ازسوی شرکت ارتباطات زیرساخت فعال شد: دیوار آتش روی باند ورودی اینترنت کشور
خبرآنلاین: فناوری – راه‌اندازی فایروال‌های جدید شرکت مخابرات باعث فیلترینگ مضاعف و کاهش چشمگیر سرعت اتصال به شبکه شده است
علیرضا اردلان: در چند سال اخیر «شرکت ارتباطات زیرساخت» به نامی آشنا برای کاربران ایرانی اینترنت تبدیل شده است. شرکتی که وقتی یکی دو باری در سال لنگر یک کشتی به کابل ارتباطی ایران در زیر دریا گیر می‌کند چند روزی کاربران ایرانی را با اطلاعیه‌هایش مشغول می‌کند. سال 88 اما داستان این شرکت زود‌تر از معمول آغاز شد: سازمان نظام صنفی خدمات‌دهندگان رایانه‌ای این بار منتظر روایت همیشگی کابل و لنگر نشد و با نامه‌ای که خطاب به این شرکت نوشت، تقصیر افت سرعت محسوس اینترنت پس از تعطیلات نوروزی را متوجه شرکت ارتباطات زیرساخت کرد.
نامه‌ای که هیچ‌یک از مسئولان این سازمان و وزارتخانه ارتباطات و فناوری اطلاعات تاکنون خود را موظف به پاسخگویی به آن نداسته‌اند و در عوض روز اول اردیبهشت محمدطاهر شمس معاون نگهداری و مدیریت شبکه ارتباطات زیرساخت از اختلال 72 ساعته در اینترنت کشور خبر داد: پهنای اینترنت کشور به دلیل بازسازی و تعمیر کابل دریایی در مسیر جنوب، از دوم اردیبهشت‌ماه به مدت 72 ساعت به دلیل بازسازی و تعمیر ایراد فنی در مسیر کابل جاسک ـ فجیره دچار اختلال و کندی می‌شود.
«چند روز پس از خاتمه تعطیلات نوروزی شرکت ارتباطات زیرساخت که تأمین‌‌کننده انحصاری پهنای باند کشور است، بدون اطلاع‌رسانی قبلی اقدام به فعال‌سازی یک سیستم دیوار آتش روی کل پهنای باند اینترنتی کشور کرده است.»
محمود‌رضا خادمی رئیس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی، با بیان این مطلب به خبر می‌گوید: این مسئله باعث شده تا سرعت اینترنت به شدت کاهش یابد و در ساعات پیک به یک دهم برسد.
خادمی با انتقاد از اطلاع‌رسانی نکردن مسئولان زیرساخت می‌افزاید: بسیاری از مشتریان ما که پس از تعطیلات با مشکل کندی اینترنت مواجه شده‌اند این مسئله را از چشم شرکت‌های خدمات‌دهنده می‌دانند و به ما اعتراض می‌کنند.
علاوه بر افت سرعت اینترنت، عدم دسترسی به برخی سایت‌های مفید و بدون مشکل از مشکلات جدیدی است که کاربران اینترنت با آن مواجهند: «چند روز پیش دنبال یک مقاله علمی مربوط به یک کنفرانس بودم که با پیغام عدم دسترسی مواجه شدم. این درحالی است که سایت آن کنفرانس علمی هیچ مشکل اخلاقی نداشت و از آن گذشته کنفرانس پزشکی هم نبود که تصور کنیم شباهت برخی کلمات موجب مشکل شده است.»
این را مدیر یکی از شرکت‌های ISP می‌گوید. اتفاقی که خادمی در مورد آن به خبر می‌گوید: من نمی‌دانم که دیتابیس فیلترینگ شرکت زیرساخت با آن چیزی که پیش از این به ISPها اعلام شده بود تفاوت دارد یا نه، اما تصور می‌کنم بیشتر این مشکلات به دلیل ظرفیت ناکافی فایروال زیرساخت پیش آمده است.
به عبارت دیگر از آنجایی که فایروال زیرساخت بر سر راه پهنای باند کلی ورودی به کشور قرار داده شده است اما نسبت به پهنای باند کل کشور ظرفیت و توان لازم را ندارد، علاوه بر اینکه سرعت دسترسی به شبکه جهانی را کاهش داده، در ساعات پیک تقاضای دیدن برخی سایت‌ها که از فیلتر کمیته تعیین مصادیق گذشته‌اند و بدون مشکل ارزیابی شده‌اند با پیغام غیر‌قابل نمایش پاسخ داده می‌شود.
یکی کمه، دو تا غمه
پیش از این پهنای باند به صورت فیلتر نشده در اختیار شرکت‌های اینترنتی قرار می‌گرفت و این شرکت‌ها با قرار دادن تجهیزات نرم‌افزاری و سخت‌افزاری لازم نسبت به پهنای باندی که در اختیار داشتند نسبت به فیلتر کردن سایت‌هایی که از سوی کمیته تعیین مصادیق مشخص شده بود، اقدام می‌کردند. اما قرار دادن یک فایروال مرکزی بر روی پهنای باند کلی کشور از سوی زیرساخت در حالی انجام شده که به شرکت‌ها این مجوز هم اعطا نشده که فایروال خود را بردارند و این مسئله (دو بار گذشتن از سد فیلتر)، علاوه بر اینکه ظرفیت فایروال زیرساخت ناکافی است، موجب کاهش محسوس سرعت اینترنت شده است.
اتفاقی که خادمی در مورد آن می‌گوید: ما این مشکل را منعکس کرده‌ایم اما هیچ جوابی نگرفته‌ایم.
به گفته رئیس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی، «سکوت» مسولان زیرساخت در حالی صورت می‌گیرد که این شرکت به عنوان تأمین کننده انحصاری پهنای باند در کشور مشکلات فراوانی دارد و به رغم تکذیب‌های مکرر، نا‌توان از تأمین پهنای باند لازم برای کشور است.
وجود نداشتن امکان CACHE در شرایط جدید یکی از مواردی است که مدیر یکی از ISPها به آن اشاره می‌کند: خیلی اوقات ISPها از امکان CACHE استفاده می‌کنند و هنگامی‌که یک کاربر سایت خاصی را می‌بیند، آدرس آن سایت و صفحه در CACHE آن ISP می‌ماند و کاربر بعدی که بخواهد آن سایت را ببیند از CACHE استفاده می‌کند. به این ترتیب علاوه بر اینکه هزینه پهنای باند کشور کاهش پیدا می‌کند، سرعت دسترسی به شبکه هم بالا می‌رود. اما با اعمال این فیلترینگ مرکزی شرکت‌ها بخصوص شرکت‌های بزرگ و شناخته شده ترجیح می‌دهند از این امکان استفاده نکنند، چون ممکن است سایتی که تا دیروز بدون مشکل بوده، امروز به لیست فیلتر زیرساخت اضافه شده باشد و دسترسی کاربران از طریق CACHE آن ISP برای آن شرکت دردسر‌ساز شود.
کی بود؟ کی بود؟ خودتان خواستید!
با وجود سکوت مسئولان زیرساخت مشخص است که در حال حاضر پهنای باند اینترنت در کشور ما از دو لایه فیلترینگ می‌گذرد. در این میان سؤال‌های بی‌پاسخ کم نیست: چرا دیوار آتشی که زیرساخت به کار برده از ظرفیت کافی بی‌بهره است؟ چرا به شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات اینترنتی اعلام نشده که فایروال خود را بردارند؟ چرا این اقدام زیرساخت بدون اطلاع‌رسانی قبلی انجام شده است؟ چرا. . .؟
اما مهم‌تر از همه این سؤال است که اصلاً چرا چنین اقدامی صورت گرفته است؟ سؤالی که آریانیا معاون فناوری اطلاعات شرکت زیرساخت در پاسخ به آن در گفت‌وگو با سرمایه از «درخواست خود شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت» خبر می‌دهد: در واقع شرکت‌های ISP و ICP اعلام کردند که دیگر نمی‌خواهند از فایروال خود استفاده کنند و در نظر دارند از این به بعد از سیستم مرکزی و به صورت متمرکز از فایروال استفاده کنند.
البته آریانیا از اعلام نام شرکت‌هایی که خودشان مایل بودند با وجود هزینه فراوانی که برای نصب فایروال انجام داده‌اند، از فایروال زیرساخت استفاده کنند خودداری کرده است. همچنان که کسی به این سؤال پاسخ نداده است که اگر این درخواست از سوی خود شرکت‌ها بوده چرا سازمان نظام صنفی به عنوان نماینده این شرکت‌ها از آن بی‌اطلاع است؟ و یا اینکه در این صورت پس چرا به آن شرکت‌ها و آن دیگرانی که خودشان از زیرساخت خواهش نکرده بودند یک فایروال بر روی کل پهنای باند کشور نصب کند، اجازه داده نشده تا فایروالشان را بردارند تا سرعت دسترسی اینترنت برای مشتریانشان قابل‌قبول‌تر شود؟
«الزام نداشتن برخی شرکت‌ها به اعمال فیلتر مناسب» شاید قابل‌قبول‌ترین پاسخی است که تاکنون مسئولان وزارت ارتباطات به این اقدام زیرساخت داده‌اند. پاسخی که یکی از مقامات وزارتخانه که تمایلی به افشای نامش ندارد به خبر می‌دهد: صلاح نیست در این مورد زیاد صحبت کنیم و من هم تمایلی ندارم نام شرکت‌هایی را افشا کنم که بدون توجه به مصوبات کمیته تعیین مصادیق اقدام به فروش اینترنت بدون فیلتر با قیمت‌های بالا‌تر از قیمت معمول می‌کردند.
پیام برای این مطلب مسدود شده.