خبرآنلاین: در حال حاضر کمتر مشترک اینترنت پرسرعت را می‌توان سراغ گرفت که از سرعت دسترسی خود، رضایت کامل داشته باشد.

مهدی خاکی‌فیروز: شرکت مخابرات ایران که پیش از این، فعالیت شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت پرسرعت را با اکراه پذیرفته بود، این روز‌ها تغییر موضع داده و مسئولان آن دست‌کم در حرف، از ضرورت توسعه اینترنت پرسرعت سخن می‌گویند.

آخرین نمونه این اظهار‌نظر‌های جدید، سخنان وفا غفاریان معاون وزیر و رئیس هیأت‌مدیره شرکت مخابرات ایران است که در گفت‌وگو با ایسنا گفت: یکی از نکات مهمی که رده ما را در کشور‌های منطقه و در ارزیابی سالیانه‌ای بالا می‌برد، توسعه اینترنت پرسرعت (ADSL) است. غفاریان در حالی از توسعه اینترنت پرسرعت سخن گفته که مسائل فنی شبکه مخابراتی شرکت انحصاری مخابرات ایران،‌ در حال حاضر در بسیاری از شهر‌ها مانع مهم توسعه اینترنت پرسرعت است. حتی در برخی مناطق شهر تهران نیز به دلیل ارائه خطوط تلفن مجازی، پهنای باندی برای اینترنت پرسرعت باقی‌ نمانده است. رئیس هیأت‌مدیره مخابرات پس از مدت‌ها سخنان توجیه‌گرایانه، بالاخره 2 روز پیش به این ضعف اعتراف کرد و گفت: برای توسعه ADSL باید دو کار انجام شود؛ اول این که باید پوشش ADSL را افزایش دهیم یعنی تقریباً در تمام مراکز سوئیچ‌‌ها تجهیزات واگذاری ADSL نصب شود که الان اینگونه نیست. البته منظور شهرستان‌های دور افتاده نیست.

بلکه در تهران و مناطقی مانند پاسداران، فرمانیه یا قیطریه این موضوع حاکم است.

البته غفاریان در سخنان خود به سایر مناطق فاقد پوشش ADSL پایتخت، مانند شهرک غرب، پاسداران و مناطق جنوبی شهر هیچ اشاره‌ای نکرد.

مدیران ASP‌ها و ISP‌های خصوصی می‌گویند معاون امور مخابراتی وزیر در 4 سالی که از صاایران به وزارت ICT اسباب‌کشی کرده، اغلب نگاه نامهربانانه‌ای به توسعه‌دهندگان اینترنت پرسرعت داشته است. رئیس او در دولت نهم نیز چندین بار با بیانی طنز‌آمیز، مخالفت خود با اینترنت پرسرعت را اعلام کرد. با این حال غفاریان در مصاحبه دو روز پیش خود با ایسنا، به دفاع از سیاست‌های حاکم بر وزارت ارتباطات و فناوری ارتباطات در 4 سال گذشته پرداخت و گفت: مصوبه دولت نهم شرکت‌های مخابراتی استانی را موظف کرد که قابلیت واگذاری ADSL در نقاط مختلف کشور را فراهم کنند.

این مصوبه البته در همان زمان نه تنها خوشحالی علاقه‌مندان به اینترنت پرسرعت را به همراه نداشت بلکه با اعتراض گسترده بخش خصوصی نیز مواجه شد. مصوبه یاد شده در واقع ارائه 3 میلیون پورت اینترنت پرسرعت توسط مخارات بود که در صورت تحقق یافتن، به‌ورشکسته شدن تمام شرکت‌های خصوصی ارائه دهنده اینترت پرسرعت می‌انجامید. در عین حال معلوم نیست که اینترنت ارائه شده توسط یک شرکت انحصار‌طلب، در عمل نیز پرسرعت باشد.

سید‌احمد حائری کارشناس ارتباطات دیجیتال به «خبر»‌می‌گوید: «شرکت مخابرات ایران در حال حاضر درآمد قابل توجهی از ارائه اینترنت کم‌سرعت موسوم به هوشمند کسب می‌کند و به همین دلیل از انگیزه لازم برای توسعه اینترنت پرسرعت در تمام محله‌ها و شهر‌ها برخوردار نیست. پهنای باند این نوع اینترنت کمتر از اینترنت رایگانی است که مالکان تلفن همراه در آمریکا از آن بهره‌مند می‌شوند و در عین حال برای مصرف‌کنندگان آن هزینه‌ای گزاف معادل حدود 40‌سنت بر ساعت به همراه دارد.»

غفاریان نیز در مصاحبه اعتراف‌گونه خود یاد‌آور شد: «این که بگوییم در کشورمان 27 درصد اینترنت دایل‌آپ‌ داریم، به معنی آمادگی دیجیتالی کشور محسوب نمی‌شود.»

راضی نگه داشتن مراکز دولتی
شرکت مخابرات ایران، ساختمان‌های دولتی را یکی از اولویت‌های ارائه اینترنت پرسرعت قرار داده است. این مسئله، باعث شده تا بسیاری از افراد صاحب‌نفوذ اداری، از اعتراض به عملکرد محدود‌کننده مخابرات در ارائه اینترنت پرسرعت، پرهیز کنند. نصیری قیداری عضو کمیسیون آموزش مجلس در این خصوص به «خبر» می‌گوید: «شرکت مخابرات خدمات اینترنت پرسرعت در مجلس را با بهترین کیفیت ممکن ارائه می‌دهد ولی در مورد بقیه مناطق شهر، نمی‌دانیم که ارائه اینترنت پرسرعت از چه وضعیتی برخوردار است.

مسئول IT یکی از شکرت‌های وابسته به صنعت نفت‌ نیز به «خبر»‌می‌گوید: «شرکت‌های دولتی می‌توانند به راحتی تجهیزات ارتباطی ویژه خود را در اختیار داشته باشند. به عنوان مثال شرکت‌های تابعه وزارت نفت از اتصال ماهواره‌ای ویژه و شبکه‌های کابل نوری و دکل‌های مخابراتی اختصاصی بهره می‌گیرند که موجب دسترسی به اینترنت با سرعت بسیار زیاد می‌شود. تجربه موفقیت‌آمیز این شرکت‌ها نشان می‌دهد که می‌توان اینترنت ارزان و پرسرعت را برای سایر شهروندان نیز به صورت گسترده ارائه داد. هرچند به نظر می‌رسد دغدغه مسئولان شرکت مخابرات در این زمینه، کنترل اینترنت است نه توسعه آن.»

گرانفروشی مخابرات
در حال حاضر کمتر مشترک اینترنت پرسرعت را می‌توان سراغ گرفت که از سرعت دسترسی خود، رضایت کامل داشته باشد. پهنای باند ادعا شده توسط خدمات‌دهندگان نوسان‌های متعددی دارد و هیچگاه به صورت مستمر به سقف اعلام شده نمی‌رسد. یکی از مسائلی که موجب بروز این مشکل می‌شود، نوسان‌های پهنای باند ورودی کشور است. اکنون ارتباط شبکه داخلی با شبکه‌ جهانی اینترنت، به صورت انحصاری توسط مخابرات تأمین می‌شود. این ارتباط از نظر قیمت و پایداری، مورد پسند سرویس‌دهندگان نهایی اینترنت نیست. شرکت‌های ارائه‌دهنده پرسرعت (PaP) پیش از این در جلسات مشترک با مسئولان مخابرات اعلام آمادگی کرده بودند تا از طریق تشکیل یک کنسرسیوم مشترک، می‌توانند پهنای باند اینترنت را در مبادی مرز‌های کشور با بهای مناسب فراهم کنند. با این حال مسئولان مخابرات، ماه‌هاست در مقابل این پیشنهاد، به سکوت اکتفا کرده و همچنان پهنای باند‌ گران‌قیمت خود را در اختیار عمده‌فروشان اینترنتی قرار می‌دهند.

یکی از مسائلی که باعث افزایش قیمت اینترنت پرسرعت می‌شود گرانفروشی شرکت مخابرات در اجاره ماهیانه رشته سیم‌های مسی است. هم‌اکنون شرکت مخابرات برخی استان‌ها، برخلاف مصوبات قانونی ماهیانه 3 هزار تومان بابت هر زوج سیم مسی از شرکت‌های ارائه دهنده اینترنت پرسرعت دریافت می‌کنند که این مبلغ به هزینه‌های نهایی اینترنت ADSL افزوده می‌شود. ISP‌ها از مدت‌ها پیش بر ضرورت کاهش این هزینه به سقف مصوبه قانونی یعنی هزار تومان تأکید می‌کردند. صابر فیضی مدیر‌عامل شرکت مخابرات استان تهران چند روز پیش، پس از مدت‌ها مقاومت در اجرای قانون، به فارس گفت: «از این پس شرکت‌های ارائه‌دهنده اینترنت می‌توانند اجاره ماهیانه خود را به میزانی که از مردم دریافت کرده‌اند به مخابرات بپردازند و اگر از مشتریان خود هزار تومان می‌‌گیرند، می‌توانند همین مبلغ را به مخابرات بپردازند.»

این سخنان را می‌توان چراغ سبز دیگری به اینترنت پرسرعت محسوب کرد. هرچند فعالان خصوصی این صنف می‌گویند نمی‌توان به اظهارنظر‌های رسمی مسئولان مخابرات اطمینان کرد. به نظر می‌رسد مسائل پشت پرده‌ای وجود دارد که نتیجه نهایی آن، افزایش 15 تا 80 درصدی قیمت اینترنت پرسرعت طی 3 ماه اخیر است. آن هم درست در شرایطی که کاهش قیمت، به شعار مشترک مسئولان دولتی مخابراتی تبدیل شده است.