بی‌بی‌سی: اولین جلسه محاکمه متهمان وقایع اخیر انتخابات روز شنبه ، در سالن اجتماعات اداره کل دادگستری تهران (مجتمع امام خمینی) و با حضور دوربین های تلویزیونی برگزار شد.

در اولین جلسه دادگاه کیفرخواستی که به امضای معاون دادستان عمومی و انقلاب رسیده، خوانده شد. در این کیفرخواست دادستان برخی فعالان سیاسی و معترضان به نتایج انتخابات را به دست داشتن در انقلاب مخملی علیه جمهوری اسلامی متهم کرده است.

اکثر چهره های سیاسی حاضر در دادگاه از میرحسین موسوی و مهدی کروبی حمایت می کردند و نسبت به نتایج انتخابات اعتراض داشتند.

حضور نزدیک به صد نفر به عنوان متهم در دادگاه و سخنانی که از قول محمد علی ابطحی و محمد عطریانفر در دادگاه منتشر شد با واکنش های متفاوتی رو به رو شد.

از سوی دیگر حضور بسیاری از متهمان از جمله اصلاح طلبان با لباس هایی که به پیژامه شباهت داشت و روی آن ترازوهای همیشگی لباس های زندان نقش نبسته بود با دمپایی های سفید رنگ، باعث شگفتی شد. این درحالی بود که تعدادی از متهمان با لباس های معمولی اما با دستبد در اولین جلسه این دادگاه حضور داشتند.

اکبر گنجی فعال حقوق بشر در گفت و گو با بخش فارسی رادیو بی بی سی گفت: این اولین بار نیست که چنین دادگاهی در ایران برگزار می شود.
به گفته آقای گنجی این شیوه در ایران سابقه دارد و “این نوع شیوه های استالینیستی در سه دهه گذشته دائما در حال تکرار بوده است و در دوران رهبری آقای خامنه ای بیشتر شده است.”

آقای گنجی همچنین گفت: “اما تاریخ نشان می دهد که بدون استثنا تمام افرادی که سه دهه گذشته در جمهوری اسلامی به چنین شیوه هایی مجبور شدند چنین اعترافاتی بکنند، بعد از آزادی ماجرا را شرح داده و گفته اند که تحت چه شرایطی مجبور شده اند این حرف ها را به زبان بیاورند.”

آقای گنجی در ادامه گفت مردم هیچ وقت چنین اعترافاتی را باور نکرده و این بار هم باور نمی کنند.

او در باره انگیزه و دلایل برگزاری این دادگاه گفت: “این نوع اعترافات و پرونده سازی ها برای آن است که وحدت آن اقلیتی را که برای سرکوب احتیاج دارد حفظ کند و به آنها بگویند که غربی ها و دشمن در حال ایجاد انقلاب مخملی در ایران بوده و این حرکات، توطئه غرب است و این هم مدارک و شواهدش.”

‘تسویه حساب سیاسی’

در باره برگزاری این دادگاه و سابقه آن بین تحلیگران اتفاق نظر وجود دارد.

داریوش محمدپور کارشناس مسائل ایران نیز معتقد است برگزاری چنین دادگاهی به هیچ عنوان مساله تازه ای نیست و قبلا هم چنین دادگاه هایی داشته ایم.

او به دوره محمد خاتمی رئیس جمهوری سابق و دادگاه غلامحسین کرباسچی شهردار سابقه تهران و دادگاه روزنامه نگاران اشاره کرد و گفت: “همه این دادگاه ها کمابیش از همین جنس بوده است، با این تفاوت که در حال حاضر مساله اصلی که در کانون ماجرا قرار دارد، انتخابات و ریاست جمهوری آقای احمدی نژاد است.”

داریوش محمدپور می گوید: “این دادگاه بدون شک تسویه حساب است و تردیدی هم وجود ندارد. چرا که کسانی که نام هایشان در این میان به چشم می خورد وفادار به نظام جمهوری اسلامی و در متن آن بودند. اکنون که اینها در صف مخالفان قرار می گیرند این برخورد به معنی تسویه حساب است و معنی دیگری هم ندارد.”

آقای محمدپور در ادامه با تاکید بر اینکه تمام شواهد “از نحوه بازجویی ها، کیفرخواست و شکلی که در دادگاه حاضر شده اند، نشان از یک تسویه حساب سیاسی دارد: “مگر این شکلی است که جمع بزرگی نزدیک به صد نفر بنشینند با جایگاه های متفاوت و همگی هم کیفرخواستی برایشان قرائت شود. کل ماجرا، شباهتی به یک دادگاه متعارف و جاافتاده ندارد.”

برخی ناظران عقیده دارند می گویند جلسه نخست محاکمه بازداشت شدگان به جای آن که به سوالاتی درباره انگیزه های معترضان پاسخ دهد، پرسش های زیادی را درباره انگیزه های برگزارگنندگان دادگاه مطرح کرده است.