بی‌بی‌سی: خبرهای رسیده از ایران حاکیست که رایزنی های مراجع و علمای شیعه قم و نجف برای پیگیری وقایع اخیر این کشور همچنان ادامه دارد و پیش بینی می شود که در ایام ماه رمضان ابعاد تازه تری به خود بگیرد.

اخیرا آیت الله حسینعلی منتظری و آیت الله جواد شهرستانی نماینده تام الاختیار آیت الله سیستانی از مراجع بزرگ تقلید شیعیان به طور جداگانه با هیاتی از اصلاح طلبان دیدار و گفتگو کرده اند.

عبدالله نوری، روحانی اصلاح طلب به همراه غلامحسین کرباسچی، عبدالمجید معایخواه و محمود حجتی، وزیر سابق کشاورزی، در این دیدار از مراجع بزرگ تقلید شیعیان در قم و نجف خواسته اند که در ارتباط با وقایع اخیر ایران از خود تحرک بیشتری نشان دهند.

حسن یوسفی اشکوری، پژوهشگر دینی به بخش فارسی بی بی سی گفت که نظر صریح علما و مراجع تقلید در جدال های سیاسی جاری جمهوری اسلامی موثر است.

بشنوید
گزارش فرج بال افکن بی بی سی فارسی
وی افزود: “طبیعی است که اگر علما و مراجع تقلید در بحران اخیر اظهارنظر و یا میانجیگری کنند و در جهت جلوگیری از خلافکاری ها، ستم ها و همینطور تجاوز به حقوق مردم توسط حکومت ایران اقدام کنند بسیاری از مشکلات مرتفع می شود.”

پیشتر آیت الله شبیری زنجانی در جریان دیدار با آیت الله صافی گلپایگانی دو تن از مراجع تقلید شیعه،/ نسبت به کشتار معترضان در ایران ابراز نگرانی کرده بود.

گفته می شود که آیت الله شبیری زنجانی، همانند دیگر مراجع نجف اعتقادی به اختیارات وسیع حکومتی فقها ندارد. آیت الله منتظری از مراجع تقلید چندی پیش به سران جمهوری اسلامی هشدار داد که از سرنوشت محمدرضا پهلوی، آخرین پادشاه ایران درس عبرت بگیرند.

روزنامه کیهان نسبت به دیدار اخیر عبدالله نوری و گروهی از اصلاح طلبان با مراجع و علما واکنش تندی نشان داده و از جمله آقایان منتظری، صانعی و بیات را که همگی از علمای قم هستند به ایفای نقش در سناریوی اتهام پراکنی و ایجاد التهاب در فضای سیاسی ایران متهم کرده است.

در عین حال روزنامه کیهان به دیدار این هیات با نماینده تام الاختیار آیت الله سیستانی در ایران اشاره ای نکرده است. از این رو به نظر می رسد که ملاقات عبدالله نوری با آیت الله شهرستانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

حسن شریعتمداری، پژوهشگر دینی به بخش فارسی بی بی سی گفت که مقلدان آیت الله سیستانی در ایران می خواهند بدانند که نظر مرجع تقلیدشان نسبت به وقایع اخیر در این کشور چیست. وی افزود؛ “آیت الله سیستانی بزرگترین مرجع تقلید کنونی جهان تشیع هستند و از آن جا که وجهه مذهبی تشیع در خطر است باید در این بحران به وجود آمده دخالت کنند.”

به گفته آقای شریعتمداری، “اغلب مقلدان آیت الله سیستانی در ایران هستند و از آن جا که در جریان ناآرامی های اخیر ایران به تعداد کثیری از معترضان ظلم شده است، بنابراین توقع ناروایی نیست که ایشان به طور بارزی در این قضیه وارد شوند.”

بنابر گزارش ها، تعدادی از مراجع تقلید در قم همچنان در آستانه ماه رمضان به رایزنی های خود برای مقابله با حاکمیت فضای سرکوب در این کشور ادامه می دهند و پیش بینی می شود که این تحرکات در روزهای آتی ابعاد تازه تری به خود بگیرد.

گفته می شود که حوزه های علمیه قم و نجف در مشارکت مردم در تحولات سیاسی دوران معاصر ایران نقش مهمی داشته اند. به نحوی که حتی در نهضت اسلامی سال ۱۳۴۲ نقش علمای نجف بیشتر از علمای قم در تحولات آن زمان و اعتراض به رژیم شاه بود.

حسن یوسفی اشکوری به بخش فارسی بی بی سی گفت، “در گذشته این شرایط سیاسی در ارتباط با ایران و عراق وجود نداشت. از این جهت من فکر می کنم که آقای سیستانی موقعیت بسیار حساسی دارند و نمی توانند به صراحت وارد قضایای جاری ایران بشوند.

در عین حال آقای اشکوری می گوید که آیت الله سیستانی می تواند به نحو غیرمستقیم با رهبر جمهوری اسلامی وارد مذاکره شده و حداقل از ادامه تظلمات حکومت ایران جلوگیری کند.

چندی پیش آیت الله یوسف صانعی از مراجع تقلید قم طی سخنانی از برخوردهای خشن هفته های گذشته با مردم معترض در ایران به شدت انتقاد کرد و گفت که مردم از بعضی مسئولان متنفر شده اند.

آیت الله صانعی همچنین گفت: آخوندی که با مردم درگیر می شود بی انصافی می کند و کیفرش را خواهد دید.

بعضی از کارشناسان می گویند که رفتار مذهبی مردم ایران در طول سی سال گذشته تفاوت های آشکاری داشته است.

حسن شریعتمداری به بخش فارسی بی بی سی گفت، “بی گمان عده زیادی از مردم ایران با توجه به رفتاری که حکومت فعلی این کشور تحت نام اسلام و جمهوری اسلامی با آنها کرده، اساس عقایدشان دچار تزلزل شده است.”

با این همه آقای شریعتمداری می گوید که عده زیادی از طرفداران این حکومت اصولگرایان معتقدی هستند که ارتباط تنگاتنگی با مراجع تقلید دارند و بی گمان فتاوی شرعی و سخنان علما در امر به مسالمت با مردم می تواند در نگرش آنها تاثیر مثبت بگذارد.

به این ترتیب می توان گفت که ادامه تلاش روحانیون منتقد در ایران، نشانه ای از تلاش روحانیت و مرجعیت برای حفظ موضع مستقل در برابر حاکمیت جمهوری اسلامی در این کشور دانست، به ویژه آن که از نظر روحانیون معترض در ایران، این تحولات در یک ماه باقیمانده به تشکیل جلسه خبرگان رهبری از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود.