فعالان حقوق بشر: گزارش نشست تهران

نشست سراسری حق تحصیل به همت کمیته‌ی پی جویی حق تحصیل بهاییان مجموعه فعالان حقوق‌بشر در ایران هم‌زمان در دو شهر تهران و شیراز با حضور اعضا و مهمانان برگزار شد.

این نشست که در نوع خود بی سابقه بود در تهران، از ساعت 20 آغاز گردید. وجود تصاویر دانشجویان زندانی یکی از اولین مواردی بود که در این نشست خودنمایی میکرد.

نیلوفر محرابی، به عنوان مجری برنامه با ذکر مقدمه‌یی در خصوص حق تحصیل و لزوم پیگیری آن به جلسه رسمیت داد.

اولین سخنران، ابوالفضل عابدینی مسئول روابط عمومی “مجموعه” بود که صحبت‌های خود را با اشاره به فعالیت‌های اجرایی “مجموعه” و تعدادی از کمیته‌های آن آغاز کرد، وی انتشار کتاب، ماه‌نامه ، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، حمایت حقوقی از قربانیان نقض حقوق بشر، حضور در صحنه‌ی بین‌المللی و گزارش‌گری در حوزه‌ی حقوق بشر را از بارزترین فعالیت‌های “مجموعه” در محورهای حقوقی، ظرفیت سازی و اطلاع رسانی عنوان داشت . ایشان در ادامه‌ی صحبت، هزینه‌هایی که به “مجموعه” به علت فعالیت‌های حقوق بشری آن تحمیل شده است اشاره کرد و آن را نشانه‌ی پای‌بندی ما به قانون و جدیت “مجموعه” در کار دانست.

سخنران بعدی حسام میثاقی، از اعضای کمیته‌ی پی جویی حق تحصیل بهاییان مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران بود، وی با معرفی کمیته و بررسی تاریخ‌چه و اهداف تشکیل آن عنوان داشت یکی از اهداف منسجم‌تر شدن فعالیت‌های کمیته حجم عظیم دانش‌جویان محروم از تحصیل بهایی بود، میثاقی در بیان اهداف کمیته، وحدت بین اقشار مختلف دانش‌جویی را عنوان داشت و ادامه داد که این کمیته در واقع پل ارتباطی بین دانش‌جویان محروم از تحصیل بهایی و نهادهای حقوق بشری است. وی دیگر اهداف مهم این کمیته را جمع آوری آمار دانش‌جویان محروم از تحصیل عنوان داشت.

این دانش‌جوی محروم از تحصیل از سایر فعالان این حوزه درخواست کرد تا با نگارش مقالات، ارائه‌ی شرح پی‌گیری‌هایی که تا کنون داشته‌اند، شرکت فعال در گزارش‌گری و برنامه‌ی کمیته، این تشکل را برای پی‌گیری اهداف یاری دهند.

سخنران بعد دکتر نعمت احمدی، حقوق‌دان و استاد دانش‌گاه بود که با تشویق حضار پشت تریبون قرار گرفت. دکتر احمدی صحبت خود را این چنین آغاز کرد “این مسئله از طرف خود بنده لااقل مغفول بوده، که آیا ما داشته‌ایم دانش‌جویانی که به خاطر مذهب و دین‌شان نتوانند ادامه تحصیل بدهند. چون ما در قانون اساسی این را نداریم” وی ادامه داد از منظر یک معلم من متاسف هستم که تعدادی از هم‌میهنان من به خاطر مذهب‌شان نتوانند ادامه تحصیل بدهند .

وی با اشاره به ماده‌ی 9 قانون مدنی در باب لازم الاجرا بودن معاهدات بین‌المللی پذیرفته شده و هم‌چنین استناد به فصل سوم قانون اساسی، ذیل اصول 15 تا 43 که مربوط به حقوق و آزادی‌های فردی است حق تحصیل را عمومی دانست.

این استاد دانش‌گاه با بیان خاطراتی از دوران دانش‌جویی و فعالیت‌های مبارزاتی خود بیان داشت که دانش‌گاه استقلال خود را داشت و فعالیت‌ها و باورهای ما منجر به محرومیت از حق تحصیل نمی‌شد.

دکتر احمدی بیان داشت “به باور دینی ما “اطلب العلم من المهد الى اللحد” یعنی هر کس که اراده کند حق دارد که تحصیل کند ” و ضمن پرداختن به موضوع حقوق شهروندی بار دیگر بر این حق تاکید کرد.

این حقوق‌دان اشاره داشت حتا اگر به باور افرادی که ممعانت از تحصیل می‌کنند فردی کافر باشد باز هم طبق اسلام با دسته بندی کافر به دو دسته کافر فطری و ذمی، فردی که از پدر و مادری کافر متولد شده باشد هیچ گناهی ندارد همان‌طور که اگر بنده در کشور دیگری به دنیا می‌آمدم احتمالا دین دیگری داشتم. بنابراین این موضوع نیز نمی‌تواند دست‌آویزی برای محروم کردن شما از تحصیل باشد.

دکتر احمدی، موضوع را به استناد باورهای اسلامی بسیار ساده دانست و گفت فردی که در کشوری زندگی می‌کند آن کشور موظف و مکلف است امنیت وی را تامین کند. این فعال حقوق بشر با آروزی این‌که هیچ فردی به خاطر باورهای‌اش از تحصیل محروم نشود و با تشویق حضار به صحبت‌های خود پایان داد.

در پایان ساعت اول نشست، خانم محرابی از سلمان سیما فعال دانش‌جویی دانش‌گاه آزاد برای سخنرانی دعوت به‌عمل آورد.

سلمان سیما، با قرار گرفتن در پشت تریبون و با ابراز شگفتی از حجم زیاد دانش‌جویان محروم از تحصیل به دلیل باورهای‌شان صحبت‌های خود را آغاز کرد. وی عنوان داشت به باور من قبح محرومیت از تحصیل هم‌چون اعدام و محرومیت از حیات است.

این فعال دانش‌جویی به روند محرومیت دانش‌جویان دانش‌گاه آزاد از شش سال قبل پرداخت و عنوان داشت اکنون دوستانی هستند که بیش از شش ترم تعلیق و محروم از تحصیل شده‌اند.

اشاره به مفاد قانون اساسی و معاهدات جاری از دیگر صحبت‌های این فعال دانش‌جویی برای خدشه ناپذیر بودن این حق بود.

وی هم‌چنین با اشاره به مفاد قانون اساسی و معاهدات جاری حق تحصیل را حقی خدشه ناپذیر خواند و همین‌طور تصویب لایحه جنسی را نیز به نوعی محروم کردن تعدادی از هم‌وطنان از حق تحصیل دانست.

سلمان سیما هم‌چنین به فعالیت‌های دانش‌جویان دانش‌گاه آزاد در این حوزه و هم‌کاری با طیف‌های مختلف دانش‌جویی و همین‌طور “مجموعه” ، اشاره کرد و نگرانی خود را از به تصویب درآمدن قانونی که با سهمیه‌بندی‌های تبعیض‌آمیز و از سوی دیگر محروم کردن فعالان از تحصیل شرایط زیان باری برای جامعه فراهم می‌کند اعلام داشت و خواستار توجه سایر فعالان به این موضوع شد.

در پایان وی با عنوان جمله‌ی “حق تحصیل برای یک دانش‌جو، همانند حق حیات است برای یک انسان” به سخنان خود پایان داد.

هلاکو رحمانیان از دانش‌جویان محروم از تحصیل بهایی با دارا بودن رتبه 50 کنکور ، سخنران بعدی بود که پشت تریبون قرار گرفت. این دانش‌جوی محروم از تحصیل با قرائت رنج‌نامه‌یی که در آن از تلاش‌های خود برای ورود به دانش‌گاه علی‌رغم رتبه‌ی بالا در کنکور و ممعانت‌هایی که منجر به محرومیت از تحصیل ایشان شد سخن گفتند. وی عنوان کرد مسئولان به او گفته‌اند که به خاطر دین خود از تحصیل محروم شده است.

بهزاد مهرانی ، دبیر اول “مجموعه”، سخنران بعدی بود که به دعوت مجری برنامه پشت تریبون قرار گرفت.

آقای مهرانی با عنوان این‌که خوش‌حال است که اکنون برخلاف دهه‌های قبل به جای حق حیات بهاییان از حق تحصیل آن‌ها صحبت می‌کند، سخن‌رانی خود را آغاز کرد.

این فعال حقوق بشر با بررسی اجمالی حق در اعلامیه‌ی جهانی حقوق بشر آن را تولید دنیای مدرن دانست. وی انسان مدرن را انسان خردگرا و مختار و انسان جهان سنتی را انسان مکلف خواند. وی عنوان داشت در جهان مدرن انسان را تنها به صرف انسان بودن محترم میدانند.

وی در پایان با تاکید بر این‌که هیچ قدرتی اجازه سلب حق تحصیل را ندارد، به سخنان خود پایان داد.

ساغر میری، از دیگر دانش‌جویان محروم از حق تحصیل سخن‌ران بعدی این نشست بود. وی به بررسی پیشنیه‌ی تحصیل بهاییان در ایران پس از انقلاب و واقعه‌ی سال 85 که تعدادی اندک از بهاییان موفق به ورود به دانش‌گاه شدند پرداخت، وی که در دانش‌گاه شهر نور در رشته‌ی کارشناسی مترجمی زبان انگلیسی مورد پذیرش قرار گرفته بود که پس از سپری شدن سه ماه از آغاز حق تحصیلی با ممعانت از ادامه تحصیل مواجه شده بود. به شرح این روند پرداخت. وی با ابراز خرسندی از عضویت در کمیته بر تلاش خود برای احقاق حق تحصیل تاکید کرد.

آقای توفیق از اساتید دانش‌گاه سخن‌ران بعدی نشست بود که با ناصحیح بودن این باور که چون فردی وابسته به طیف فکری یا دینی غیررسمی است حقوق شهروندی اش مورد نقض قرار گیرد سخن خود را آغاز نمود و به برشمردن اصول قانونی موید این حق پرداخت.

این استاد دانش‌گاه هم‌چنین از دیدگاه مذهب اسلام نیز حق تحصیل را حقی خدشه ناپذیر دانست و ترور افکار را عینیت محرومیت از تحصیل دانست. وی آئین نامه‌های داخلی سازمان سنجش و دانشگاه‌ها را که منجر به محرومیت از تحصیل دانش‌جویان می‌شود را مغایر با مفاد قانون اساسی دانست و بر نیاز به بازنگری آن تاکید کرد.

مهدی خدایی ، فعال دانش‌جویی و مسئول واحد دانش‌جویی “مجموعه”، آخرین سخنران این نشست بود . وی که برای قرائت قطع‌نامه پایانی نشست پشت تریبون حاضر شده بود عنوان داشت: “امیدواریم این نشست فتح بابی برای نشست‌های بعدی و گسترده‌تر کردن این موضوع به حمایت از حقوق سایر اقشار جامعه ایرانی باشد.”

مهدی خدایی عنوان داشت:

“مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران ضمن ابراز نگرانی از برخوردهای دوگانه و استفاده‌ی ابزاری مسئولان مربوطه از قوانین موضوعه و هم‌چنین زیر پا گذاشتن قانون اساسی و میثاق‌نامه‌های بین‌المللی که مورد تائید جمهوری اسلامی قرار گرفته، ابراز امیدواری می‌کند که در آینده شاهد این‌گونه موارد نقض حقوق بشر نباشیم و تمامی اقوام و نژادها بتوانند در کنار یک‌دیگر به زنده‌گی و برخورداری از تمامی حقوق‌های انسانی و فطری خودشان ادامه بدهند”

در پایان نیز کتاب “آشنایی با کنوانسیون رفع کلیه اشکال تبعیض علیه زنان” از مجموعه انتشارات مجموعه در بین حضار توزیع گردید.