پیک ایران: خبرگزاري ميراث فرهنگي _ فاطمه علي اصغر : حمام چخماق يزد كه از دوران امير جلال الدين چخماق باقي مانده است ، پس از حفاري در سال گذشته و بيرون آمدن از دل خاك ،بار ديگر با تلي از خاك پوشانده شد تا يكي از ْآثار تاريخي اين شهر از ديد بسياري از علاقمندان به ميراث و گردشگران پنهان بماند.
“ذات الله نيك زاد”،معاون ميراث فرهنگي و گردشگري استان يزد دليل اصلي مدفون شدن اين بناي تاريخي در دل خاك را مانع بودن اين حمام در فعاليت هاي اجتماعي مي‌داند و مي‌گويد:« اين حمام تاريخي درست كنار جلوخان مسجد جامع يزد قرار دارد و مانع رفت و آمد مردم است و چون جلوي پيشخان اصلي است يعني محل تلاقي خيابان و مسجد مانع بسياري از فعاليت ها مي شود .»
وي در گفت و گو با CHN گفت:« بنا به دلايل فوق اين حمام پر شد و كف سازي انجام گرفت تا بعدها طرح ساماندهي تهيه و خيابان ها و كوچه هاي منتهي به مسجد ساماندهي و بعد اين حمام احيا شود.»
وي در پاسخ به اين سوال كه چرا طرح جامع تهيه نشده است ؛توضيح مي‌دهد:« طرح جامع ساماندهي، تهيه نشده است و تنها طرح تفضيلي آماده شده ولي قرار است كه اين طرح آماده شود.»
نيك زاد در پاسخ به اين سوال كه آيا ميراث فرهنگي نمي‌توانست طرحي را تهيه كندكه اين بناي تاريخي در آن حفظ شود بدون ايجاد مشكل براي رفت و آمدها،مي‌گويد:« امكان اين اقدام وجود ندارد براي اينكه طرح ساماندهي يزد بايد در هماهنگي با ساير ارگان ها و نهادهاي دولتي تهيه شود.»
وي در پاسخ به سوال ديگري مبني بر اينكه شنيده‌ها حاكي از آن است كه متوليان مسجد مانع از ادامه حيات اين حمام تاريخي شده اند ، با تاكيد به CHN مي‌گويد:« كه اصلا اينگونه نبوده است.»
با اين وجود اكنون يكي از آثار تاريخي يزد زير خروارها خاك دفن شده است در حالي كه كشف آن پس از 600 سال فراموشي مي توانست مجموعه امير چخماق را كامل كند.
امير جلال الدين چخماق يكي از سرداران و امرا شاهرخ تيموري و حاكم يزد با همكاري همسر خود فاطمه خاتون در جهت آباداني يزد مجموعه اي شامل تكيه، ميدان، حمام، كاروانسراها، خانقاه، قنادخانه، چاه آب سرد و از همه مهمتر مسجد امير چخماق را بنيان نهاده است.
اين حمام تاريخي كه داراي معماري منحصر به فردي به گفته كارشناسان ميراث يزد است. اين بناي تاريخي از سوي بسياري از استادان مرمت مورد توجه قرار گرفته و تاكيد شده بايد حفاظت شود.
“داريوش شهرزادي ” كه يكي از كارشناسان حفاري اين حمام تاريخي بوده است در اين باره مي گويد:« اين حمام تاريخي معماري بسيار زيبا و ارزشمندي دارد . اين سايت مورد كاوش قرار گرفت اما به دلايلي نامعلوم بار ديگر با تلي از خاك پر شد.»
به گفته وي دكتر آيت الله زاده باقرشيرازي ؛استاد مسلم مرمت هنگامي كه در قيد حيات بودند ، از اين بناي تاريخي بازديد كرده و تاكيد كرد كه بايد ساماندهي و مرمت شود زيرا اثر مهمي در تاريخ معماري يزد به شمار مي رود.
اين حمام تاريخي مي‌توانست در كنار ساير بناهاي تاريخي امير جلال الدين چخماق مجموعه گردشگري مناسبي به وجود آورد اما نبود تدابير لازم باعث شده است كه اين بناي تاريخي در دل خاك مدفون شود .