پیک ایران: لوموند : سپاه به واسطه ارتباطات خود با حزب الله پايگاه هايي در کشورهاي مختلف، به ويژه در عراق و لبنان دارد
سپاه در زمينه اقتصاد، عوامل مهم دولتي و ديگر سازمان هاي مربوط به دولت را تحت کنترل و نظارت خود دارد

مقاله لوموند ؛ روزنت “روز” : به دنبال دستگيري و بازداشت ملوانان بريتانيايي، ايران به مدت 12 روز در تلاش بود تا يک عامل تعادل در بحراني که اين کشور را در برابر غرب قرار داده پيدا کند. سپاه پاسداران با دستگيري اين ملوانان در آب هاي خليج فارس نسبت به اين مهم اقدام کرد. به گفته ديپلمات ها، سپاه با اين اقدام خود نه تنها به عمليات اخير نيروهاي امريکايي در عراق پاسخ داد، بلکه واکنش خود را به عنوان ارگاني که از تاريخ 24 مارس لطمات بسياري از تحريم هاي سازمان ملل ديد، به خوبي آشکار بود.
قطعنامه 1747 شوراي امنيت سه گروه هوايي تحت کنترل سپاه و 7 مسؤول عالي رتبه نيروهاي مسلح ايران را هدف گرفته است که در ميان آنها مي توان به رييس ستاد مشترک، فرمانده نيروي دريايي و فرمانده نيروي قدس که وظيفه او انجام عمليات در خارج از مرزهاي ايران است اشاره کرد. مي توان اذعان داشت که رويکردهاي قطعنامه 1747 از زمان کشمکش هاي ديپلماتيک درخصوص پرونده هسته اي ايران رويکردهاي جديدي هستند. از اين پس، تحريم هاي بين المللي تنها بر برنامه هاي هسته اي و بالستيکي تهران متمرکز نيست، بلکه توان ايران در زمينه قدرت نمايي در خاورميانه و قابليت در ايجاد بي ثباتي در منطقه را نيز دربر مي گيرد.
اين قابليت ها به خوبي در بطن فعاليت هاي سپاه پاسداران، به عنوان بنيادگراترين گروه ايراني در گسترش آرمان هاي “انقلابي”، ديده مي شوند. اين ارگان اصولگرا به واسطه ارتباطات خود با حزب الله داراي پايگاه هايي در کشورهاي مختلف، به ويژه در عراق و لبنان است. نيروي قدس تحت کنترل سپاه نيز همواره ياري رسان جنبش هاي مقاومت اسلامي [حماس] و جهاد اسلامي فلسطين بوده و حتي در متن قطعنامه 1747 نيز به “جنگ نامتقارن” سپاه پاسداران اشاراتي شده است.
ازطرف ديگر، سپاه در زمينه اقتصاد، عوامل مهم دولتي و ديگر سازمان هاي مربوط به دولت را تحت کنترل و نظارت خود دارد. اين عوامل به شدت از اقدامات انجام شده توسط خزانه داري امريکا نزد بانک ها و مجامع اروپايي و آسيايي و همچنين تحريم هاي اعمال شده توسط سازمان ملل صدمه ديده اند. قطعنامه 1747 “از تمامي دولت ها و مؤسسات مالي بين المللي مي خواهد” که هرگونه وام و کمک مالي به “دولت جمهوري اسلامي ايران” را قطع کنند. اين درحالي است که نام بانک سپه نيز به عنوان يکي از اصلي ترين بانک هاي ايراني در ليست تحريم ها آورده شده است.
تمايل براي مقابله به مثل
به گفته کارشناسان علم اقتصاد و ديپلمات ها، فشارهاي اقتصاديي که از سوي ايالات متحده بر ايران وارد شده بسيار مؤثر و کارآمد بوده است. از اين پس ديگر هيچ بانک اروپايي اقدام به سرمايه گذاري کلان در ايران نمي کند. استراتژي دولت بوش در برابر ايران بيشتر در دو حوزه قابل رؤيت است: نظامي [سياست براندازي يا دستگيري عوامل ايراني در خاورنزديک و افغانستان و استقرار ناوهاي هواپيمابر در خليج فارس] و مالي [تدابير يک جانبه و اعمال تحريم در چارچوب سازمان ملل].
رييس جمهور محمود احمدي نژاد نيز از مهره هايي است که از سپاه پاسداران انقلاب اسلامي برخاسته. زماني که وي در تاريخ 4 آوريل آزادي ملوانان بريتانيايي را اعلام کرد، اين را نيز اظهار داشت که: “اگر آنها [قدرت هاي بزرگ] بخواهند در برخي از حوزه هاي اقتصادي ما، مانند بانک ها، خللي وارد کنند، ما نيز در همين زمينه يا در زمينه هاي ديگر به آنها پاسخ خواهيم داد.” اين اولين باري بود که يک مسؤول ايراني چنين واضح از فشارهاي مالي و تمايل براي مقابله به مثل که مي تواند به اشکال مختلف ظاهر شود سخن مي گفت.
ملوانان بريتانيايي روز 23 مارس، يعني يک روز قبل از تصويب قطعنامه 1747 توسط يکي از يگان هاي سپاه پاسداران دستگير شدند. البته با توجه به عدم شفافيت در عملکرد دولت ايران، مشکل بتوان رابطه اي بين اين دو رويداد يافت کرد. ولي همان طور که يک ديپلمات غربي مي گويد: “اين سؤال به طور ناخودآگاه در ذهن مطرح مي شود”. فرانسه و ايالات متحده در رأس ديگر اعضاي سازمان ملل خواستار اين بودند که تحريم هايي عليه سپاه پاسداران اعمال شود و در نهايت نام 7 فرمانده اين سازمان در ليست اشخاصي که محدوديت رواديد براي خارج از کشور خواهند داشت آورده شد. اگر کشوري بخواهد براي اين اشخاص رواديد صادر کند، بايد قبلاً اين مسأله را به اطلاع کميته تحريم سازمان ملل برساند.
در تاريخ 30 مارس، روسيه در اقدامي که به نظر مي رسيد طي آن مي خواهد خودمختاري و آزادي عمل خود را نسبت به کشورهاي غربي نشان دهد، به اين کميته اطلاع داد که قصد دارد تيمسار ذوالقدر، قائم مقام سابق فرمانده کل سپاه و قائم مقام کنوني وزارت کشور را که نامش در ليست شوراي امنيت نيز به چشم مي خورد دعوت کند. در مدارک رسمي روسيه مورخ 30 مارس آورده شده که تيمسار ذوالقدر به منظور “تبادل نظر و انتقال تجربه در زمينه نظارت بر مرزهاي زميني و دريايي” دعوت شده است.
کشمکش هاي داخلي
قطعنامه 1747 صادرات هرگونه سلاح به ايران را ممنوع کرده است. ايده تحريم درخصوص فروش تسليحات از سوي ايالات متحده مطرح شد و فرانسه نيز با ميل خود به اين اردوگاه پيوست. ذهن ژاک شيراک بيشتر از هر چيز درگير مسأله لبنان بود که همچنان بحران سياسي را تجربه مي کند و 12 هزار سرباز از نيروهاي ميانجي سازمان ملل در جنوب آن، که تحت سلطه حزب الله است مستقر شده اند. قطعنامه 1747 همچنين به طور رسمي تأمين هرگونه سلاح از جانب ايران براي حزب الله را ممنوع اعلام کرده است.
يکي از اهدافي که در اعمال تحريم عليه سپاه از سوي غربي ها دنبال مي شود اين است که بر بنيادگراترين بازوي قدرت در ايران فشار وارد کنند تا بدين طريق جريان “عمل گرا”ي کشور تحريک شده و پرونده هسته اي ايران را خود به دست گيرد. برخي از ديپلمات ها معتقدند که رييس جمهور احمدي نژاد با اعلام آزادي ملوانان مجبور به عقب نشيني شد. اين اقدام او به دليل کشمکش هاي داخلي در دولت تهران بوده است.
لوموند : – دوشنبه 20 فروردین 1386 [2007.04.09]
مترجم: علي جواهري
alijava_rooz@yahoo.es