فعالان حقوق بشر: در تاریخ 30/1/88 نشست مشترکی در رابطه با دفاع از حق تحصیل با حضور طیف های مختلف دانشجویان محروم از تحصیل ایران از جمله کمیته پی جوئی حق تحصیل بهائیان، مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران برگزار شد. این نشست که با حضور ویژه دکتر احمد زید آبادی عضو هیئت مدیره انجمن صنفی روزنامه‌نگاران ایران و عضو شورای سیاست‌گذاری سازمان ادوار تحکیم وحدت همراه بود به بررسی علل و عوامل این محرومیت ها وراهکار های عملی برای دستیابی به حق تحصیل هر فرد با هرگونه گرایش و تفکر سیاسی و مذهبی پرداخته شد. نوید خانجانی، حسام میثاقی، مختار شاکريان و واحد خلوصی از جمله اعضای حاضرکمیته پی جویی حق تحصیل بهاییان در جمع بودند.

احمد زید آبادی در مقایسه این محرومیت ها با آپارتاید آفریقای جنوبی آن را نوعی نژاد پرستی مدرن دانست. این نظریه پرداز سیاسی علت این محرومیت ها را عدم وجود تفکر دموکراتیک در ساختار حکومت دینی دانست ولی در عین حال رسیدن به یک ساختار سکولار و دموکراتیک را اجتناب ناپذیر خواند و کاهش فشار و نقض حقوق شهروندی را در سایه ی پیشرفت وسایل ارتباط جمعی امکان پذیر دانست. دکتر زیدآبادی، محروم نمودن عده ای از تحصیل را بر خلاف اصول اعتقادی دین مبین اسلام دانست چرا که از طرفی با حدیث ” اطلبوالعلم ولوبالسین” مواجهیم و از سوی دیگر حکومت با جلوگیری از پیشرفت علمی و عقلی دانشجویان، جهل را بر آنان تحمیل می نماید. وی یکی از راه حل های موثر را جلب افکار بین المللی دانست. ارتباط با دانشجویان خارجی و انعکاس محرومیت های وارده بر دانشجویان ایرانی و همچنین نامه نگاری با شخصیت های مهم بین المللی از جمله این اقدامات مفید خواهد بود. همچنین، دکتر زیدآبادی حضور اعضای کمیته پی جویی حق تحصیل بهاییان در این جمع را موثر دانست چرا که موجب از بین رفتن تابوها و نزدیک شدن بیش از پیش اقشار مختلف دانشجویی با یکدیگر خواهد شد.

در ابتدا مجید دری از دانشجویان محروم از تحصیل علامه با اشاره به گروه های مختلف دانشجویان محروم از تحصیل بعد از انقلاب آنان را به سه دسته، ستاره دار، تعلیقی و بهائی تقسیم نمود و گفت: در سالهای اخیر پیگیری های زیادی در غالب نهاد های مختلف مدافع حق تحصیل انجام گرفته است که اگرچه با ارزش بوده ولی به نتیجه مورد نظر که بازگشت دانشجویان به دانشگاه است منجر نشده است. حال شورای دفاع از حق تحصیل در نظر دارد که با ارتباط گرفتن با فعالین عرصه عمومی از آنان برای رسیدن به این مهم طلب مشورت کند تا بتواند از این روند جلوگیری نماید.
بابک زمانیان دانشجوی محروم از تحصیل دانشگاه پلی تکنیک به موضع قابل تقدیر آقای کروبی اشاره کرد و دیدار با ایشان و همچنین کاندیداهای دیگر ریاست جمهوری را موثر دانست. همچنین در قسمت دیگری از صحبت های خود محرومیت بهاییان از تحصیل را با واقعه ی هولوکاست مقایسه نمود و اظهار داشت در ایران نوعی فاشیست مدرن دیده می شود که حتی میتوان آن را “نئوفاشیسم” نامگذاری کرد چرا که اگر هیتلر یهودیان را در اتاق های گاز خفه می کرد بهاییان نیز در ایران با محروم شدن از تمامی حقوقشان سرنوشتی مشابه دارند.

نوید خانجانی مسئول کمیته ی پی جویی حق تحصیل بهاییان در ابتدای صحبت های خود به محرومیت سی ساله ی بهاییان از تحصیل اشاره نمود و اظهار داشت بر خلاف محرومیت های دیگر دانشجویان که در سال های اخیر و به خصوص دوره ی ریاست جمهوری دکتر احمدی نژاد شدت یافته است، بهاییان محرومیتی سی ساله را تجربه کرده اند. حال سوال این است که آیا اگر محرومین از تحصیل غیر بهایی به دانشگاه بازگردند جوانان بهایی فراموش خواهند شد؟ در سال 83 و 84 عده ی اندکی در دانشگاه پذیرفته شده بودند و آن عده برای اعلام همبستگی با اکثریت دوستان خود که در کنکورهای آن سال ها از تحصیل محروم شده بودند، ثبت نام نکردند و به جمع محرومین پیوستند. آیا می توان چنین همبستگی را از این جمع که از طیف های مختلف در آن حضور دارند انتظار داشت؟ و حال اگر هر یک از محرومین از تحصیل به دانشگاه بازگردند دوستان محروم از تحصیل خود، در شورای حق تحصیل را فراموش خواهند کرد؟

میلاد اسدی از اعضای شورای مرکزی دفتر تحکیم وحدت در پاسخ به نوید خانجانی گفت: به نظر من مسئله همه یا هیچ نمی تواند منطقی باشد و باید از بازگشت هر تعداد از محرومین از تحصیل به دانشگاه دفاع کرد. چیزی که دوستمان آنرا فراموش کرده اند این است که این دانشجویان هیچکدام به علت مسئله شخصی از تحصیل محروم نشده اند بلکه به واسطه دفاعشان از حقوق شهروندان و فعالیت های انتقادیشان این اتفاق برایشان افتاده است. این دفاعیات و اقدامات شامل حال بهاییان نیز شده هرچند به شکل مستقیم نبوده است. مسئله دیگر آنکه حضور دوباره این دانشجویان نیز در دانشگاه می تواند به پیشبرد این خواسته ها در جامعه کمک نماید. ما باید از بازگشت هر یک از محرومین از تحصیل به دانشگاه دفاع کنیم در عین حال که دیگر محرومین از تحصیل را نیز از یاد نبریم و برای احقاق حق آنان نیز تلاش نمائیم.

حسام میثاقی از اعضای کمیته ی پی جویی حق تحصیل بهاییان در ادامه ی صحبت های نوید خانجانی به لزوم ایجاد همبستگی بین اقشار مختلف محروم از تحصیل اشاره نمود. وی اظهار داشت وجود تفاوت های حزبی و اعتقادی بین اقشار مختلف محروم از تحصیل نه تنها باعث جدایی آنان نمی شود بلکه باید موجب افزایش همبستگی آنان شود چرا که هر یک از طیف ها ابزارهای موثری در اختیار دارند و باید از ابزارهای خود نه تنها در جهت دفاع از حقوق خود، بلکه از حقوق دیگر گروه های محروم از تحصیل نیز استفاده کنند. او در مورد دفاع از حقوق شهروندان به بیانیه ی کمیته ی حق تحصیل بهاییان در دفاع از دانشجویان امیرکبیر اشاره نمود و از دیگر طیف های دانشجویی خواستار دفاع از حقوق دانشجویان بهایی شد. برای مثال به دانشگاه سهند تبریز اشاره نمود که طی آن سه دانشجوی بهایی از دانشگاه اخراج شدند اما هیچ گونه حمایتی از جانب انجمن اسلامی و دفتر تحکیم وحدت مشاهده نشد.

حال کمیته پی جویی حق تحصیل بهاییان ضمن ارزیابی مثبت از این جلسه خواستار آن است تا مطابق صحبت های دوستان حاضر در جمع حمایت های جدی تری از طرف اعضای این شورا در جهت دفاع از محرومین بهایی صورت پذیرد و امیدواریم حضور اعضای کمیته پی جویی حق تحصیل بهاییان در شورای دفاع از حق تحصیل طبق اظهارات دکتر احمد زیدآبادی باعث از بین رفتن تابوهایی که تا به امروز وجود داشته و عامل ایجاد مرز بین دانشجویان محروم از تحصیل بهایی و دیگر دانشجویان ایران شده بود، گردد و موجب همبستگی بیشتر بین دانشجویان از عقاید و طیف های مختلف شود.

ضیاء نبوی از دانشجویان ستاره دار و عضو شورای دفاع از حق تحصیل نیز در ادامه گفت: من فکر می کنم در گیر شدن ما و روشنفکران در امور کلی مانند دمکراسی در ایران، مسئله خاورمیانه و یا … نمی تواند به نتیجه مثبتی منجر شود. اندیشیدن به امور کلی تمایز ها را از بین می برد و مانع از آن می شود که ما بتوانیم موقعیت ها را درست ببینیم و تفاوت انسانهای اطرافمان را درک کنیم. از طرفی نمی تواند به راهکار عملی و انضمامی در زیست روزمره منجر شود، اینکه چشم انداز دموکراسی در آینده ایران چیست، کمک زیادی به این نمی کند که امروز چه کنیم، به نظر من می بایست به کنش های خرد و تحلیل های خرد توجه بیشتری کرد، مثلأ همین مسئله حق تحصیل گر چه در برابر مسئله دموکراسی کوچک است اما با پیگیری آن می توان نیروهای متکثر زیادی را حول یک مطالبه به ظاهر کوچک گرد هم آورد، این نوع کنش به نظر من امید بخش تر می باشد.