بی‌بی‌سی: وزیران خارجه هشت کشور عرب در کنار ریاض المالکی، وزیر خارجه دولت خودگردان فلسطین در ابوظبی گردهم آمدند و در پشت درهای بسته در مورد اتحاد اعراب و آشتی بین گروههای فلسطینی گفتگو کردند.

عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارات متحده عربی که کشورش میزبان وزیران خارجه کشورهای عرب بود گفته است که در نشست ابوظبی بر این نکته که سازمان آزادیبخش فلسطین (ساف) تنها نماینده مشروع و قانونی مردم فلسطین است، تاکید شد.

وزیر خارجه امارات در عین حال تاکید کرد که وزیران خارجه حاضر در ابوظبی در باره “پایان دادن به دخالت ناخوشایند و غیر سازنده طرف های غیر عرب در امور مربوط به اعراب” رایزنی و گفتگو کردند.

منظور عبدالله بن زاید از طرف غیر عرب ظاهرا ایران است، کشوری که با حمایت از حماس و حزب الله، از سوی اعراب متحد آمریکا در خاورمیانه به دخالت در امور کشورهای منطقه و تلاش برای ایجاد تفرقه در صفوف عربی متهم است.

ایران حمایت آشکار خود را از گروههای اسلامگرای فلسطینی و لبنانی پنهان نمی کند، اما معتقد است که این حمایت در جهت دفاع از منافع اعراب است و نه تلاش برای دامن زدن به تفرقه در صفوف آنها.

با این حال، تهاجم رسمی و تبلیغاتی ایران علیه کشورهای میانه رو عرب همزمان با آغاز جنگ اسرائیل علیه حماس در نوار غزه، روابط ایران و کشورهای فوق را به حدی تیره کرده است که تبادل اتهام بین آنها به امری معمول تبدیل شده است.

ایران مصر، اردن و عربستان سعودی را متهم می کند که با سکوت خود در مقابل تهاجم نظامی اسرائیل به مواضع حماس در نوار غزه، عملا در کنار اسرائیل قرار گرفته اند.

در مقابل، بخصوص رهبران مصر نیز ایران را به تحریک حماس برای بحرانی کردن منطقه به منظور بهره برداری از آن در جهت مذاکره با دولت باراک اوباما رئیس جمهور جدید آمریکا متهم می کنند.

در این میان به ویژه دیدار خالد مشعل رهبر در تبعید حماس از تهران که در پی نفی مشروعیت سازمان آزدایبخش فلسطین از سوی وی صورت گرفت، گویا زنگ های خطر را برای اعراب به صدا در آورده است، چرا که آنان به طور غیر مترقبه در ابوظبی جمع شدند تا حمایت خود را از ساف به رهبری محمود عباس اعلام کنند.

واقعیت اما این است که رویکرد کاملا متفاوت ایران و کشورهای میانه رو عرب در مقابل صلح با اسرائیل، اختلاف های نهفته بین دو طرف را به تدریج نمایان می کند.

کشورهای میانه رو عرب با حمایت قاطع از طرح صلح عربی که بر بازگشت اسرائیل به مرزهای قبل از جنگ شش روزه ژوئن ۱۹۶۷ در مقابل عادی سازی روابط این کشورها با اسرائیل تاکید می کند، خواهان صلحی پایدار با این کشور هستند.

ایران اما به رغم ابهاماتی که بعضا در موضع خود در برابر اسرائیل نشان می دهد، ایجاد صلح در منطقه را به گونه ای که سبب پذیرش موجودیت و مشروعیت اسرائیل از سوی کشورهای عرب و مسلمان شود، مغایر نگاه ایدئولوژیک خود می داند و با آن مخالف است.

در این میان، جنگ ۲۲ روزه در نوار غزه، به قدرت رسیدن باراک اوباما در آمریکا و احتمال پیروزی حزب لیکود به رهبری بنیامین نتانیاهو در انتخابات پارلمانی هفته آینده در اسرائیل، ترکیبی از بیم و امید در بین اعراب میانه رو به وجود آورده است تا با ایجاد اتحاد در صفوف اعراب و فلسطینی ها، راه اعمال فشار به دولت آینده اسرائیل را برای پذیرش طرح صلح عربی هموار کنند.

بر این اساس، موضع رادیکال جمهوری اسلامی در برابر هر نوع صلح با اسرائیل و حمایت آن از گروههای مخالف گفتگو با دولت اسرائیل سبب شده است که اعراب محافظه کار، ایران را به خنثی کردن تلاش های خود در برابر اسرائیل و تلاش برای تسلط بر خاورمیانه متهم کنند.

در واقع همین نگاه سبب شده است که اعراب، برنامه هسته ای جمهوری اسلامی را اقدامی در جهت به هم زدن توازن قوا در خاورمیانه و به زیان خود قلمداد کنند و از این جهت منافع خود را بیشتر همسو با اسرائیل ببینند.

زیپی لیونی رهبر حزب کادیما اخیرا اعلام کرده است که بسیاری از کشورهای منطقه از جمله کشورهایی که دوست آمریکا نیز محسوب نمی شوند به صورت غیر علنی نگرانی خود را از “تهدید” ایران علیه خاورمیانه بیان می کنند.

خانم لیونی این مساله را دلیلی بر ضرورت امضای پیمان صلح با اعراب و و مضر بودن پیروزی آقای نتانیاهو در انتخابات هفته آینده دانسته است.

با این حال، کشورهای عرب که از پیروزی احتمالی آقای نتانیاهو نگران شده اند، می کوشند که با دور کردن ایران از بحران مناطق فلسطینی، موضع واحدی در برابر دولت آینده اسرائیل در پیش گیرند.

از این جهت، نشست ابوظبی که علاوه بر وزیران خارجه امارات و دولت خودگردان، وزیران خارجه مصر، مغرب، تونس، عربستان، اردن، یمن و بحرین نیز در آن شرکت داشتند، راه منزوی کردن ایران را به عنوان شرط بازگشت اتحاد به صوف اعراب در پیش گرفته است، اتحادی که البته هیچگاه به طور کامل وجود نداشته، اما بر اثر جنگ غزه و نزدیک شدن قطر به سوریه بیش از همیشه آسیب دیده است.