کرد که آقای مشایی رئیس‌جمهوری مملکت شود.”

مشکل دیگر جامعه روحانیت مبارز عدم حضور برخی اعضای موثر این گروه در جلسات است. افرادی چون هاشمی ‌رفسنجانی، حسن روحانی، ناطق‌نوری. این در حالی است که ناطق‌نوری درانتخابات ریاست‌جمهوری سال 84 تلاش کرد تا با تشکیل جبهه اصول‌گرایان، آنان را به وحدت نزدیک کند؛اتفاقی که هرگز ممکن نشد. او پس از سخنان محمود احمدی‌نژاد در مناظره با میرحسین موسوی، عملا از حضور در جلسات سیاسی اصول‌گرایان امتناع می‌کند.

مجلس نهم: کلید حذف منتقدان

محمدرضا باهنر، از چهره‌های متنفذ اصول‌گرایان در مجلس، پیش از این با اعلام اینکه “اصولگرايان اختلاف سليقه هايي دارند که برخي ممکن است عاطفي و برخي هم شايد قبيله اي باشد” درباره این انتخابات و امکان حضور نیروهای منتقد در آن، گفته بود: “جريان اصلاح طلبي مي تواند مواضع درست و شفافي داشته باشد و در چارچوب قوانين موضوعه کشور فعال باشد به شرطي که دنبال ساختار شکني نباشد و مرز خود را با جريان فتنه روشن و از آنان اعلام برائت کند.”

همچنین سایت اصول‌گرای عصر ایران نیز با انتشار تحلیلی پیرامون آرایش نیروهای سیاسی درانتخابات مجلس نهم، “حامیان دولت، اصولگرایان منتقد دولت و حامیان هاشمی رفسنجانی با محوریت و رهبری شخص وی” را تنها جریانات حاضر در انتخابات دانسته بود. این سایت اصول‌گرا همچنین با اشاره به اهمیت این انتخابات، اعلام کرده بود که “این انتخابات برای دولت از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که تلاش می کند برای همسو کردن مجلس با دولت، حامیان خود را وارد پارلمان کند و با به دست گرفتن اکثریت مجلس، رئیس آینده قوه مقننه فردی از اردوگاه حامیان دولت باشد. با وجود اینکه اصولگرایان اکثریت مجالس هفتم و هشتم (فعلی) را در اختیار داشته و دارند اما این دو مجلس به طور نسبی به میزان زیادی علیه برخی اقدامات و رفتارهای دولت نهم و دهم موضع گیری کردند و روند تقابل میان قوای مقننه و مجریه بارها به اوج خود رسید که گاه با ورود رهبری این اختلافات حل یا آتش بس برقرار شد. حامیان دولت همچنین تلاش می کنند با پیروزی گسترده در انتخابات مجلس، ضمن وارد کردن ضربه کاری به اصولگرایان منتقد دولت، قدرت خود را برای ورود به کارزار انتخابات ریاست جمهوری تثبیت کنند و در اصطلاح رقیب آتی خود را زودهنگام شکست دهند.”

در این تحلیل خاطرنشان شده بود که: “هم اکنون با حذف یا تضعیف کامل فهرست اصلاح طلبان وپیش بینی فقدان حضور جدی آنها، رقابت اصلی میان دو فهرست حامیان دولت و اصولگرایان منتقد دولت و طيف هاشمي خواهد بود.”

به نظر می‌رسد اصول‌گرایان، اکنون و با تفکر حذف کامل اصلاح‌طلبان از قدرت ـ که از سوی برخی از چهره‌های اصلاح‌طلب نیز اعلام می‌شود ـ به دنبال تصفیه درون‌گروهی هستند. سوت آغاز جنگ قدرت میان اصول‌گرایان بسیار زود، کشیده شده است. آیا این انتخابات شکاف میان اصول‌گرایان را جدی‌تر خواهد کرد؟