بی‌بی‌سی: مجلس خبرگان رهبری با سخنان اکبر هاشمی رفسنجانی در تهران اجلاس سه روزه خود را آغاز کرده است.

روز سه شنبه، 22 سپتامبر (31 شهریور)، ششمین اجلاس دوره چهارم مجلس خبرگان به ریاست اکبر هاشمی رفسنجانی، رئیس مجلس و رئیس مجمع تشخیص مصلحت، کار خود را آغاز کرد و علاوه بر سخنان تعدادی از اعضای مجلس، ارائه گزارش های غلامحسین محسنی اژه ای، دادستان کل، و سعید جلیلی، دبیر شورای امنیت ملی و سرپرست مذاکرات هسته ای جمهوری اسلامی، در مورد مسایل داخلی و خارجی، از جمله موضوع هسته ای، در دستور کار اجلاس قرار دارد.

به گزارش خبرگزاری کار ایران – ایلنا – در جلسه روز سه شنبه، علاوه بر هاشمی رفسنجانی، محمود هاشمی شاهرودی، احمد خاتمی و قربانعلی دری نجف آبادی، اعضای هیات رئیسه مجلس، حضور داشتند اما محمد یزدی، دیگر نایب رئیس مجلس، در جایگاه هیات رئیسه دیده نمی شد.

آقای رفسنجانی در آغاز سخنان خود، بدون اشاره به برگزاری تظاهرات مخالفان دولت در روز جمعه گذشته – روز قدس – در ایران، آنچه را که “حضور با شکوه مردم در راهپیمایی روز قدس” می خواند مورد تقدیر قرار داد و گفت که آیت الله خامنه ای، رهبر جمهوری اسلامی هم، از “حضور یکپارچه مردم” در این راهپیمایی ابراز رضایت کرده است.

وی با یادآوری هفته دفاع مقدس، که به مناسبت سالگرد حمله عراق به ایران، از امروز آغاز می شود، از سرنوشت صدام حسین و حامیان او ابراز رضایت کرد اما افزود که ایران هنوز تمام حقوق خود در جنگ با عراق را دریافت نکرده است.

رئیس مجلس خبرگان در بخشی از سخنان خود مسایل داخلی را “قابل ملاحظه” خواند و ضمن توصیه به هشیاری، با اشاره به بازگشایی مدارس و دانشگاه ها و هشدار نسبت به “جنگ روانی که بیگانگان دست اندر کار آن هستند” گفت که “مقداری درنگ و تامل مسایل را می تواند به سمت وضع خوبی ببرد مشروط بر اینکه هم شرایط را به خوبی ارزیابی کنیم و هم به موقع تصمیم بگیریم.”

اکبر هاشمی رفسنجانی افزود که “اتحاد ملت ما امروز بزرگترین وسیله دفع شرها و جلو بردن امور کشور است و باید ابزار این اتحاد را به خوبی آماده کرده و زمینه های آن و عوامل ایجاد نشاط در جامعه و به خصوص در جوانان و تحصیل کردگان را فراهم کنیم.”

اقای رفسنجانی بر ارتباط بین حوزه های دینی و دانشگاه تاکید نهاد و در مورد نقش روحانیون در جمهوری اسلامی، گفت که تاکنون بین نظام و مراجع تقلید مشکلی وجود نداشته و ابراز امیدواری کرد که در آینده هم مشکلی پیش نیاید.

اظهارات رئیس مجلس خبرگان در حالی بیان می شود که اخیرا شماری از مراجع تقلید نسبت به سیاست های دولت و نحوه برخورد با منتقدان و معترضان ابراز نگرانی و ناخرسندی کرده اند.

تدوین متنی برای خاتمه وضعیت فعلی
رئیس مجلس خبرگان با اشاره به سخنان آیت الله خامنه ای در خطبه نماز عید فطر در روز یکشنبه این هفته، گفت که “ایشان فضای تهمت و مشاجرات را محکوم کردند که نشانه توجه به نقطه چرکینی است که باعث می شود دلها را از هم دور کند.”

آقای رفسنجان افزود “همه توجه کنند که فضای تهمت و ایجاد نا امنی فکری برای دیگران، و آلوده کردن فضا، به بدبینی منجر می شود که مانند خوره همه چیز را می خورد” و افزود “همه ما، مسئولان و تریبون داران باید به این موارد توجه کنیم تا فضا بیش از این آلوده نشود.”

اکبر هاشمی رفسنجانی و برخی از اعضای خانواده او در جریان مناظره های انتخاباتی و در جریان نا آرامی پس از انتخابات، هدف انتقادهای تند از سوی محمود احمدی نژاد و طرفداران او قرار داشته اند.

رئیس مجلس خبرگان در اشاره ضمنی به شرایط کنونی جمهوری اسلامی، از اقداماتی برای رفع بحران سیاسی کنونی خبر داد و گفت “افراد خیرخواه و با تجربه در حال تنظیم مطالبی براساس محورهای سخنان بزرگان هستند که می تواند براساس آن، فضای فعلی را فضای نقادی صحیح، دلسوزانه و بدون تنش های کاذب در نظر گرفت” اما در مورد این متن، محتوا و تهیه کنندگان آن توضیحی نداد.

وی افزود “در آغاز سال تحصیلی، این اقدامات می تواند ارزشمند باشد و باید از مبهم بودن فضا جلوگیری کرد و از اقدامات مبهم خودداری ورزید.”

آقای رفسنجانی در ادامه سخنان خود، با اشاره مجدد به خطبه های رهبر جمهوری اسلامی در نماز عید فطر، گفت “رهبری به لزوم توجه به قانون تاکید داشتند از این رو چه آنهایی که دست اندر کار هستند باید مقید به قانون باشند و چه معترضان باید در چارچوب قانون عمل کنند و مجریان و معترضان توقع نداشته باشند که در صورت عمل نکردن به قانون، نسبت به آنها بی تفاوت باشند.”

رئیس مجلس خبرگان بخش دیگری از سخنان آیت الله خامنه ای در مورد پخش تلویزیونی اعترافات متهمان دادگاه های دستجمعی را یادآور شد و گفت که اگر در پخش این اعترافات از رسانه ها، تهمت به سایرین پخش شده باشد، باید با متخلف برخورد شود و افزود “اینکه هر رسانه ای هر چه دلش خواست بنویسد و آن را منتشر کند، درست نیست و باید با آن برخورد کرد، این تذکر رهبری اهمیت فوق العاده دارد.”

در جریان محاکمات معترضان به نتیجه انتخابات، که از تلویزیون پخش شد، متهمان عموما به جای دفاع در برابر کیفرخواست، به وارد کردن اتهامات بیشتری علیه خود مبادرت کردند و همچنین، اتهاماتی را هم به منتقدان و مخالفان غایب دولت وارد ساختند.

نحوه برگزاری این محاکمات، انتقاد حقوقدانان و شماری از روحانیون ارشد را در پی داشته که به خصوص اعتراف متهمان علیه خود را، که گفته می شود تحت فشار و در شرایط خاصی از آنان اخذ شده، از لحاظ قانونی و شرعی نا معتبر و باعث خدشه دار کردن وجهه دستگاه قضایی در جمهوری اسلامی دانسته اند اما آیت الله خامنه ای در خطبه های عید فطر، اعتراف متهم علیه خود را قابل قول اما ایراد اتهامات علیه دیگران را غیر مجاز توصیف کرد.

آقای رفسنجانی در بخش دیگری از سخنان خود در جلسه مجلس خبرگان، گفت که رهبر جمهوری اسلامی “معالجه با دارو در حد ممکن قبل از جراحی” و “قانونی عمل کردن همه اقشار جامعه” را توصیه کرده و با اظهار اینکه لزوم رعایت حق افراد در دفاع از خود از دیگر محورهای سخنان آیت الله خامنه ای است، افزود که “مفید بودن انتقاد و توجه به نصایح دلسوزان در چارچوب اصول و مقررات و خودداری از مچ گیری، از محورهای مهم سخنان رهبری بود که باید مورد توجه قرار گیرد.”

رئیس مجلس خبرگان، عمل به سخنان آیت الله خامنه ای را یک وظیفه قانونی دانست و افزود که توجه به سخنان افراد صاحب نظر هم می تواند شرایط بهتری را در جامعه ایجاد کند.”

روابط خارجی و مسایل اقتصادی

اکبر هاشمی رفسنجانی بخش دیگری از سخنان خود را به روابط خارجی جمهوری اسلامی اختصاص داد و گفت که “استعمارگران انحصار طلب آتش تهیه ریخته اند که به ما هشدار می دهد خیلی مراقب باشیم و خودمان آماده باشیم، ولی امیدواریم شرایط ناگواری پیش نیاید.”

رئیس مجلس خبرگان، مخالفان برنامه های اتمی ایران را متهم کرد که با دست زدن به جنگ روانی، می کوشند در آستانه مذاکرات هسته ای، جمهوری اسلامی را در موضع انفعالی قرار دهند و افزود “البته با دیپلماسی فعال، می توانیم خوب عمل کنیم همانطور که قبل از این هم توانستیم آثار شر آنها را کم کنیم.”

در مورد شرایط اقتصادی، آقای رفسنجانی با تاکید بر لزوم تلاش بیشتر مقامات برای حل مشکلات زیاد در کشور، آنچه را که واردات بی رویه می خواند مورد انتقاد قرار داد و افزود که کاهش درآمد نفتی به میزان پنجاه درصد باعث افزودن بر مشکلات خواهد شد.

مجلس خبرگان دارای هشتاد و شش عضو است که به مدت هشت سال براساس تقسیم بندی استانی به نمایندگی مجلس انتخاب می شوند و دوره کنونی تا سال 1394 ادامه خواهد داشت.

براساس آئین نامه مجلس خبرگان، اعضای این مجلس باید دست کم سالی دوبار تشکیل جلسه دهند و قرار بود اجلاس نیمه اول سال جاری در شهریور ماه برگزار شود اما به گفته منابع مجلس، به دلیل تقارن با ماه رمضان، به آخر شهریور ماه موکول شد.

اعضای هیات رئیسه مجلس برای دوره های دو ساله انتخاب می شوند و رای گیری برای گزینش اعضای جدید هیات رئیسه سال آینده صورت خواهد گرفت.

وظیفه قانونی مجلس خبرگان رهبری، انتخاب رهبر در صورت فوت یا از کارافتادگی رهبر جمهوری اسلامی و نظارت بر عملکرد رهبری است و از این نظر، دارای اهمیت بالقوه ای در نظام جمهوری اسلامی تلقی می شود.

در عین حال، برخی از کارشناسان گفته اند با توجه به اینکه صلاحیت نامزدهای عضویت در مجلس خبرگان باید به تایید فقهای شورای نگهبان، که منصوب رهبری است، برسد، این مجلس در عمل تابع نهادهای غیر انتخابی منصوب رهبری است و در شرایط عادی، اختیارات چندانی ندارد.

در تحولات سیاسی پس از انتخابات اخیر ریاست جمهوری و نقش آیت الله خامنه در آن، برخی منابع از امکان مداخله مجلس خبرگان برای نظارت موثرتر بر اقدامات وی و تلاش برای ایجاد شورای رهبری خبر دادند اما این گزارش ها مورد تایید قرار نگرفت.